زلزله سیاسی جانسون

گروه جهان- انتخابات پارلمانی بریتانیا به پیروزی بزرگ هواداران برگزیت منجر شد؛ پیروزی‌ای که گفته می‌شود در ۴۰ سال گذشته این حزب بی‌سابقه بوده و سرنوشت خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را به سرعت مشخص می‌کند. سیاست‌ها و شعارهای بوریس جانسون سبب شد حزب محافظه‌کار اکثریت مطلق کرسی‌ها را از آن خود کند.
گفتنی است پیروزی خیره‌کننده و قاطع حزب محافظه‌کار با دستور کار اولیه برگزیت و شکست کم‌سابقه حزب کارگر به رهبری جرمی کوربین که در عمر اکثریت قاطع بریتانیایی‌ها بی‌سابقه بود، راه دشوار جانسون را برای خروج کشورش از اتحادیه اروپا تا واپسین روز نخستین ماه سال آینده میلادی (۳۱ ژانویه ۲۰۲۰) تا حدود زیادی هموار کرد.
بر اساس نتایج شمارش آرای انتخابات سراسری بریتانیا، حزب محافظه‌کار این کشور به رهبری بوریس جانسون ۳۶۳ کرسی از مجموع ۶۵۰ کرسی مجلس عوام این کشور را تصاحب کرد و در مقابل شمار کرسی‌های حزب کارگر به ۲۰۳ مورد کاهش یافت که ۵۹ کرسی کمتر از سهم فعلی این حزب در پارلمان بریتانیاست.
پیروزی بوریس جانسون و حزب محافظه‌کار در انتخابات پارلمانی بریتانیا به معنای موفقیت او در عرصه برگزیت تلقی می‌شود. مخالفت پارلمان بریتانیا با توافق ترزا می، نخست‌وزیر پیشین این کشور با اتحادیه اروپا منجر به شکست و استعفای او شده بود. بوریس جانسون هم با وجود همه تلاش‌های خود نتوانسته بود رای مثبت مجلس عوام بریتانیا درباره برگزیت را جلب کند. اکنون با پیروزی محافظه‌کاران در بریتانیا و کسب اکثریت مطلق کرسی‌های پارلمانی این کشور، خروج سریع بریتانیا از اتحادیه اروپا ممکن می‌شود.
جانسون در اظهارنظری پس از اعلام نتایج گفت: نتیجه انتخابات به معنی تحقق برگزیت است. او همچنین نتیجه انتخابات را به پایان بن‌بست تعبیر کرد و قاطعیت برد حزبش را از دهه ۵۰ تاکنون بی‌سابقه خواند. او ادامه داد: ما سیاستمداران سه سال گذشته را بر باد دادیم، اما دیگر اتلاف وقت کافی است. مردم خواستار اجرای برگزیت هستند و من این کار را تا ۳۱ ژانویه انجام خواهم داد.
دشواری‌های پیش‌رو
پیروزی بوریس جانسون و حزب محافظه‌کار به معنای پایان دشواری‌های برخاسته از روند خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا نیست. دو چالش بزرگ در برابر جانسون قرار دارد؛ در وهله اول نگاه‌ها متوجه اسکاتلند است. نیکلا استرجن، رهبر حزب ملی اسکاتلند با اتکا به نتایج آرای مردم اسکاتلند اعلام کرده اکثریت مردم اسکاتلند خواستار ماندن در اتحادیه اروپا هستند و اسکاتلند تمایلی به خروج از این اتحادیه ندارد.
از سوی دیگر موضوع تعیین مرز بین اتحادیه اروپا و ایرلند شمالی نیز یکی دیگر از چالش‌هایی است که منجر به شکست توافق‌های پیشین بین دولت بریتانیا و اتحادیه اروپا شده. بریتانیا هنوز نتوانسته راه‌حلی مناسب برای ایرلند شمالی و مرز آن با جمهوری ایرلند بیابد. مشکلات دیگری هم وجود دارند که از جمله آن حق کار و اقامت شهروندان اروپایی در بریتانیاست. در واقع پیروزی بوریس جانسون ممکن است روند خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را تسریع کند، اما مشکلات جدیدی برای بریتانیا در پی خواهد داشت. گفتنی است این سومین انتخابات پارلمانی بریتانیا ظرف پنج سال گذشته است.
کناره‌گیری کوربین از رهبری حزب کارگر
در مقابل جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر که برآوردها نشان می‌دهد حزب متبوعش متحمل بزرگ‌ترین شکست انتخاباتی در ۸۴ سال گذشته شده، اعلام کرد از رهبری این حزب کناره‌گیری می‌کند.
کوربین گفت: این به وضوح شبی ناامیدکننده برای حزب کارگر است. در کارزار انتخاباتی، ما یک مانیفست امید و همبستگی ارائه دادیم؛ مانیفستی که امید داشت بی‌عدالتی‌ها را اصلاح کند. او به سیاست‌های پیشنهادی خود برای گسترش خدمات عمومی و مقابله با بحران اقلیمی اشاره کرد و گفت این سیاست‌ها محبوبیت زیادی دارند اما برگزیت چنان جامعه را دوقطبی کرده که نمی‌توان یک بحث سیاسی معمول داشت.
کوربین گفت مسائل عدالت اجتماعی همچنان باقی خواهند ماند. او گفت در انتخابات بعدی رهبر حزب کارگر نخواهد بود. او گفت تا انتخاب جانشین در مقام خود باقی خواهد ماند. کوربین تاکید کرد پس از این همچنان به عنوان نماینده پارلمان از حوزه انتخابیه خود به کارش ادامه خواهد داد.
انتخابات بریتانیا و برگزیت
برگزیت یا خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا موضوع محوری انتخابات پارلمانی زودرس این کشور بود. پیروزی بوریس جانسون در این انتخابات پارلمانی به معنای خواست اکثریت مردم برای خروج از اتحادیه اروپا تفسیر شده است.
این پیروزی روند خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را در روز ۳۱ ژانویه سال ۲۰۲۰ هموار می‌کند. هر دو حزب کارگر و محافظه‌کار بریتانیا انتخابات پنجشنبه ۱۲ دسامبر را انتخاباتی ارزیابی کرده بودند که مسیر تحول این کشور را رقم می‌زند.
بوریس جانسون از مهم‌ترین انتخابات نسل کنونی سخن گفته بود. همه شهروندان انگلستان، ولز، اسکاتلند و ایرلند شمالی برای شرکت در این انتخابات و رای دادن به فرجام برگزیت فراخوانده شده بودند. اهمیت انتخابات روز ۱۲ دسامبر بریتانیا باعث شد میزان مشارکت مردم در این انتخابات بیش از انتخابات دوره‌های پیشین باشد.
افزایش شکاف اسکاتلند و لندن
همزمان با کسب پیروزی درخشان حزب محافظه‌کار به رهبری بوریس جانسون، حزب ملی اسکاتلند هم اکثر کرسی‌های این کشور در پارلمان بریتانیا را تصاحب کرد؛ رخدادی که نشان از تقویت موج ملی‌گرایی دارد.
نیکلا استرجن، رهبر حزب ملی اسکاتلند که حزب متبوعش با کسب نزدیک به ۵۰ کرسی پارلمان بریتانیا پیروزی خیره‌کننده‌ای را در مقایسه با نتایج انتخابات سال ۲۰۱۷ رقم زده، در واکنش به پیروزی این حزب گفت نتیجه انتخابات نشان می‌دهد باید به اسکاتلند حق انتخاب داد.
البته استرجن سپس از نتایج کلی انتخابات که گویای پیروزی حزب محافظه‌کار است ابراز ناخرسندی و این نتیجه را تیره و تار توصیف کرد.
وزیر اول اسکاتلند تصریح کرد: رای‌دهندگان به حزب محافظه‌کار به جانسون ماموریت دادند که بریتانیا را از اتحادیه اروپا خارج کند ولی رای‌دهندگان، دولت بوریس جانسون را نمی‌خواهند.
آنها خواستار حضور در اتحادیه اروپا هستند. همچنین ترزا می، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا ضمن استقبال از پیروزی محافظه‌کاران در انتخابات پارلمانی هشدار داد که همه‌پرسی استقلال اسکاتلند بار دیگر نباید برگزار شود.
همه‌پرسی استقلال اسکاتلند از بریتانیا در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۴ برگزار شد که بیش از ۵۰ درصد مردم این کشور با آن مخالفت کردند. با این وجود حزب ملی اسکاتلند امیدوار است با اجرای برگزیت توسط بورس جانسون، برآیند علاقه حداکثر مردم این کشور برای بقا در اتحادیه اروپا با موج پیشین ملی‌گرایی، این بار به استقلال این کشور منجر شود.
برندگان و بازندگان انتخابات
در مقابل، جو سوینسون، رهبر حزب لیبرال‌دموکرات بریتانیا که حامی برگزاری رفراندوم دوم در مورد برگزیت بود، کرسی خود در مجلس عوام را به نامزد حزب ملی اسکاتلند واگذار کرد.
او با وحشتناک توصیف کردن نتیجه انتخابات، گفت: عده‌ای از موج ملی‌گرایی استقبال می‌کنند اما برای بسیاری دیگر این نتیجه ناراحت‌کننده است.
حزب لیبرال‌دموکرات بریتانیا پس از شکست رهبر آن در انتخابات سراسری بریتانیا از لزوم تغییر رهبری آن در سال جدید میلادی خبر داد اما کارولاین لوکاس موفق شد بار دیگر تنها کرسی حزب سبز را در پارلمان بریتانیا حفظ و اکثریت رای مردم شهر برایتون را کسب کند. رهبر حزب سبز با وجود خوشحالی از پیروزی حزبش به عنوان یکی از نمایندگان حامی برگزاری همه‌پرسی دوباره برگزیت، نتایج کلی انتخابات را ناامیدکننده قلمداد کرد.
حزب اتحادگرای دموکراتیک هم دو کرسی خود را از دست داد اما حزب سوسیال‌دموکرات و حزب اتحاد ایرلند شمالی موفق شدند به ترتیب دو و یک کرسی در مجلس عوام به دست آورند. نامزدهای مستقل هم تنها کرسی خود را از دست دادند.
شکست نامزد ایرانی‌تبار
علی میلانی، نامزد ایرانی‌تبار حزب کارگر در حوزه آکسبریج با بوریس جانسون، نخست‌وزیر محافظه‌کار بریتانیا رقابت کرد. میلانی در مجموع با کسب ۱۸ هزار رای در مقابل ۲۵ هزار رای از جانسون شکست خورد. پیش از آغاز انتخابات، نظرسنجی‌ها از رقابت نزدیک این دو نامزد حکایت داشت و حزب کارگر هم برای شکست رقیب محافظه‌کار خود حساب ویژه‌ای روی حوزه آکسبریج باز کرده بود.
علی آوایی، نامزد ایرانی‌تبار حزب لیبرال‌دموکرات هم با کسب ۲۷۰۹ رای در حوزه نیوکسل مرکزی سوم شد. در این حوزه چی اونوورا، نماینده حزب کارگر پیروز شد. علی آوایی، پسر اسدالله آوایی، نماینده رهبر ایران در منچستر و برادرزاده علیرضا آوایی، وزیر دادگستری دولت حسن روحانی است.
در این انتخابات ۴۶ میلیون بریتانیایی بالای ۱۸ سال، واجد شرایط رای دادن بودند. این انتخابات سومین انتخابات مجلس عوام بریتانیا از سال ۲۰۱۵ تاکنون محسوب می‌شود. پارلمان بریتانیا ۶۵۰ کرسی دارد و احزاب رقیب برای کسب اکثریت آن باید حداقل ۳۲۶ نماینده در پارلمان داشته باشند. حزب محافظه‌کار به رهبری بوریس جانسون برای تحقق برنامه خروج از اتحادیه اروپا نیازمند تصاحب اکثر کرسی‌های پارلمان بود.
در انتخابات پیشین که در سال ۲۰۱۷ برگزار شد، حزب محافظه‌کار ۱۳ کرسی خود را از دست داد و به حضور ۳۱۷ نماینده اکتفا کرد؛ امری که محافظه‌کاران را برای تشکیل دولت ناچار به ائتلاف با حزب اتحادگرای دموکراتیک ایرلند شمالی کرد.
این نخستین بار در یک قرن اخیر بود که انتخابات سراسری بریتانیا در ماه دسامبر برگزار می‌شد.
پیشتر برای اولین بار در دسامبر سال ۱۹۲۳ مردم تجربه حضور در انتخابات را در این ماه کسب کرده بودند.
خرسندی واشنگتن و تل‌آویو
با محرز شدن اکثریت قاطع حزب محافظه‌کار بریتانیا در انتخابات سراسری این کشور، دونالد ترامپ و وزیر خارجه اسراییل از این پیروزی ابراز خرسندی کردند. ترامپ در صفحه شخصی توئیتر خود با تبریک به بوریس جانسون نوشت: به بوریس به خاطر این پیروزی بزرگ تبریک می‌گویم! بریتانیا و ایالات متحده اکنون می‌توانند بعد از برگزیت، آزادانه به انعقاد قرارداد جدید تجاری بپردازند.
او درباره قرارداد جدید تجاری بین آمریکا و بریتانیا توضیح داد:‌ این توافق، پتانسیل این را دارد که بسیار بزرگ‌تر و سودآورتر از هر توافقی باشد که انگلیس می‌توانست با اتحادیه اروپا ببندد. بوریس جشن بگیر!
وزیر خارجه اسراییل هم که پیشتر با دخالت آشکار در انتخابات سراسری بریتانیا خواستار شکست حزب کارگر به رهبری جرمی کوربین شده بود، پیروزی جانسون را تبریک گفت. کاتص در صفحه شخصی توئیتر خود نوشت: به بوریس جانسون نخست‌وزیر بریتانیا و همکارم دومینیک راب وزیر خارجه این کشور به خاطر این پیروزی تاریخی تبریک می‌گویم. او همچنین از تمایل خود برای ارتقا و تحکیم روابط تل‌آویو با لندن خبر داد.