زبانه کشیدن شعله سبز با پتروشیمی‌ها در بورس

«جهان‌صنعت»- روز گذشته بازار سرمایه، روزی پرجنب‌وجوش و پرامید را پشت سر گذاشت. این تحولات در حالی رخ داد که شروع هفته با فضایی محتاطانه و نوساناتی محدود همراه بود اما در روزهای اخیر، انتشار اخبار مثبت از جمله بازگشایی نمادهای کلیدی در گروه پتروشیمی توانست فضای کلی بازار را تغییر دهد و موجی از خوش‌بینی را در میان سرمایه‌گذاران به وجود آورد. شاخص کل بورس که دماسنج اصلی بازار سرمایه محسوب می‌شود، با افزایش 53‌هزار واحدی (معادل 93‏‏/‏‏‏1‌درصد رشد) به عدد 2‌میلیون و 814‌هزار واحد رسید و توانست به نزدیکی مرز روانی مهمی نزدیک شود. در همین حال، شاخص کل هم‌وزن نیز که نشان‌دهنده عملکرد سهام کوچک‌تر و متوسط‌تر بازار است، با رشد 11‌هزار و 933واحدی (معادل 36‏‏/‏‏‏1‌درصد افزایش) به عدد 887‌هزار و 939واحد دست یافت.
این رشدها عمدتا به لطف بازگشایی نمادهای پتروشیمی و تقاضای قدرتمند در این گروه رقم خورد. بازگشایی این نمادها نه‌تنها به ‌عنوان محرکی برای کل بازار عمل کرد بلکه توانست نگاه‌ها را به سمت سایر گروه‌های صنعتی نیز جلب کند. افزایش ارزش معاملات خرد بازار که به حدود 19‌هزار و 300‌میلیارد تومان رسید، گواهی بر ورود مجدد نقدینگی به بازار بود. سرانه خرید حقیقی‌ها نیز برتری قابل ‌توجهی نسبت به سرانه فروش آنها نشان داد که این امر نشان‌دهنده افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به فضای کلی بازار است.
علاوه بر این، اخبار مثبت از کاهش نرخ بهره، افزایش نرخ دلار توافقی و تاکید بر حمایت از بازار سرمایه در دیدارهای مقامات ارشد کشور، همگی موجب شدند شرایط روانی بازار بهبود یابد. این اخبار توانستند با کاهش فشار فروش و تقویت انگیزه خریداران، جوی مثبت ایجاد کنند و سهامداران را به سمت تصمیمات جسورانه‌تر سوق دهند.
با وجود اینکه هنوز نشانه‌هایی از احتیاط در رفتار برخی معامله‌گران دیده می‌شود، بازگشایی نمادهای پتروشیمی که با صف‌های خرید گسترده همراه بود، نه‌تنها تقاضای قوی در این گروه ایجاد کرد بلکه موجب رشد شاخص کل و ارتقای فضای عمومی بازار شد. این بازگشایی‌ها به همراه اصلاحات اخیر در بازار و ارزیابی مثبت از نمادهای بنیادی، فرصتی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کرد تا با دیدی مثبت‌تر به آینده بازار نگاه کنند.
این تحولات همچنین بار دیگر اهمیت اخبار به‌موقع و شفاف را در تعیین جهت‌گیری بازار نشان داد. انتشار اخبار مثبت از صنایع مختلف، به‌ویژه در گروه پتروشیمی موجب شد تا حجم معاملات افزایش یابد و اعتماد سهامداران به بازار تقویت شود. به نظر می‌رسد با ادامه این روند و مدیریت مناسب فضای کلان اقتصادی، بازار سرمایه ایران می‌تواند به روند صعودی خود ادامه دهد و فرصت‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند.
تحلیل روند بازار در روز گذشته
روز گذشته بازار روندی خاص و مثبت را تجربه کرد که تا حد زیادی مدیون اخبار و تحولات اخیر بود. بازگشایی پتروشیمی‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای روز، شوک مثبتی را به بازار وارد کرد. این بازگشایی‌ها که با صف‌های خرید و تقاضای بالا همراه بودند، نه‌تنها بر گروه پتروشیمی، بلکه بر کل بازار اثرگذار بودند.
برخی اخبار مثبت در حوزه بانکی و زمزمه‌هایی درباره کاهش نرخ بهره و افزایش نرخ دلار توافقی، توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرد. اصلاح اخیر بازار و ارزیابی مثبت از شرایط نمادهای بزرگ و بنیادی موجب شد تا بار دیگر نگاه‌ها به سمت این نمادها معطوف شود.
چالش‌های پیش‌روی بازار و نقش عوامل خارجی
هرچند روز گذشته بازار از فضایی مثبت برخوردار بود اما باید توجه داشت که عوامل خارجی همچنان می‌توانند بر روند معاملات تاثیرگذار باشند. به‌ویژه اظهارنظرهای مقامات سیاسی بین‌المللی و تحولات مربوط به روابط خارجی، ازجمله ریسک‌های بالقوه‌ای هستند که ممکن است نظم فعلی بازار را تحت تاثیر قرار دهند.
در این میان لازم است معامله‌گران با هوشیاری و دقت بیشتری به اخبار واکنش نشان دهند و از تصمیمات احساسی اجتناب کنند. چرخه فعلی بازار نشان داده است که انتشار اخبار مثبت می‌تواند جوی آرام و اطمینان‌بخش ایجاد کند اما در صورت بروز هرگونه ریسک سیاسی یا اقتصادی، ممکن است این جو تغییر کند.
بازار از دید آمار
بازار سرمایه در روز سه‌شنبه، سوم بهمن 1403، عملکردی مثبت و رو به رشد از خود نشان داد. شاخص کل بورس با افزایش 53‌هزار واحدی معادل 93/‏‏1‌درصد رشد کرد و به عدد 2‌میلیون و 814‌هزار واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز با رشد 11‌هزار و 933واحدی، معادل 36‏‏/‏‏‏1درصد، به عدد 887‌هزار و 939واحد دست یافت.
ارزش معاملات خرد بازار سهام و صندوق‌ها به 19‌هزار و 295‌میلیارد تومان رسید. سرانه خرید حقیقی‌ها 55‌میلیون تومان و سرانه فروش آنها 49‌میلیون تومان ثبت شد که نشان‌دهنده برتری تقاضای حقیقی‌ها با قدرت خرید 13/‏‏‏1 برابر بود.
در گروه سهام و حق‌تقدم، ارزش معاملات به 13‌هزار و 100‌میلیارد تومان رسید. سرانه خرید حقیقی‌ها در این گروه 45‌میلیون تومان و سرانه فروش 35‌میلیون تومان بود که قدرت خرید حقیقی‌ها به 29/‏‏‏1 رسید. معاملات صندوق‌های سهامی و مختلط نیز با ارزشی معادل 1756‌میلیارد تومان همراه بودند. در این گروه سرانه خرید حقیقی‌ها 121‌میلیون تومان و سرانه فروش 66‌میلیون تومان بود که قدرت خرید حقیقی‌ها 84/‏‏1برابر فروشندگان ثبت شد.
صندوق‌های درآمد ثابت با ارزش معاملات 11‌هزار و 763‌میلیارد تومان شرایط متفاوتی را تجربه کردند. در این گروه، سرانه خرید حقیقی‌ها 81‌میلیون تومان و سرانه فروش 100‌میلیون تومان بود که نشان‌دهنده برتری قدرت فروش حقیقی‌ها با نسبت 23‏‏/‏‏‏1بود. صندوق‌های اهرمی با ارزش معاملاتی 421‌میلیارد تومان، قدرت خرید حقیقی‌ها را به عدد قابل ‌توجه 69/‏‏‏3 رساندند. در صندوق‌های طلا، ارزش معاملات به 478‌میلیارد تومان رسید اما قدرت فروش حقیقی‌ها در این گروه با نسبت 52‏‏/‏‏‏1 برتری داشت.
در محدوده قیمتی معاملات روز سه‌شنبه، 394نماد در محدوده مثبت 3‌درصد معامله شدند که نشان‌دهنده فضای صعودی گسترده در بازار بود. 104نماد در محدوده مثبت 2‌درصد و 123نماد دیگر در محدوده مثبت یک ‌درصد معامله شدند. 84نماد بدون تغییر باقی ماندند. در محدوده منفی، 55نماد در منفی یک درصد، 36نماد در منفی 2درصد و تنها یک نماد در منفی 3‌درصد معامله شدند.
عملکرد کلی بازار نشان‌دهنده ورود پول حقیقی و برتری تقاضا بود. معاملات صندوق‌های سهامی و نمادهای بنیادی، همراه با شاخص‌های صعودی، جو مثبتی را در بازار ایجاد کردند. با توجه به این شرایط، سرمایه‌گذاران به دنبال بهره‌گیری از فرصت‌های موجود بودند که در نهایت بازار را در مسیر رشد و ثبات بیشتری قرار داد.
آثار بازگشایی پتروشیمی‌ها بر بازار
یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر بازار در روز گذشته، خبر بازگشایی نمادهای پتروشیمی بود. این بازگشایی‌ها علاوه بر ایجاد تقاضا در این گروه، موجب شد تا سایر گروه‌های صنعتی نیز با اقبال بیشتری روبه‌رو شوند. با این حال، تاخیر در شفاف‌سازی و ارائه اطلاعات لازم درباره این بازگشایی‌ها، نگرانی‌هایی را در میان سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است. پیشنهاد می‌شود سازمان بورس با اتخاذ تدابیری مناسب، روند شفاف‌سازی اطلاعات را تسریع بخشد و اطمینان خاطر بیشتری به سهامداران ارائه دهد. توقف طولانی‌مدت نمادها و عدم شفافیت می‌تواند پیامدهای روانی منفی برای بازار به همراه داشته باشد و موجب کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران شود.
عوامل کلیدی در روزهای آتی
در هفته پیش‌رو، دو موضوع اصلی بیشترین تاثیر را بر روند بازار خواهند داشت:
تاثیر ادامه‌دار بازگشایی پتروشیمی‌ها: این رویداد که با تقاضای بالا و رشد قیمت‌ها همراه بوده، می‌تواند جریانی مثبت را در بازار حفظ کند اما نیازمند نظارت دقیق و شفافیت بیشتر است.
انتشار گزارش‌های ماهانه: ارائه گزارش‌های فروش و عملکرد مالی شرکت‌ها با نرخ‌های جدید، به‌ویژه در گروه‌های بزرگ و بنیادی، نقش تعیین‌کننده‌ای در جهت‌دهی به بازار خواهد داشت.
تحلیل تاثیرات بازگشایی پتروشیمی‌ها
بازگشایی نمادهای پتروشیمی در بازار، یکی از تحولات کلیدی اخیر بوده که اثرات قابل ‌توجهی در روند معاملات و وضعیت کلی بازار داشته است. این بازگشایی‌ها ابتدا تاثیر مستقیم خود را بر افزایش قیمت نمادهای پتروشیمی نشان دادند، به ‌گونه‌ای که با تشکیل صف‌های خرید، چشم‌انداز درآمدی روشنی برای این گروه ترسیم شد. جهش نرخ ارز و گزارش‌های احتمالی قوی، این چشم‌انداز را تقویت کرده است. در عین حال نباید از افزایش بهای تمام‌شده این گروه که همزمان با نرخ توافقی رشد می‌کند، غافل شد.
از سوی دیگر، این رویداد تاثیر غیرمستقیمی نیز بر سایر بخش‌های بازار، از جمله صندوق‌های بخشی و اهرمی داشته است. رشد ارزش دارایی‌های این صندوق‌ها، به‌ویژه آنهایی که در صنایع پتروشیمی سرمایه‌گذاری کرده‌اند، نشانه‌ای از این تاثیر غیرمستقیم است. با این وجود باید در نظر داشت که بسیاری از صندوق‌ها یا در پتروشیمی‌های متوقف با تعدیل‌های قیمتی مواجه بوده‌اند یا رشد خود را در هلدینگ‌های وابسته تجربه کرده‌اند. در نتیجه تحلیل دقیق و اجتناب از تصمیمات هیجانی در این بخش از اهمیت بالایی برخوردار است.
بازگشایی پتروشیمی‌ها همچنین تاثیر شاخصی قابل ‌توجهی در بازار داشته است. تشکیل صف‌های خرید و حرکت گروهی این نمادها، شاخص کل بازار را به نزدیکی مرز ۳‌میلیون واحد رسانده است. هرچند مشخص نیست که این روند توان عبور از این مرز را خواهد داشت یا خیر اما انرژی حاصل از این بازگشایی‌ها فضای مثبتی در بازار ایجاد کرده است.
ریسک‌های سیاسی و تحولات نرخ ارز
در کنار تحولات مثبت اخیر، ریسک‌های سیاسی و موضوع نرخ ارز همچنان از عوامل تعیین‌کننده در وضعیت کلی بازار هستند. هرگونه تغییر در سیاست‌های بین‌المللی یا اظهارنظر مقامات خارجی می‌تواند بازار را تحت تاثیر قرار دهد. موضوع نرخ ارز توافقی نیز به ‌عنوان عاملی کلیدی در روند معاملات بازار ظاهر شده است.
در این میان، دو سناریوی اصلی برای بازار قابل ‌تصور است. سناریوی خوشایند زمانی است که سامانه توافقی به ‌خوبی مدیریت شود و نرخ دلار نیما جای خود را به نرخ توافقی بدهد. این شرایط می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران را تقویت کند و بازدهی مناسبی به همراه داشته باشد. در مقابل سناریوی ناخوشایند زمانی رخ می‌دهد که فشارهای سیاسی افزایش یابد و بازار ارز نتواند نیازهای موجود را برآورده کند. در چنین شرایطی، احتمال خروج سرمایه و کاهش بازدهی وجود دارد که می‌تواند فشار فروش بیشتری بر بازار تحمیل کند.
چشم‌انداز آینده بازار
بازگشایی پتروشیمی‌ها اگرچه طراوت و شادابی نسبی را به بازار بازگردانده است اما این موج مثبت نمی‌تواند به‌طور پایدار ادامه یابد مگر اینکه نمادهای فعال در بازار از نظر بنیادی ارزندگی خود را حفظ کنند. جریان‌های پایدار تنها در صورتی شکل می‌گیرند که سودآوری شرکت‌ها با تحولات اساسی همراه باشد و سرمایه‌گذاران با اتکا به تحلیل‌های دقیق تصمیم‌گیری کنند.
در هفته‌های آتی، تحولات مربوط به نرخ ارز، انتشار گزارش‌های مالی و تصمیمات کلان اقتصادی تاثیر بسزایی در جهت‌دهی به بازار خواهند داشت. امیدواریم با ادامه شفاف‌سازی اطلاعات و مدیریت صحیح، بازار بتواند شرایطی بهینه‌تر برای سهامداران ایجاد کرده و روندی منطقی‌تر و پایدارتر را دنبال کند.
ریسک‌های سیاسی و تاثیر احتمالی بر بازار سرمایه
یکی از نگرانی‌های عمده در شرایط کنونی، امکان بازگشت سیاست‌های سرکوب ارزی است. در سناریوی بدبینانه، ممکن است فشارهای خارجی از سوی دولت آمریکا و تیم ترامپ، همراه با سرکوب نرخ ارز توسط دولت، باعث شود که بازار دوباره به وضعیت غیرشفاف و کنترل‌شده گذشته بازگردد. چنین شرایطی می‌تواند بازار را تحت فشار قرار دهد و موجب خروج نقدینگی و کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران شود.
از سوی دیگر، بهترین سناریو این است که افزایش نرخ دلار، ناشی از تحولات سیاسی، با رشد همگام و معقول نرخ ارز توافقی همراه باشد. در این حالت، بازار پس از یک دوره کوتاه تردید و نوسان می‌تواند مسیر صعودی خود را از سر بگیرد و بازدهی مناسبی برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد. تجربه نشان داده است که بازار سرمایه همواره با نرخ دلار رابطه‌ای مثبت و منطقی داشته و این ارتباط در شرایط مناسب می‌تواند باعث تقویت بازار شود.
در این سناریو، بازار سرمایه به‌عنوان یکی از گزینه‌های جذاب برای سرمایه‌گذاری، شانه به شانه بازارهای موازی نظیر طلا، سکه و ارز حرکت خواهد کرد. این امر همچنین می‌تواند صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا و دلار را به گزینه‌های جذاب‌تری تبدیل کند و نقدینگی را به سمت بازارهای مولد هدایت نماید.
نقش کلیدی سیاستگذاری دولت
در سرنوشت بازار
سرنوشت بازار سرمایه و حتی اقتصاد کشور به سیاستگذاری دولت در مدیریت نرخ ارز بستگی دارد. اگر سامانه نیما به ‌درستی به سامانه توافقی تغییر یابد و اصول بازار آزاد در آن لحاظ شود، این تحول می‌تواند تاثیری مثبت و گسترده بر اقتصاد و بازار سرمایه داشته باشد اما اگر این تغییر تنها در ظاهر باشد و همچنان نرخ ارز به‌صورت دستوری و با دخالت‌های غیرمنطقی تعیین شود، تفاوتی اساسی میان سیاست‌های جدید و قدیم وجود نخواهد داشت.
بازار به سیگنال‌های شفاف و منطقی نیاز دارد. اگر سامانه ارز توافقی به‌درستی مدیریت شود و بازتاب‌دهنده واقعیات بازار باشد، می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای کنترل تورم، تقویت اقتصاد و بهبود بازار سرمایه عمل کند. این در حالی است که بازگشت به سیاست‌های سرکوب‌گرانه، تنها موجب افزایش نرخ ارز در بازه‌های بلندمدت‌تر خواهد شد و نفعی برای بازار به همراه نخواهد داشت.
در نهایت، تصمیمات دولت در این زمینه به‌عنوان اولین آزمون جدی برای تحقق وعده‌های حمایت از اقتصاد رقابتی و بخش خصوصی عمل خواهد کرد. اگر این تصمیمات به‌درستی اتخاذ شوند، می‌توانند راهنمای سهامداران و سرمایه‌گذاران در تعیین مسیر آینده باشند.
بازار سرمایه در حال حاضر در مرحله‌ای حساس و سرنوشت‌ساز قرار دارد. انتشار اخبار مثبت نظیر بازگشایی پتروشیمی‌ها و تغییرات نرخ ارز توافقی توانسته است جوی مثبت و انگیزه‌ای تازه برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند. با این حال، استمرار این روند مثبت به عوامل مختلفی وابسته است.
نخستین عامل، مدیریت صحیح نرخ ارز و حفظ شفافیت در سامانه توافقی است. در صورت اجرای سیاست‌های شفاف و منطقی، بازار سرمایه می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای تقویت اقتصاد ملی و جذب نقدینگی عمل کند.
عامل دوم، شفافیت و انتشار به‌موقع اطلاعات توسط شرکت‌ها و صنایع مختلف است. بازار تنها در صورتی می‌تواند رشد پایدار داشته باشد که سرمایه‌گذاران از وضعیت بنیادی شرکت‌ها و چشم‌انداز سودآوری آنها اطمینان داشته باشند.
عامل سوم، نظارت بر تحولات سیاسی و ریسک‌های خارجی است. هرگونه تغییر در وضعیت بین‌المللی یا سیاست‌های داخلی می‌تواند بازار را تحت تاثیر قرار دهد و به همین دلیل هوشیاری و تحلیل دقیق شرایط از سوی سهامداران ضروری است.
در مجموع، بازار سرمایه ظرفیت‌های بالقوه بسیاری برای رشد و بازدهی دارد اما تحقق این ظرفیت‌ها به سیاستگذاری‌های دولت، مدیریت صحیح بازار ارز و تصمیم‌گیری هوشمندانه سهامداران وابسته است. امیدواریم با درایت و شفافیت، این فرصت‌ها به نفع اقتصاد کشور و فعالان بازار به ‌کار گرفته شوند و شرایطی پایدار و منطقی برای سرمایه‌گذاران فراهم شود.