ساخت واحدهای 25 متری افراد را خانه‌دار نمی‌کند

ایسنا- کارشناس مسکن گفت: ساخت واحدهای ۲۵‌متری نه‌تنها مردم را خانه‌دار نمی‌کند بلکه خانه را گران‌تر می‌کند. در واقع ساخت و عرضه واحدهای کوچک برای جذب سرمایه‌های خُرد، تورم مسکن را افزایش می‌دهد، در نتیجه تنها انبوه‌ساز در ساخت این واحدها سود می‌کند. اگر وزارت راه‌و‌شهرسازی به دنبال مسکن‌سازی برای مردم است با واگذاری زمین به متقاضیان می‌تواند این مهم را محقق کند.
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی و انبوه‌سازی تهران به تازگی خبر ساخت واحدهای ۲۵ تا ۹۰متری را اعلام کرد.
همین خبر دوباره ساخت واحدهای ۲۵متری را در تیتر اخبار حوزه مسکن آورد. محمدصالح شکوهی‌بیدهندی عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت و کارشناس مسکن در گفت‌وگویی که با ایسنا داشت، از ضرر بلندمدت ساخت و عرضه این واحدها به بازار گفت و تاکید کرد: چون ساخت این واحدها برای جذب سرمایه‌های خُرد مردم است، پس ساخت واحدهای ۲۵‌متری در بلند‌مدت تورم زمین و مسکن را در بازار بیشتر می‌کند، همچنین عامل اصلی ایجاد تضاد طبقاتی در جامعه می‌شود. از سوی دیگر، تجربه ساخت پروژه پروئیت در ایالت میسوری آمریکا نشان داده، واحدهای کوچک بستر مناسبی برای ایجاد مشکلات فرهنگی و اجتماعی هستند. بهتر است دولت با واگذاری زمین ساخت مسکن را به خود مردم بسپارد.
شکوهی‌بیدهندی در مورد پیامدهای مسکن کوچک متراژ اظهار کرد: مسکن کوچک‌متراژ یا همان واحدهای ۲۵‌متری که چند بار ساخت آن مطرح شده است، پیامدهای اجتماعی و فرهنگی بسیاری دارد. به عنوان نمونه دولت شعار فرزندآوری می‌دهد. تحقق این امر در شرایطی که واحدها کوچک می‌شوند، ممکن نخواهد بود. در فرهنگ ایرانی- اسلامی ارزش‌هایی مانند صله‌رحم و حفظ بنیان‌های خانواده وجود دارد. واضح است که مسکن کوچک‌مقیاس در مقابل این ارزش‌ها و شعارها قرار دارد. از سوی دیگر، وجه اقتصادی واحدهای ۲۵‌متری است که برای انبوه‌سازها بیشتر درک می‌شود. برخلاف تصور موجود، ساخت واحدهای کوچک باعث افزایش استطاعت‌پذیری افراد نمی‌شود. به بیان دیگر، این تصور وجود دارد که خانواده‌ها می‌توانند به علت کوچک بودن، واحدهای ۲۵‌متری، صاحب خانه شوند. این تصوری غلط است و در بلند‌مدت پاسخ نیاز بازار نیست.
عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت درخصوص بی‌تاثیری ساخت واحدهای کوچک برای خانه‌دار شدن مردم گفت: در واقع عرضه واحدهای ۲۵متری عامل جذب سرمایه‌های خرد به بازار زمین و مسکن است. همین امر باعث ایجاد تورم برای بازار مسکن می‌شود. در حال حاضر، به علت آنکه نگاه سرمایه‌ای به مسکن و زمین وجود دارد، بازار مسکن دچار تورم شده است. همین امر میزان تورم زمین و مسکن را از تورم عمومی جامعه بیشتر کرده است. ساخت و عرضه مسکن کوچک‌مقیاس در واقع به جریان سرمایه‌داری بخش مسکن دامن می‌زند و به طور طبیعی قیمت این واحدها را گران می‌کند. از سوی دیگر، مساحت مسکن زمانی که از یک میزان کمتر شود، ملاک قیمت‌گذاری آن دیگر متراژ واحد نیست. امروز واحدهای کوچک به جای آنکه به متراژ فروخته شوند، دانه‌ای فروخته می‌شوند. به بیان ساده‌تر، نمی‌توان با میکرو آپارتمان، دسترسی خانواده‌ها را به بازار مسکن بیشتر کرد.
این کارشناس مسکن درباره ایجاد تضاد اقتصادی حاصل از ساخت واحدهای ۲۵‌متری بیان کرد: ملاک اول انبوه‌ساز، منفعت و سود شخصی است. پس به دنبال صاحب‌خانه کردن مردم نیست. زمانی که واحدهای آپارتمانی کوچک‌تر می‌شوند، ساخت و فروش برای انبوه‌ساز راحت‌تر است. در نتیجه، انبوه‌ساز سود بیشتری می‌برد. با این حساب می‌توان گفت که آنها به دنبال منافع شخصی خود هستند اما اگر وزارت راه‌و‌شهرسازی به دنبال تعدیل شرایط مسکن برای مردم است، نباید دنبال‌رو نظرات انبوه‌سازها و پیمانکارها باشد بلکه لازم است، کار ساخت مسکن را به خود مردم بسپارد، یعنی زمین را به واجدین شرایط از قبیل جوانان در شرف ازدواج و بی‌خانه‌ها واگذار کند. این افراد به صورت تدریجی و با توان مالی، مسکن مورد نیاز خود را می‌سازند و صاحب خانه می‌شوند.
او در ادامه افزود: اگر هنوز وزارت راه‌و‌شهرسازی تصور می‌کند که مانند تجربه‌های گذشته، با دریافت وجه مالی از مردم و پرداخت به انبوه‌ساز برای ساخت واحدهای ۲۵ تا ۹۰متری، مردم صاحب خانه می‌شوند، اشتباه می‌کند. به بیان دیگر، ساخت پیمانکاری مسکن برای مردم، روش اشتباهی است و نباید دوباره تکرار کرد. نشستن در جایگاه حاکمیتی با تصور لطف ساخت خانه‌های ۲۵‌متری برای مردم، خلاف آن چیزی است که باید در جامعه اجرا شود. قرار بود مردم ولی نعمت حاکمیت باشند.
حتی در نگاه مذهبی نیز به حاکمیت سفارش شده تا در ردیف کم‌درآمدهای جامعه زندگی کند، نه اینکه سیاستگذار برای مردم، زندگی در خانه‌های کوچک را توصیه کند اما خود و انبوه‌ساز در این شرایط زندگی نکنند. نگاه امروز سیاستگذار به گونه‌ای است که چون افراد توان خرید مسکن مناسب را ندارند، پس مردم باید برای ساخت سرپناه از سوی دولت، ممنون هم باشند.
شکوهی‌بیدهندی با تاکید بر اینکه ساخت واحدهای ۲۵‌متری بر تضاد طبقاتی جامعه دامن می‌زند، اظهار کرد: تجربه ساخت خانه‌های کوچک‌متراژ در دنیا نشان داده که شکست آنها در بلند‌مدت حتمی است. مهم‌ترین عامل شکست این پروژه‌ها نیز مشکلات فرهنگی و اجتماعی است که به همراه دارند. علت ایجاد این مشکلات نیز وجود مشاعات بسیار است زیرا کنترل بر مشاعات زیاد سخت است. در نتیجه، این خانه‌ها مکان‌هایی پر از آسیب اجتماعی می‌شوند. به عنوان مثال پروژه پروئیت آیگو ایالت میسوری آمریکا نمونه مشخص آن است. این پروژه در دهه ۷۰میلادی به علت مشکلات بسیار اجتماعی و فرهنگی که ایجاد کرده بود، توسط دولت تخریب شد.