زخمه‌های «ظریف»

هوشنگ ظریف از هنرمندان شناخته شده و تاثیرگذار موسیقی ایرانی شنبه شب هفدهم اسفند ماه بر اثر ایست قلبی دار فانی را وداع گفت.
هوشنگ ظریف ۱۶ آذرماه سال ۱۳۱۷ در تهران به دنیا آمد. پس از پایان دوره ابتدایی وارد هنرستان موسیقی شد و از حضور اساتیدی چون موسی معروفی، روح‌الله خالقی، جواد معروفی و حسین تهرانی بهرمند شد.
این هنرمند پس از فارغ‌التحصیل شدن در سال ۱۳۳۷ به استخدام وزارت فرهنگ و هنر در آمد و فعالیت خود را به عنوان نوازنده و تکنواز در گروه‌های مختلفی مانند ارکستر موسیقی ملی، ارکستر صبا و… شروع کرد.
وی در دوره عالی هنرکده موسیقی از محضر استاد علی اکبرخان شهنازی جهت فراگیری ردیف بهره مند شد. هوشنگ ظریف از سال ۱۳۴۲ به مدت ۱۷ سال به تدریس تار در هنرستان موسیقی پرداخت و از جمله شاگردان وی می‌توان به حسین علیزاده، داریوش طلایی و ارشد طهماسبی اشاره کرد.
هوشنگ ظریف نوازنده تار، ردیفدان و مدرس موسیقی سال‌ها سولیست (تکنواز) تار در ارکسترهای متعدد وابسته به وزارت فرهنگ و هنر بود و در اجرای برنامه‌های موسیقی ارکسترهای مزبور در سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران همکاری داشت، او اجراهای متعددی با گروه استاد فرامرز پایور داشته است و با این گروه در کشورهای اروپایی و آسیایی زیادی به اجرای موسیقی ایرانی پرداخته‌ است.
از دیگر فعالیت‌های او می‌توان به نوازندگی تار در برنامه‌های موسیقی ملی ایران در رادیو و تلویزیون ایران به مدت ۲۰ سال، اجرای برنامه‌های موسیقی اصیل و سنتی ایران در شهرهای مختلف ایران و کشورهای دنیا از جمله آمریکا، شوروی، کانادا، ژاپن، فرانسه، انگلیس، آلمان غربی، ایتالیا، مصر، تونس، مراکش، الجزایر، هندوستان، پاکستان، ترکیه و تمام کشورهای اروپای شرقی همراه با ارکسترهای موسیقی سنتی وابسته به وزارت فرهنگ و هنر سابق اشاره کرد.
ظریف در سال ۱۹۷۳ نیز به منظور اجرای برنامه‌های آموزشی موسیقی سنتی و ملی ایران در بخش موسیقی تعدادی از دانشگاه‌های آمریکا در سراسر این کشور مسافرت داشته و نیز در فستیوال موسیقی «شانکار لعل» که در سال ۱۹۷۵ در هندوستان برگزار شد شرکت و در بیست و یکمین فستیوال جهانی موسیقی که در همین سال در فرانسه برپا شده بود شرکت داشته‌ است.
ظریف با شرکت فعال در اجرای کنسرت‌های متعدد موسیقی ایرانی در وین پایتخت اتریش موجب شناسایی هرچه بیشتر موسیقی سنتی ایران به این مرکز موسیقی و فرهنگی اروپا گردید، سپس در سال ۱۹۸۵ که در فستیوال اینسبورگ شرکت کرد موجب شناسایی و اشاعه موسیقی سنتی ایران شد.
ظریف علاوه بر سمت استادی تار با نواختن سه‌تار و تنبک آشنایی کامل دارد و شاگردان متعددی را در هنرستان و موسسات فرهنگی و کلاس‌های خصوصی و عمومی تعلیم داده‌است. او همچنین در جهت تدوین متد نوازندگی تنبک با مرحوم استاد حسین تهرانی همکاری داشته که حاصل این همکاری در کتابی تحت عنوان آموزش تنبک به چاپ رسیده‌ است.
دیگر همکاری وی در تصحیح ردیف‌های آوازی مرحوم محمود کریمی استاد آواز ایران بوده ‌است که تحت عنوان کتاب ردیف آوازی موسیقی سنتی ایران به بازار عرضه شده‌ است. او شش سال متوالی عضو هیات‌مدیره خانه موسیقی و چهار دوره رییس هیات‌مدیره کانون نوازندگان سازهای ایرانی بوده‌ است و هم‌اکنون نیز عضو شورای‌عالی خانه موسیقی است.
نت نگاری و ویرایش چهار کتاب درباره استاد لطف‌الله مجد، جلیل شهناز و فرهنگ شریف و ابراهیم سرخوش، مجموعه‌های صوتی تکنوازی‌های استاد از جمله دشتی و اصفهان، همنوازی با استاد فرامرز پایور در آثار متعدد ایشان، اجرای گوشه‌هایی از ردیف موسی خان معروفی به کوشش کامبیز روشن‌روان، کتاب دستور مقدماتی تار، کتاب اول و دوم هنرستان از جمله آثار این هنرمند است.

یادداشت حسین علیزاده برای استاد
حسین علیزاده از شاگردان هوشنگ ظریف بود که در پی درگذشت این هنرمند یادداشتی را منتشر کرد که متن آن به شرح زیر است:
«زندگی را به عاشقانش سپرد
و رقص انگشتانش در حرکتند
تا از نغمه‌هایش زندگی جاری بماند
عطر عشق، عطر زندگی را
در وجودمان دمید
تا عاشق بمانیم و از یادش شاد شویم
ظریف افسانه بود…»
حسین علیزاده در سال ۹۱ با نام و یاد استادانش برنامه‌هایی را اجرا کرد که آن زمان نخستین شب از اجرای خود در تالار وحدت را به هوشنگ ظریف اختصاص داد.
علیزاده در این زمینه گفته بود: «در کنسرت‌های شهرستان‌ها، آن قدر از نظر عاطفی تحت تاثیر قرار گرفته بودم که چهره‌های استادانم را در بین جمعیت تماشاگران می‌دیدم. انگار بزرگانی چون داریوش صفوت، علی اکبر شهنازی، هوشنگ ظریف، یوسف فروتن، نورعلی برومند و … آمده بودند تا کار شاگردشان را ببینند.»
این هنرمند درباره هوشنگ ظریف (استادش) یادآور شده بود: او در دبستان مربی سرود من بود و بعدها نیز، سال‌های سال در نوازندگی، شاگردی‌اش را کردم.
شعر تنبک‌نواز پیشکسوت در توصیف هوشنگ ظریف
محمد اسماعیلی ـ نوازنده پیشکسوت و مدرس تنبک ـ در قالب چند بیت شعر، درگذشت هوشنگ ظریف ـ نوازنده پیشکسوت و مدرس تار ـ را به خانواده و جامعه هنری تسلیت گفت.
به گزارش ایسنا، در متنی که اسماعیلی برای ظریف نوشته، آمده است:
«مقام امن و می‌بی غش و رفیق شفیق
گرت مدام میسر شود زهی توفیق
جهان و کار جهان جمله هیچ و هیچ است
هزار بار من این نکته کرده‌ام تحقیق
که کیمیای سعادت رفیق بود رفیق
محمد اسماعیلی ۱۸ اسفند ۹۸»
تسلیت فرهاد فخرالدینی
فرهاد فخرالدینی (رییس شورای‌عالی خانه موسیقی) نیز درباره زنده‌یاد هوشنگ ظریف گفت: بسیار متاثر شدم. انسانی شریف، کاردان و زحمتکش را که سال‌های سال در عرصه آموزش موسیقی ایرانی تلاش‌های فراوان کرد از دست دادیم.
او افزود: ما سال‌ها در هنرستان موسیقی و رادیو همکار بودیم و در این سال‌های اخیر در شورای‌عالی خانه موسیقی نیز در کنار هم بودیم. اجرای تک ‌نوازی ایشان در آلبوم «یاد یار مهربان» با صدای کاوه دیلمی بسیار ماندگار است.
در گذشت این هنرمند والا در این شرایط، بسیار جانگداز است و من این ضایعه را به همسر هنرمندشان و جامعه هنری ایران تسلیت می‌گویم.