زادروز نخستین کتاب طنز

کتاب طنزها (Satires) تالیف کوینتوس هوراتیوس فلاکوس شاعر و فیلسوف رومی ۲۳ دسامبر سال ۳۵ پیش از میلاد در شهر رم به صورت نسخه‌های متعدد دست‌نویس انتشار یافت که باقی مانده است و هنوز مورد مطالعه کسانی است که لاتین می‌دانند.
این کتاب، نخستین مجموعه طنز به صورت نظم و نثر در تاریخ است و به این لحاظ است که هوراتیوس (در دنیای انگلیسی‌زبان: هوراس و در آلمان: هوراز) را پدر طنز در جهان و نخستین طناز در تاریخ به شمار می‌آورند و واژه طنز در زبان‌های اروپایی، از عنوان کتاب او گرفته شده است. از آنجا که او در جوانی برای تحصیل فلسفه به یونان فرستاده شده بود و طنزهای او بوی فلسفی و سیاسی می‌دهد از آن پس عادت شده است که طنازان عمدتا سیاسی بگویند و انتقادهای خود از اوضاع روز را به طنز در‌آورند که به دلیل لطف کلام نه تنها بر دل همگان نشیند بلکه از تعقیب و مجازات هم در امان باشند و از آن برهند و مقامات، هرچند مستبد، به اندیشه مجازات و محدود کردن آنان بر‌نیایند و طنز تصویری (کاریکاتور) که دنباله و مکمل آن است به همین دلیل مورد توجه بوده و نوعی بیان و انعکاس انتقاد از کارها و گفته‌هاست.
نیچه فیلسوف بلند‌آوازه آلمان و نویسنده کتاب چنین گفت زرتشت در‌باره هوراس گفته است: لذتی که از خواندن طنزهای هوراس و قطعات او و نیز غزل‌هایش احساس می‌شود از هیچ شعر دیگری به دست نمی‌آید. اشعار و گفته‌های هوراس و مفاهیم آنها کهنه‌شدنی نخواهد بود. باید این اشعار و طنزها را همان گونه که خود او می‌خواند بخوانید تا لذت ببرید؛ آهسته، شمرده و کلمه به کلمه. به نوشته نیچه، وقتی یک فیلسوف شعر بگوید، این شعر جاویدان خواهد ماند و عمر زبانی را هم که به آن این اشعار گفته شده پایدار خواهد گرداند. هوراس که در سال ۶۵ پیش از میلاد به دنیا آمد هشت سال پیش از میلاد در ۵۷ سالگی در گذشت. وی سه مجموعه دیگر هم دارد که عمدتا قصیده و غزل هستند. با اینکه هوراس در اشعار و طنزهایش سنای روم، ثروتمندان و حتی امپراتور اوگوستوس را مورد انتقاد قرار داده هزینه دو کتاب (دوم و سوم) را سنای روم و هزینه کتاب چهارم را اوگوستوس پرداخت کرده بودند. هوراس که معاصر سه شاعر و نویسنده رومی؛ ویرجیل، واریوس و ماسه ناس بود در شب‌های شعر که برای نخستین بار دایر شده بود طنزها و اشعار خود را می‌خواند و شهرت اولیه او از آنجا برخاست.