زیر پا گذاشتن قانون

گروه فناوری- با وجود آگاهی مشترکین از نحوه‌ غیرفعال کردن پیامک‌های تبلیغاتی، موج نارضایتی‌ها از پیام‌های وقت و بی‌وقت فروکش کرده، اما همچنان پیامک‌هایی هستند که با توجیه ارائه خدمات اپراتور و حمایت از برخی طرح‌های تبلیغاتی، برای مشترکین ارسال می‌شود و این موضوع اعتراض‌هایی را سبب شده است.
اگرچه ارسال پیامک‌های تبلیغاتی که از طریق راه‌های متعددی از جمله توسل به شماره‌های ثابت و شخصی افزایش یافته بودند، با ایجاد سامانه ۱۹۵ برای دریافت گزارش‌های آنلاین تا حد زیادی ساماندهی شده و با آگاهی از نحوه لغو این پیامک‌ها از تعداد آنها کاسته شد، اما برخی از این پیامک‌ها که اتفاقا تعداشان کم هم نیست، از طرف خود اپراتورها ارسال می‌شود و حتی با به‌کارگیری راه‌های غیرفعال کردن پیامک‌های تبلیغاتی هم نمی‌توان از دریافت آنها جلوگیری کرد.
اپراتور‌های مزاحم
اخیرا سرشماره‌های اصلی یکی از اپراتورها که از طریق ارسال پیامک‌های زیاد برای مردم ایجاد مزاحمت می‌کرد، متوقف شد. اقدامی که خواسته‌‌ بسیاری از مشترکین بود‌ اما ریشه پیامک‌های تبلیغاتی مزاحم از طرف اپراتورها هنوز هم به طور کامل خشک نشده است.
برخی از این پیامک‌ها که اتفاقا تعداشان کم هم نیست، از طرف خود اپراتورها ارسال می‌شود و حتی با به‌کارگیری راه‌های غیرفعال کردن پیامک‌های تبلیغاتی هم نمی‌توان از دریافت آنها جلوگیری کرد.
پاسخ اپراتور‌ها در خصوص این پیام‌ها این بود: «برخی از پیام‌ها مختص خود اپراتور بوده و نمی‌توان آنها را حذف کرد.» و از آنجایی که «این پیامک‌ها سرویس‌ها و خدمات اپراتور را معرفی می‌کند» منافی با حق مالکیت مشترکین نیست! همچنین ممکن است طرح‌های دیگری وجود داشته باشد، مانند زمانی که «اپراتور از یک سمینار یا یک ارگان مانند کمیته امداد یا عتبات عالیات حمایت ‌کند» و در این راستا مشترکین هستند که هزینه این حمایت را نه با پرداخت مالی، که با صرف زمان خود می‌پردازند.
البته اعتراض به این پیامک‌ها و پیگیری موضوع از طرف اپراتورها نتیجه‌ای در بر نداشته و آنها اظهار می‌کردند این پیامک‌ها سرویس‌ها و خدمات اپراتور را معرفی می‌کند و نمی‌توان آنها را حذف کرد اما محمدجواد آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، اخیرا در واکنش به ارسال این پیامک‌های مزاحم اپراتوری تاکید کرد: به رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی دستور دادم، سرشماره‌های اصلی یک اپراتور را که برای مردم از طریق ارسال پیامک‌های زیاد ایجاد مزاحمت می‌کرد متوقف کند.
مصوبه ۱۳۳ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در سال ۱۳۹۰، در خصوص ارسال پیامک‌های انبوه و سرویس‌ها و خدمات ارزش افزوده، ضوابط و مقرراتی را مطرح کرد که بر اساس آن «کلیه اپراتورها موظفند ضمن اطلاع‌رسانی مناسب در خصوص نوع خدمات پیامک انبوه، قبل از ارسال پیامک، موافقت مشترک را دریافت کنند.»
این در حالی است که برای دریافت یا عدم دریافت پیامک‌های انبوه تبلیغاتی یا خدماتی ارسالی از سوی اپراتور‌ها‌، تا‌کنون از کابران تلفن همراه هیچ‌گونه موافقتی طلب نشده است و اپراتور‌ها با سیاست‌های خود اقدام به ارسال این پیامک‌ها می‌کنند.
همچنین طبق مصوبه ۱۴۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در سال ۹۱، «اپراتور موظف است قبل از شروع ارائه خدمات ارزش افزوده محتوایی پیامکی مورد نظر، در خصوص شرایط ارائه از جمله تعرفه خدمات، نحوه ارائه خدمت (به‌صورت اشتراکی یا در ازای هر پیامک)، شرایط انصراف، حداکثر تعداد پیامک ارسالی در روز و مانند آن به مشترک اطلاع‌رسانی کرده و همچنین در پرتال رسمی اپراتور هزینه خدمات و توصیه‌‌های لازم برای دریافت خدمت با جزییات شرایط ارائه خدمات را داشته باشد.»
در این مصوبه همچنین تاکید شده است که «اپراتور موظف است در حین ارائه خدمت با ارسال پیام‌های اطلاع‌رسانی، مشترک را از مجموع هزینه‌های ایجاد شده آگاه کند و در تمام مراحل ارائه خدمت، امکان انصراف از دریافت آن را برای مشترک فراهم کند.»
اما این قانون نیز برای مشترکین تلفن همراه اجرا نمی‌شود و گزارشات کاربران مبنی بر این است که نه تنها هزینه برخی پیامک‌های خدماتی به مشترکین اعلام نمی‌شود بلکه سرویس‌های پیامکی هستند که بدون اطلاع مشترکین فعال شده و اقدام به کسر اعتبار ریالی از سیم‌کارت مشترکین می‌کند در حالی که کابر از عضویت در این سرویس پیامکی بی‌اطلاع است.
تعیین‌تکلیف اپراتور‌ها
این در حالی است که حسین فلاح‌جوشقانی‌، رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با بیان اینکه اگر برای ما محرز شود پیامکی تبلیغاتی برای کاربران موجب مزاحمت شده، سریعا آن شماره را فیلتر می‌کنیم، گفته یکی از سرشماره‌هایی که مربوط به یکی از اپراتورها بود که البته پیامک‌های مناسبی را هم ارسال می‌کرد، توسط ما و فارغ از محتوا مسدود شد؛ چرا‌که اپراتورها نباید در قالب پیامک‌های ارسالی خود اطلاع‌رسانی‌های خارج از حوزه خود را داشته باشند. قرار است همه مسایل مرتبط با پیامک‌های ارسالی توسط اپراتورها مورد توجه قرار گیرد و اپراتورها تنها باید در زمینه‌‌ مسایل مرتبط با خط اشتراکی مشتریان خود اطلاع‌رسانی کنند.
بنابراین، این بار پیامک‌های تبلیغاتی اپراتورها فارغ از محتوا و صرف اینکه بدون اطلاع‌رسانی و کسب موافقت از مشترک ارسال شوند، مورد توجه قرار گرفته‌اند؛ موضوعی که البته مدت‌ها قبل در مصوبه ۱۳۳ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات تکلیفش روشن شده و آمده است: «کلیه اپراتورها موظفند ضمن اطلاع‌رسانی مناسب در خصوص نوع خدمات پیامک انبوه، قبل از ارسال پیامک، موافقت مشترک را دریافت کنند.» و همچنین «قطع سرویس، پیامک‌های تبلیغاتی خود اپراتورها را نیز شامل می‌شود.»
با توجه به پیامک‌های انبوهی که هر یک از اپراتورها روزانه برای مشترکین خود ارسال می‌کنند‌، مشترکین درخواست حذف این پیامک‌ها را دارند و بارها هم از مجاری متفاوت این خواسته را به گوش مسوولان رسانده‌اند، باید منتظر اقدامات بعدی وزیر ارتباطات و رگولاتوری بود تا در راستای حفظ حقوق مصرف‌کنندگان‌ که بارها بر آن تاکید کردند، به پیامک‌های ناخواسته‌ی سایر اپراتورها هم رسیدگی کنند.
بر این اساس آنچه در خصوص پیامک‌های تبلیغاتی مورد توجه قرار می‌گیرد، صرف نظر از کلاهبرداری‌های ناشی از این پیامک‌ها یا دریافت هزینه بابت پیام‌های ارزش افزوده که در ابتدای امر افراد از آن آگاه نبودند و هزینه‌های بالایی برایشان داشت، مخدوش شدن حفظ حریم شخصی مشترکین و مزاحمت‌ها و صرف وقت برای مشاهده‌‌ این پیام‌هاست. مشکلاتی از این دست و نارضایتی روزافزون صاحبان موبایل از این مزاحمان پیامکی باعث شد مدیران اپراتورها و مسوولان مرتبط در وزارت ارتباطات تمهیدی برای مقابله با این پیامک‌های ناخواسته بیندیشند.