سالروز شاه شدن داریوش بزرگ، پدر ناسیونالیسم ایرانی

داریوش هخامنشی پسر ویشتاسپ از بزرگان پارس در نخستین روز از جشن‌های مهرگان (پس از تطبیق با تقویم میلادی؛ دوم اکتبر) در سال ۵۲۲ پیش از میلاد، شاه ایران شد.
در دوران حکومت ۳۶ ساله داریوش بزرگ، قلمرو ایران از دره سند‌ تا سواحل لیبی در آفریقا، و از شمال دریای مرمره (در اروپا) تا کوه‌های پامیر در آسیا شامل همه خاورمیانه امروز، آسیای میانه، قسمتی از آسیای جنوبی، قفقاز، مصر و قسمتی از سودان بود که به استان‌های متعدد (ساتراپی) تقسیم شده و مستقیما زیر نظر حکومت مرکزی و بر پایه قوانین واحد اداره می‌شدند و به آن قسمت که سه طایفه ایرانی در آن سکونت داشته، دارای نیاکان و فرهنگ مشترک بوده و آیین‌های نوروز را گرامی داشته و یکسان برگزار کرده‌اند «ایران‌زمین» گفته‌اند.داریوش بزرگ در کتیبه‌هایی که از او باقی مانده‌اند با ستایش اهورا‌مزدا (خدای بزرگ) که زمین و آسمان و بشر و شادی‌ها را آفریده است، شاهی خود بر این سرزمین پهناور را که مردان خوب و اسبان خوب (مقصود ارتش خوب) دارد از عنایات او دانسته است و در یکی از کتیبه‌هایش از اهورا مزدا خواسته است «ایران‌زمین» را از آفت دروغ و بلای خشکسالی در امان دارد.از کارهای مهم داریوش ایجاد آبراهی میان دریای سرخ و رود نیل بود که خلیج‌فارس را به دریای مدیترانه متصل سازد. کار مهم دیگر او‌ دستور ساختن تخت جمشید بود که شاه‌نشین ایران‌زمین باشد (پایتخت اداری ایران شهر شوش بود). ایجاد یک سپاه همیشه آماده در مرکز که تا رسیدن سایر واحدهای ارتش از شهرستان‌ها و نقاط دور‌دست کشور، بتواند در برابر هر گونه تهاجم ناگهانی ایستادگی کند اقدام مهم دیگر او بود.