1 - 09 - 2020
زمزمه‌های پایان نظام طایفه‌ای
گروه جهان- پس از پایان رایزنی‌های پارلمانی احزاب و جریان‌های سیاسی، مصطفی ادیب دیروز با ۹۰ رای موافق، مامور تشکیل کابینه جدید لبنان شد.
نشست دیروز پارلمان لبنان در کاخ بعبدا با حضور میشل عون، رییس‌جمهور این کشور به منظور تعیین نامزدهایی برای تصدی پست نخست‌وزیری لبنان در حالی برگزار شد که اکنون زمزمه‌های پایان نظام طایفه‌ای در لبنان به گوش می‌رسد. به باور تحلیلگران، طایفه‌گرایی در سیاست و نظام طایفه‌ای، به دلیل سهم‌خواهی و توزیع غنیمت‌ها بین هر طرف، دلیل اصلی بحران‌های اخیر در لبنان است بنابراین باید نظام طایفه‌ای را از میان برداشت و به نظام دموکراتیک و عدالت‌محور تبدیل کرد؛ نظامی که به هر شخص و گروهی، بر اساس شایستگی جایگاه مناسب بدهد نه بر اساس طایفه و مذهب.
پیش از این نیز رییس‌جمهور لبنان نظام سیاسی این کشور را بر اساس حقوق طوایف و سهم‌خواهی دانسته و خواستار تغییر ساختار نظام سیاسی برای پاسخگویی به مطالبات روز جامعه شد. میشل عون جامعه لبنان را متنوع و متکثر دانست و گفت این موضوع در صورت مدیریت درست از مزیت و ویژگی‌های خوب لبنان محسوب می‌شود. به گفته رییس‌جمهور لبنان نظام طوایفی برای دوره گذشته مناسب بوده و امروز مانعی در برابر هر گونه پیشرفت است. میشل عون خواستار تشکیل دولت مدنی لبنان شد و شخصیت‌های معنوی و سیاسی لبنان را در این باره به گفت‌وگو فراخواند.
رییس‌جمهوری لبنان بار دیگر تاکید کرد که عدالتی که دیر اجرا شود، عدالت نیست و به گره‌هایی که بر سر راه دستگاه قضایی وجود دارند اشاره کرد و گفت: سیستم طایفه‌ای محدودیت‌هایی را در لبنان برای رفتار به ویژه در موضوع مبارزه با فساد ایجاد کرده است.
دبیرکل حزب‌الله نیز در خصوص انتقاد منابع فرانسوی از ساختار طایفه‌ای در لبنان اعلام کرد: چند روز پیش شنیدیم که منابع رسمی فرانسوی از ساختار طایفه‌ای در لبنان انتقاد شدید دارند و معتقدند این سیستم قادر به حل مشکلات و رفع نیازهای لبنان نیست و امروز می‌خواهم بگویم که برای بررسی رسیدن به یک قرارداد سیاسی جدید آماده هستیم اما یک شرط داریم و آن، اینکه محور این بررسی یک گفت‌وگوی ملی و بااراده و رضایت همه گروه‌های لبنانی باشد و ملاحظات و نگرانی‌های مردم لبنان لحاظ شود.
ساختار سیاسی لبنان
ساختار سنتی قدرت سیاسی در لبنان بر اساس توازن طایفه‌ای استوار است. مجموعه‌ای از طوایف گوناگون، ساختار سیاسی لبنان را شکل داده‌اند. لبنان دارای تعدد مذاهب و دارای ۱۸ گروه دینی به رسمیت شناخته شده است؛ ۱۱ گروه مسیحی (مارونی، ارتدوکس، کاتولیک، ارمنی‌های ارتدوکس، ارمنی‌های کاتولیک، پروتستان‌ها، سریانی‌های ارتدوکس، سریانی‌های کاتولیک، لاتین‌ها، کلدانی‌ها و نستوری‌ها)، پنج مذهب اسلامی (شیعیان، سنیان، دروزیان، علویان و اسماعیلیان) و یک فرقه یهودی که جزو کم‌اهمیت‌ترین فرقه‌هاست.
در این نظام، پست‌های دولتی در حکومت، خدمات عمومی، ارتش و قوه قضاییه بر اساس وابستگی‌های طایفه‌ای و مذهبی تقسیم شده‌اند. طبق قانون اساسی لبنان، رییس‌جمهوری از میان مارونی‌ها، نخست‌وزیر از میان سنی‌ها و رییس مجلس از میان شیعه‌ها و تعدادی از وزرای کابینه نیز از میان سایر فرقه‌های مهم مانند ارتدوکس‌ها و کاتولیک‌های یونانی و دروزی‌ها باید برگزیده شوند.
رییس‌جمهوری که رییس کشور است بالاترین مقام لبنان محسوب می‌شود و دارای وظایف مهم در ساختار این کشور است. رییس‌جمهوری که معمولا یک مسیحی مارونی است با دوسوم آرا برای یک دوره شش ساله از سوی نمایندگان مجلس انتخاب می‌شود.
دومین مقام مهم نخست‌وزیر، رییس دولت و رییس هیات وزیران است. در انتخاب وزیران رییس‌جمهوری و نخست‌وزیر نقش دارند. نخست‌وزیر لبنان، رییس دولت است و به نمایندگی از آن سخن می‌گوید و مسوول اجرای سیاست‌های کلی نظام است که از سوی شورای وزیران تدوین و طراحی شده است.
محمد رعد، رییس فراکسیون وفاداری به مقاومت بعد از دیدار با میشل عون، رییس‌جمهوری لبنان گفت: ما موافقت صریح خود را درباره نخست‌وزیری مصطفی ادیب به رییس‌جمهوری اعلام کردیم. ما آمادگی خود را برای همکاری مثبت نشان دادیم. او از همگان خواست برای حفظ منفعت لبنان و تحقق اصلاحات و بازسازی بیروت و تثبیت امنیت و بهبود وضعیت اقتصادی همکاری داشته باشند.
نجیب میقاتی، نخست‌وزیر پیشین لبنان نیز مصطفی ادیب را برای پست نخست‌وزیری انتخاب کرد و گفت: باید متحد باشیم. برای همین ادیب را انتخاب کردم تا بخشی از روند نجات باشد. میقاتی گفت: افتخار می‌کنم که ادیب از نزدیکان من باشد اما من کسی نیستم که نام او را برای برعهده گرفتن پست نخست‌وزیری مطرح می‌کنم بلکه سعد حریری، نخست‌وزیر پیشین نام او را مطرح کرده است. امیدوارم دولت هرچه سریع‌تر تشکیل شود. دیگر وقت اضافی نداریم.
او تاکید کرد: ما به دولت متخصص نیاز داریم و باید سیاست را به سیاستمداران واگذار کنیم و بگذاریم دولت ماموریت نجات و اصلاح اوضاع را به ویژه بعد از فاجعه انفجار بندر بیروت انجام دهد. بسیاری از عناوین اصلاحی وجود دارد که باید با اقدام جدی با آن مقابله کنیم نه با حرف زدن و از طریق شبکه‌های اجتماعی. او گفت: با میشل عون به دشواری‌هایی که امروز با آن مواجه‌ایم به ویژه اقتصادی و زیست‌محیطی و اجتماعی پرداختیم.
سعد حریری نیز ادیب را انتخاب کرد و گفت: اصلاحات یک مساله ضروری برای بازپس‌گیری اعتماد خارج است و همگی شرایطی را که کشور را به این وضعیت دچار کرده می‌دانیم. کشور به مانورها نیاز ندارد بلکه به راهکارها و همسویی با طرح امانوئل ماکرون، رییس‌جمهوری فرانسه نیاز دارد که با جامعه بین‌الملل برای کمک به لبنان تلاش می‌کند. او گفت: هدف اول ما باید بازسازی بیروت باشد.
حریری گفت: قبلا همکاری میان تیم‌ها نبود و تجارب قبل شکست خوردند. هدف اول ما باید بازسازی بیروت باشد و برای رسیدن به هدف مطلوب باید دولت متشکل از افراد متخصصی باشد که موفقیت‌هایی در سوابق‌شان ثبت شده باشد نه یک دولت تکنوکرات.
از سوی دیگر تمام سلام، از نخست‌وزیران پیشین لبنان گفت: کشور در وضعیت سختی است و باید تلاش زیادی برای نجات آن انجام دهیم. مسوولان باید این مساله را درک کنند که این آخرین فرصت برای لبنان و لبنانی‌هاست. سمیر الجسر، نماینده فراکسیون المستقبل در پارلمان گفت: ما به رییس‌جمهوری اعلام کردیم که از ادیب حمایت می‌کنیم.
فرید الخازن، نماینده فراکسیون «التکتل الوطنی» گفت: ما تصمیم گرفتیم ادیب را به عنوان نخست‌وزیر انتخاب کنیم. امیدواریم دولتی متشکل از شخصیت‌های شفاف تشکیل شود که قادر به فعالیت برای نجات لبنان باشند. تیمور جنبلاط، نماینده فراکسیون حزب سوسیال گفت: ما مصطفی ادیب را برای نخست‌وزیری انتخاب کردیم اما در دولت شرکت نمی‌کنیم. امیدواریم دولت جدید توافق طائف را حفظ کند و اصلاحات انجام دهد.
ژان عبید، عضو فراکسیون میانه‌رو مستقل گفت: به دلایلی از جمله تاریخ، صداقت و اندیشه مصطفی ادیب را نامزد می‌کنیم و امیدواریم ماموریت او آسان باشد. اسعد حردان، نماینده فراکسیون حزب سوری قومی اجتماعی گفت: مصطفی ادیب را برای تشکیل دولت نامزد کردیم.ولید سکریه، نماینده «اللقاءالتشاوری» گفت: تصمیم گرفتیم هیچ نامزدی را برای نخست‌وزیری معرفی نکنیم. همگی می‌دانیم کشور با چالش‌های زیادی از جمله انفجار بیروت مواجه است و باید راهکارهای سریعی برای آن پیدا کرد. همچنین باید اوضاع اقتصادی بهبود یابد. او گفت: از مکلف شدن نخست‌وزیری که نه برنامه سیاسی‌اش مشخص است نه سابقه‌اش و نه برنامه‌ای که با آن توافق کرده، غافلگیر شدیم.
همچنین جبران باسیل، رییس جریان آزاد ملی لبنان از طرف فراکسیون «لبنان قوی» گفت: ما مصطفی ادیب را برای نخست‌وزیری انتخاب کردیم. بارها تکرار کرده‌ایم و باز هم تکرار می‌کنیم خواهان دولت فعالی هستیم که به برنامه اصلاحی مشخص شده با بندها و زمان پایبند باشد.
باسیل گفت: باید همگی به اصلاحات پایبند باشیم و از سفر ماکرون برای تاکید بر این پایبندی در مقابل جامعه جهانی استفاده کنیم. فراکسیون ما به تسهیل و تسریع در تشکیل دولت کمک می‌کند. پس از تایید نامزدی ادیب برای نخست‌وزیری، میشل عون، رییس‌جمهوری، باید از نخست‌وزیر بخواهد دولت تشکیل دهد؛ روندی که ماه‌ها طول می‌کشد. دولت سابق لبنان به نخست‌وزیری حسان دیاب پس از انفجار مهیب در بندر بیروت استعفایش را اعلام کرد.
مصطفی ادیب کیست
مصطفی ادیب عبدالواحد در سال ۱۹۷۲ به دنیا آمده و ۴۸ سال دارد. ادیب که در رشته علوم سیاسی و حقوق در دانشگاه‌های لبنان و فرانسه تحصیل کرده، در عرصه‌های حقوق بین‌الملل و مناسبات بین‌المللی تخصص دارد. او در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ به عنوان مشاور نجیب میقاتی، وزیر حمل‌ونقل اسبق لبنان فعالیت خود را آغاز کرد. پس از آن در سال ۲۰۰۴، ریاست مرکز مطالعات استراتژیک خاورمیانه را برعهده گرفت. ادیب در دوره نخست‌وزیری نجیب میقاتی، به عنوان مشاور ارشد او به فعالیت در کابینه لبنان بازگشت. مصطفی ادیب، در مشاغل بسیاری در لبنان فعالیت داشته است. از جمله سوابق او می‌توان به اصلاحات قانون جدید انتخابات در لبنان اشاره کرد.
مصطفی ادیب سال ۲۰۱۳ به عنوان سفیر لبنان در آلمان انتخاب شد و به‌رغم تغییرات شدید سیاسی در لبنان، به فعالیت سیاسی و دیپلماتیک خود در برلین ادامه داده است. اکنون با کسب اکثریت آرا، به عنوان نخست‌وزیر جدید لبنان انتخاب شده است. نخست‌وزیر مکلف لبنان در پی مامور شدن برای تشکیل کابینه گفت: وقت عمل است. مصطفی ادیب، نخست‌وزیر مکلف لبنان بعد از اینکه از سوی میشل عون، رییس‌جمهوری این کشور مامور تشکیل کابینه شد، گفت: وقت حرف و وعده وعید و آرزو کردن‌ها نیست، زمان عمل است.
نخست‌وزیر مکلف در سخنرانی در کاخ بعبدا گفت: مفتخر به ملاقات با میشل عون شدم و ایشان ماموریت تشکیل دولت جدید لبنان را به من ابلاغ کردند. او اضافه کرد: از خدا می‌خواهم ما را در تشکیل دولت جدید لبنان در اسرع وقت در این شرایط سخت به خصوص بعد از انفجار بندر بیروت موفق بدارد.
نخست‌وزیر مکلف تاکید کرد: همه لبنانی‌ها نسبت به حال و آینده خود نگرانند. به اذن خداوند در ماموریت تعیین تیم کاری وزارتی از افراد هم‌جنس و افراد شایسته و متخصص موفق خواهیم شد. او اضافه کرد: توانستیم بر غم‌ها، دردها و گرسنگی فائق بیاییم و کشورمان را سرپا کنیم، ایمان ما به خدا و کشورمان ثابت است و قادر به سر پا شدن هستیم.
ادیب افزود: فرصت ما اندک است اما من این ماموریت را قبول کردم زیرا گروه‌های سیاسی آن را درک می‌کنند. فرصت پیش روی کشور ما اندک است و ماموریتی که قبول کردیم بر این اساس است که گروه‌های سیاسی این فرصت اندک را می‌فهمند. نخست‌وزیر مکلف لبنان در ادامه برای اطلاع از میزان خسارات وارد شده از بندر ومار مخایل در بیروت بازدید داشت.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد