زادروز کوچک‌ترین جمهوری قدیمی جهان؛ سان مارینو

کشور بسیار کوچک «سان مارینو»، یک جمهوری قدیمی، سوم سپتامبر سال ۳۰۱ میلادی به وجود آمد. این جمهوری قدیمی ۶۱۲ کیلومتری که در سال ۱۶۰۰ میلادی دارای قانون اساسی شد اینک ۳۴ هزار نفر جمعیت دارد.
سن مارینوس از مسیحیان فراری از جزیره آربه (راب) واقع در دریای آدریاتیک (کشور کرواسی امروز) در سال ۳۰۱ میلادی یک کلیسا در تپه‌های تیتانو در دل ایتالیا ساخت که کشور «سن مارینو» در اطراف آن به وجود آمد.
کار ساختن کلیسا که در آن زمان در ایتالیا (قلمرو امپراتوری روم)، جرأت فراوان می‌خواست در سوم سپتامبر به پایان رسید. سن مارینوس از ترس دستگیری و شکنجه شدن توسط «دیوکلیتین» امپراتور وقت که یک ضد مسیحی بود، از جزیره آربه فرار کرده و مدتی را در ایتالیا به سنگ‌تراشی سرگرم بود.
در سال ۱۷۹۷ ناپلئون که هنوز شعارهای انقلاب فرانسه را به گوش داشت، استقلال سن‌مارینو را به رسمیت شناخت و در سال ۱۸۱۵ کنگره وین بر این استقلال صحه گذارد و پس از تامین وحدت ایتالیا، گاریبالدیِ استقلال طلب و میهن‌دوست بزرگ توصیه کرد که استقلال جمهوری سن‌مارینو محفوظ بماند، زیرا که در طول مبارزات استقلال، مبارزان را که در آغاز کار در اقلیت بودند پناه داده بود. جمهوری سن‌مارینو به سبک روم قدیم دارای دو رییس‌جمهور است که به مشارکت کشور را اداره می‌کنند. این جمهوری از اعضای شورای اروپاست و یورو، پول رایج آن است.