ریشه مشکلات در عدم حمایت از تولید است

گروه بازرگانی کشاورزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد کشور است که این روزها همچون دیگر بخش‌های این حوزه با مشکلات بسیاری مواجه است. حرف از طرح انتزاع از این مجلس به آن مجلس ادامه دارد و هنوز به نتیجه نرسیده، نرخ خرید تضمینی کم است و به موقع اعلام نمی‌شود، مشکل نهاده‌ها و مواد اولیه ادامه دارد، گفته می‌شود که کمبود کالایی نیست و ذخیره‌سازی در جریان است . خودکفایی همان وعده شیرینی است که معلوم نشد محقق شده یا نه در همین حال همه آنچه مصرف‌کننده می‌بیند، بازار پر از میوه وارداتی یا قاچاق و افزایش قیمت روز افزون محصولات لبنی و مرغ و گوشت و… است.
محمدرضا عارف، معاون اول رییس‌جمهور در دولت اصلاحات با حضور در نمایشگاه دام وطیور درخصوص مهم‌ترین مشکلات کشور در حوزه کشاورزی و صنایع غذایی به «جهان‌صنعت» گفت: بخش کشاورزی از جمله بخش‌های راهبردی و امنیت غذایی از مهم‌ترین موضوعات در کشور است. به ویژه در شرایط فعلی که ما با تحریم دست‌وپنجه نرم می‌کنیم، رسیدگی به این بخش از اولویت‌های جدی است.
با توجه به اینکه به دلایل مختلف هزینه‌های تولید در ایران بسیار بالاست طبیعی است که اگر دولت از این بخش حمایت نکند، توان رقابت با بازارهای خارجی را نخواهیم داشت و به تبع تولیدکنندگان انگیزه تولید را از دست می‌دهند و به سمت
وابستگی می‌رویم.
خودکفایی هدف باشد
عارف ادامه داد: هدف ما باید خودکفایی در بخش کشاورزی باشد و برای تحقق این هدف راهی جز این نداریم که از هزینه‌های تولید کاسته و میزان بهره‌وری در این حوزه را افزایش دهیم. در شرایط فعلی قطعا در برخی از تولیدات این توان رقابت را نداریم و اگر حمایت‌های دولتی از این بخش حذف شود، حاصل امر همین گرفتاری‌هایی است که در چند سال اخیر داشته‌ایم، برای نمونه خیلی از محصولات باغی ما به دلیل این عدم حمایت‌ها کمتر کشت می‌شوند.
وی با اشاره به افزایش قیمت اخیر لبنیات گفت: در چند ماه اخیر مشکلاتی در حوزه شیر ایجاد شد که در نتیجه آن هم تولیدکنندگان و هم مصرف‌کنندگان متضرر شدند و هر دو گروه از شرایط فعلی بازار این محصول ناراضی هستند. در همین حال به دلیل سیاست‌هایی که اتخاذ شد خیلی از دام‌ها به کشتارگاه رفتند، این یعنی ما در همان بخشی که باید به سمت خودکفایی می‌رفتیم وابسته شدیم. در این شرایط ضروری است که حمایت از تولید در دستور کار دولت قرار گیرد.
واردات گندم
عارف در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه چرا با وجود خودکفایی در حوزه تولید گندم هنوز اقداماتی در جهت واردات این محصول صورت می‌گیرد، گفت: ما سال ۸۳ جشن خودکفایی گرفتیم، آن زمان تولید ما یک میلیون تن بیش از مصرف کشور در سال بود ولی از آنجایی که گندم یک کالای استراتژیک است بحث ذخیره‌سازی این محصول همیشه مطرح است. در سال‌جاری من شنیدم که دو میلیون تن گندم وارد شده و لازم است مسوولان در این خصوص توضیح دهند که این واردات به دلیل افزایش ذخایر استراتژیک کشور بوده است یا از میزان تولید کاسته شده است؟ گفته می‌شود که میزان تولید گندم ۱۴ میلیون تن و بیش از نیاز کشور است البته آمار باید مستند باشد با این وجود نگرانی وابستگی در بخشی که پیش از آن به خودکفایی رسیده بود وجود دارد. به ویژه در مورد کالاهای استراتژیک هدف نهایی همه برنامه‌ریزی باید رسیدن به خودکفایی باشد.
وی همچنین با اشاره به گرانی‌های صنایع لبنی، مرغ و تخم‌مرغ و گوشت به دلیل وجود مشکلات در زمینه تامین نهاده اظهار کرد: سیاست‌های دولت باید حمایت از تامین نهاده‌ها و مواد اولیه مورد نیاز باشد. وابستگی درخصوص دانه‌های روغنی بیشتر از بخش‌های دیگر است و طرح‌های خوبی نیز در این زمینه وجود داشت به عنوان مثال درخصوص تولید کلزا که از جمله دانه‌های روغنی با بهره‌وری بالاست و برای کشت‌های متوالی نیز مناسب است ولی گزارش‌ها نشان می‌دهد که سطح زیر کشت این محصول به شدت کاهش یافته است این جای گله دارد و باید بررسی شود که چرا این اتفاق افتاده و بهتر است همان سیاست‌های پیشین در این زمینه دنبال شود.
عارف افزود: در مورد علوفه باید توجه داشت که افزایش قیمت علوفه به افزایش قیمت دام می‌انجامد و انگیزه تولید را پایین می‌آورد در حالی که باید نیاز کشور به گوشت و مرغ در داخل کشور تامین شود.
راهبردی ترین حوزه اقتصاد
وی در این خصوص که برخی محصولات مثل تخم‌مرغ در بازار چند نرخی شده است و مجلسیان این مشکل را ناشی از ضعف نظارتی وزارت صنعت می‌دانند، گفت: همه اینها ناشی از مشکلات در مدیریت است. ممکن است در بخش‌های دیگر بتوان مسایلی مثل تحریم را مطرح کرد اما ما در بخش کشاورزی به طور کلی حداقل وابستگی را داریم و اگر اشکالاتی مثل افزایش قیمت‌ها و چند نرخی بودن محصولات و از این قبیل مسایل به وجود می‌آید قطعا ناشی از عدم هماهنگی میان بخش‌های مختلف و ضعف مدیریت است. به هر حال دولت موظف است این هماهنگی را فراهم کند تا بتوانیم علاوه بر مقابله با تحریم‌ها به این فکر باشیم که بخش کشاورزی کمترین آسیبی از این شرایط نبیند و امنیت لازم برای تامین غذای مردم را فراهم کنیم.
عارف در پایان خاطرنشان کرد: راه‌حل همه این مشکلات این است که بپذیریم بخش کشاورزی اگر راهبردی‌ترین حوزه اقتصاد کشور نباشد حتما یکی از راهبردی‌ترین حوزه‌هاست و امنیت غذایی از مسایل بسیار مهم است و باید توجه داشت که برای تحقق اقتصاد مقاومتی راهی جز خودکفایی در این بخش نداریم.
دولت باید به جای حمایت از مصرف‌کننده حمایت از تولیدکننده را در دستور کار قرار دهد تا در نتیجه آرامش تولیدکننده، نیازهای بازار داخلی تامین شود.