زورآزمایی تورم و سیاست‌های ضد‌تورمی در بورس

تحلیل بازار: تابلوی معاملات بورس در هفته‌های اخیر نشان می‌دهد بازار فعلا هیجانی بوده و تاثیرگذاری عوامل داخلی و خارجی در بورس به زودی نمایان می‌شود. معاملات بازار سهام در روزهای اخیر سردرگم است و بسیاری از کارشناسان معتقدند باید شوک‌های مثبتی به بازار داده شود تا پول‌های خفته در کارگزاری‌ها دوباره وارد جریان معاملات شوند. تقریبا در هفته اخیر روند معاملات به سمت پایین حرکت کرده اما گزارش‌ها حکایت از این دارد که سرانه خریدار در حال افزایش و سرانه فروش روندی کاهشی پیدا کرده و بخشی از این مساله ناشی از هیجانات و وضعیت قیمت‌ها در بازار جهانی است. در شرایط کنونی اثر هیجانات موقت است اما روند معاملات بازار جهانی می‌تواند تاثیر بلندمدتی بر بورس داشته باشد. فعالان اقتصادی در روزهای اخیر منتظر آمارهای مهمی در بازار بودند تا تکلیف معاملات مشخص شود داده‌های بهای مصرف‌کننده ماه آگوست ایالات شاخص CPI ماهانه ۵/۰ درصد افزایش یافته، در حالی که انتظار می‌رفت شاخص خالص
۲/۰ درصد افزایش یابد. بنابراین بازارها انتظار ندارند فدرال‌رزرو نرخ بهره را در ماه سپتامبر افزایش دهد و همین مساله بر بورس تاثیر می‌گذارد. یک کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با «بازار» با اشاره به اینکه روند نزولی کوتاه‌مدت نرخ ارز در بازار بسیار ضعیف است که همین امر باعث به حاشیه بردن برخی تارگت‌های نزولی در محدوده ۴۴ هزار تومان می‌شود، اما به هر حال با توجه به داده‌های کلان اقتصادی و در صورت تثبیت یا بهبود شرایط اقتصادی کشور می‌توان انتظار افت دلار تا محدوده ۴۰ هزار تومان را داشت و در صورت نابسامانی و ناهماهنگی اقتصادی می‌توان به اعداد حوالی ۷۰ هزار تومان نیز نیم‌نگاهی داشت. علی‌اکبر نیکواقبال با بیان اینکه بازار سرمایه هنوز خود را با موج‌های تورمی و جهش‌های قبلی نرخ ارز به روز نکرده است، افزود: بورس با تاخیر به تغییرات تورمی بازار جهانی و نرخ ارز واکنش نشان می‌دهد و از آنجا که هم‌اکنون به نحوی که ارزش دلاری آن در کمترین سطوح خود قرار دارد نمی‌توان انتظار داشت که تاثیرات نوسانات بازار جهانی و تغییر لحظه‌ای نرخ ارز را بر تابلوی معاملات شرکت‌ها بتوان مشاهده کرد، اما اثر آن با تاخیر زمانی ۳ الی ۵ ماهه در کلیت بازار ظاهر می‌شود.
تاثیر متغیر‌های داخلی و خارجی بر بازار
نرخ تورم آمریکا بسیار مهم است، زیرا انتشار گزارش تورم ماهانه قوی‌تر از حد انتظار می‌تواند احتمال افزایش نرخ بهره فدرال‌رزرو را بیشتر کند. یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بازارهای مالی از دیگر بازار‌های موازی و همچنین بازار‌های جهانی اثراتی را پذیرا می‌شوند، به خبرنگار بازار گفت: واضح است که عوامل و متغیر‌های داخلی و خارجی و قیمت‌ها در بازارهای جهانی بر بازار سرمایه ایران به صورت مستقیم و غیرمستقیم اثراتی را با تاخیرهای زمانی ایجاد می‌کنند.‌ هابیل خاوری افزود: این موضوع حائز اهمیت است که یک تحلیلگر و معامله‌گر بتواند همبستگی بین متغیرها و بازارها را چه از لحاظ قیمتی و چه از لحاظ زمانی مورد سنجش دقیق قرار دهد تا بتواند پیش‌بینی‌های دقیق‌تری را از مسیر بازار داشته باشد. وی با بیان اینکه بدون استفاده از آزمون‌های آماری، متغیر‌ها و بازار‌ها را نمی‌توان به هم ربط داد، تصریح کرد: حتی اینکه بخواهیم منتظر نوسانات بورس ایران در پی افزایش یا کاهش لحظه‌ای قیمت‌های جهانی در یک روز باشیم، کاری بسیار اشتباه است، ولی متاسفانه باتوجه به سرعت گردش اطلاعات و رواج فضای مجازی و منتشر شدن اخبار و تحلیل‌های بی‌پایه و اساس روزانه شاهد مقایسه‌هایی که جزو دسته رگرسیون کاذب بوده، هستیم. او افزود: از طرفی سیاست‌های انقباضی فدرال‌رزرو در پی افزایش نرخ بهره و همچنین با توجه به روند ۵۰ ساله نرخ بهره در آمریکا که سقف این چرخه بر روی ۲۰ درصد و کف آن روی ۰/۲۵ درصد قرار دارد، ظاهرا در ابتدای افزایش نرخ بهره هستیم و در حال حاضر در عدد ۵/۵ ایستاده است. این فعال بازار سرمایه با تاکید بر اینکه افزایش نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو می‌تواند بازار‌های جهانی را تحت تاثیر قرار دهد، اظهار کرد: طبیعتا نوسانات منفی با تاخیر زمانی در صورت‌های مالی و گزارش شرکت‌ها منعکس می‌شود؛ در نتیجه از منظر بازارهای جهانی، نمی‌توان انتظار تاثیر لحظه‌ای داشت و حداقل نوسانات قیمت‌های جهانی با تاخیر زمانی ۶ ماهه بر بازار سرمایه اثر‌گذار هستند.
او ادامه داد: از این موضوع نباید غافل شد که عده‌ای انتظار نوسان متناظر بازارهای جهانی و داخلی را دارند که این استنباط اشتباه و باعث ایجاد برخی هیجان‌های معکوس در معاملات می‌شود. به گفته خاوری، از طرفی در این مدت شاهد این امر بوده‌ایم که نرخ‌های جهانی در کامودیتی‌ها اغلب سقف‌های جدیدی ثبت کرده‌اند، ولی بازار سرمایه ایران روندی معکوس در پیش گرفته است.
نرخ ارز در روندی خنثی با ماهیت نزولی
این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار کرد: درخصوص اثر‌گذارترین متغیر بر بازار سرمایه می‌توان ادعا کرد که نرخ ارز، از منظر ارزش در کوتاه‌مدت نمی‌توان انتظار رشد شارپ داشت و به نظر تا پایان ۱۴۰۲ نرخ ارز در روندی خنثی با ماهیت نزولی طی مسیر کند، اما این نکته را نباید نادیده گرفت مادامی که نرخ ارز به صورت مصنوعی در کشور کنترل شود جهش ارزی دیر یا زود مجدد رخ خواهد داد و نمی‌توان نرخ ارز را به صورت مصنوعی کنترل کرد. به گزارش بازار، در حال حاضر مجموع ارزش دلاری بورس ایران شامل بورس تهران، فرابورس ایران و بازار پایه مجددا از ۱۶۰ میلیارد دلار رشد کرده و در حال حاضر به ۱۷۵ میلیارد دلار رسیده و در همین محدوده باقی مانده است. بورس ایران در محدوده ۱۶۰ تا ۱۸۰ میلیارد دلار ارزندگی دارد. به نظر می‌رسد موج صعودی فعلی بتواند شرایطی را ایجاد کند که ارزش دلاری بورس ایران تا بیش از ۱۸۰ میلیارد دلار حتی ۲۰۰ میلیارد دلار بالا برود. ارزش دلاری بورس ایران از ابتدای سال ۱۴۰۱ دارای یک روند نزولی بوده و اگر در این موج از ۱۸۰ بالاتر برود می‌توان گفت که این روند نزولی شکسته شده، هرچند هنوز نمی‌توان گفت روندی شکل گرفته است.