زیان ۵۰ میلیارد تومانی جایگاه‌داران از اختلال سامانه سوخت

با وجودی که وزارت نفت اعلام کرده که همه جایگاه‌های سوخت به سامانه هوشمند سوخت متصل شده‌اند و شرایط به حالت قبل بازگشته، رییس صنف جایگاه‌داران کشور می‌گوید حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت زیان ۵۰ میلیارد تومان را برای جایگاه‌های سوخت برجای گذاشته است.
آن‌طور که اسدلله قلیزاده به ایسنا گفته در نتیجه بحرانی که ناشی از اختلال در سامانه هوشمند سوخت به وجود آمد، جایگاه‌های سوخت حدود ۵۰ میلیارد تومان هزینه و زیان متحمل شدند.
به گفته او با بررسی گزارش‌ها از سراسر کشور و آنالیز ساعات تعطیلی جایگاه‌ها در طول روزهایی که با بحران مواجه بود نشان داد که برخی جایگاه‌ها در چند ساعت اول به مدار توزیع به نرخ آزاد بازگشتند ولی برخی‌ها چند روز با مشکل مواجه شدند که برای آنالیز دقیق هزینه‌ها ازآمار فروش بنزین و گازوییل طی روزهای بحران و تعداد جایگاه‌های بازگشته به مدار نرخ آزاد و هر دو نرخ به تفکیک روز و ساعت زیانی در حدود ۵۰ میلیارد تومان را نشان می‌دهد و در بخش‌هایی نظیر عدم‌النفع، هزینه‌های پرسنلی، تغییرات سخت‌افزاری و… قابل آنالیز است.
زیان حداکثری
رییس هیات مدیره انجمن صنفی صاحبان اماکن فروش و عرضه فرآورده‌های نفتی کشور درباره میزان صدمه‌های وارده به تجهیزات و هزینه‌های مربوطه گفت: فعلا به لحاظ نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مشکل جدی برای دو سطح موجود سامانه هوشمند در جایگاه‌ها یعنی کارتخوان‌های منصوبه روی نازل‌ها و تجهیزات سرور و شبکه‌ای در داخل جایگاه صدمات جدی به اکثریت جایگاه‌ها وارد نشده ولی در ۵۰ درصد نازل‌های موجود در سطح جایگاه‌های کشور برای بازگشت دیسپنسر به ارائه سوخت آزاد جایگاه‌داران مجبور شدند هزینه‌هایی متقبل شوند و تغییراتی در برنامه‌ها و سخت افزار موجود روی تلمبه‌ها داده شود.
قلیزاده با بیان اینکه البته در برخی جایگاه‌ها هم این تغییرات تا زمان برقراری دوباره سیستم سامانه هوشمند داده نشد و عملا جایگاه‌ها تعطیل بودند، گفت: به عبارتی روند بازگشت جایگاه‌ها به مدار توزیع با توجه به موقعیت جغرافیایی، تجهیزات آن جایگاه و مواردی دیگر متغیر بود ولی می‌توان گفت همه جایگاه‌ها در این خصوص متحمل زیان و هزینه شدند و این آمار با وضعیت فعلی اعلام می‌شود و اگر تغییرات دیگری انجام شود طبیعتا مساله تغییر می‌کند.
رییس هیات مدیره انجمن صنفی صاحبان اماکن فروش و عرضه فرآورده‌های نفتی کشور با اشاره به دستور رییس‌جمهوری مبنی بر جبران زیان همه ذی‌نفعان گفت: همان‌طور که رییس‌جمهور اعلام کردند، وزیر نفت و مدیران عامل شرکت ملی پالایش و پخش دقت نظر دارند درخواست جایگاه‌داران نیز جبران زیان‌های وارده است و ما طی مکاتبه‌ای گزارش کاملی را به مسوولان ارسال کردیم و پیشنهاد الگویی مناسب در جهت جبران زیان مطرح شده است که مرتبط با تعداد نازل‌ها، میزان فروش روزانه، میزان ساعات تعطیلی در دو بخش شهری و بین‌شهری قابل بحث و نتیجه‌گیری است.
به گفته قلیزاده همان‌طور که قبلا هم هشدارهای رسمی داده بودیم، باید جبران هشت سال بی‌توجهی به سامانه هوشمند سوخت شود چرا که بازهم ممکن است حمله سایبری یا اختلال‌های دیگر اتفاق بیفتند و هم‌اکنون نیز در حوزه سخت‌افزاری و کارتخوان‌های هوشمند سوخت نیز با مشکل مواجهیم و عمر مفید این دستگاه‌ها به اتمام رسیده است.
دولت ضرر هم کرد
در همین رابطه، خبرگزاری فارس نیز در گزارشی نوشت: به طور میانگین مصرف روزانه بنزین در کشور ۸۰ میلیون لیتر است، از این مقدار ۶۰ درصد سهم بنزین سهمیه‌ای (۱۵۰۰ تومان) و ۴۰ درصد سهم بنزین آزاد (۳۰۰۰ تومان) است. یعنی به طور میانگین از ۸۰ میلیون لیتر مصرف روزانه بنزین، ۴۸ میلیون لیتر به صورت بنزین سهمیه‌ای و ۳۲ میلیون لیتر به صورت بنزین آزاد به فروش می‌رسد.
مجموع میزان بنزین سهمیه‌ای شیفت شده به بنزین آزاد در طول دوران اختلال حدود ۴/۲۴۵ میلیون لیتر بوده است. یعنی دولت در طول دوران اختلال سامانه هوشمند سوخت به اندازه ۴/۲۴۵ میلیون لیتر بنزین آزاد بیشتری را نسبت به گذشته فروخته است.
از طرفی اعداد و ارقام مربوط به جایگاه‌هایی که در روز‌های مختلف از ۷ روز بحران به سامانه سوخت وصل شده‌اند نیز در جدول ۱ آورده شده است؛ همچنین در این جدول محاسبه شده که با توجه به درصد جایگاه‌هایی که در روزهای مختلف به سامانه هوشمند سوخت وصل شده‌اند، به تفکیک هر روز چه میزان از سهم بنزین سهمیه‌ای تحت تاثیر اختلال ایجاد شده به بنزین آزاد شیفت پیدا کرده است.
با توجه به اختصاص سهمیه۲۵۸ میلیون لیتری به عنوان سهمیه جبرانی بنزین و از آنجا در مدت اختلال در سیستم سوخت‌رسانی به میزان ۴/۲۴۵ میلیون لیتر، بنزین آزاد فروخته شده است، در نتیجه دولت هیچ درآمدی از ماجرای حمله سایبری به سامانه سوخت کشور به دست نیاورده است و افزایش درآمد دولت از ماجرای اخیر صحت ندارد.