سال بد برای بازارهای جهانی

«جهان‌صنعت»- بدترین شگفتی‌های بازارهای مالی اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که چیزی که بدیهی انگاشته می‌شود، ناگهان زیر سوال می‌رود. سرمایه‌گذاران در سال ۲۰۲۲ دوران سختی را سپری کردند.
مورخان مالی آینده، با نگاهی به دهه ۲۰۱۰، شگفت‌زده خواهند شد که مردم واقعا فکر می‌کردند نرخ بهره برای همیشه نزدیک به صفر خواهد ماند.
حتی در سال ۲۰۲۱، خانه‌های سرمایه‌گذاری معتبر مقالاتی با عناوینی مانند: «صفر: چرا نرخ بهره پایین می‌ماند» منتشر می‌کردند.
هزینه‌های استقراض ده‌ها سال در حال کاهش بوده است.
ترکیبی از بحران مالی جهانی ۰۹-۲۰۰۷ و همه‌گیری کووید-۱۹ باعث شده بود که کسی فکر تغییر جهت را نکند.
در سال ۲۰۲۲، تورم زیاد ورق را برگرداند. فدرال‌رزرو آمریکا سریع‌ترین چرخه انقباض خود را از دهه ۱۹۸۰ آغاز کرد و محدوده هدف برای نرخ بهره معیار خود را بیش از چهار درصد به ۲۵/۴ – ۵/۴ درصد افزایش داد
سایر بانک‌های مرکزی نیز به دنبال آن بودند.
بازارها انتظار دارند در سال ۲۰۲۳ روند صعودی نرخ‌ها متوقف شود و سقف آن بین ۵/۴ تا ۵ درصد در بریتانیا و آمریکا و ۳ تا ۵/۳ درصد در منطقه یورو باشد.
اما احتمال اینکه آنها به‌هیچ‌وجه سقوط کنند، بسیار اندک است. به‌عنوان‌مثال، مدیران فدرال‌رزرو فکر می‌کنند که نرخ بهره در سال ۲۰۲۳ بالاتر از ۵ درصد به اوج می‌رسد، قبل از اینکه در بلندمدت به حدود ۵/۲ درصد کاهش یابد. دوران پول ارزان به پایان
رسیده است.
مرگ بازار گاوی طولانی
ضرب‌المثلی می‌گوید: بازارهای گاوی از پیری نمی‌میرند، آنها توسط بانک‌های مرکزی به قتل می‌رسند.
در سال ۲۰۲۲ هم همینطور بود، اگرچه دوره بولران طولانی که به پایان رسید از بقیه بیشتر شده بود.
از عمق پس از بحران مالی در سال ۲۰۰۹ تا اوج آن در پایان سال ۲۰۲۱، شاخص S&P 500 سهام پیشرو آمریکایی ۶۰۰ درصد افزایش یافت. وقفه‌های چشمگیری هم در این مسیر بود- مانند افت ناگهانی در ابتدای همه‌گیری کرونا- اما کوتاه‌مدت.
سقوط امسال ادامه می‌یابد. S&P 500 به پایین‌ترین حد خود در سال جاری، در اواسط اکتبر رسید و ۲۰ درصد کاهش یافت. شاخص سهام جهانی MSCI نیز ۲۰ درصد کاهش یافته است.
همچنین سهام تنها طبقه دارایی نیست که آسیب‌دیده است. قیمت سهام تا حدی به این دلیل کاهش یافته که نرخ بهره افزایش یافته است، بازده اوراق قرضه را افزایش داده و دارایی‌های پرریسک‌تر را در مقایسه جذاب‌تر کرده است.
همین مکانیسم، قیمت اوراق قرضه را پایین آورد تا بازدهی آنها را با نرخ‌های رایج هماهنگ کند. شاخص‌های گردآوری شده توسط بلومبرگ، ارائه‌دهنده داده، اوراق قرضه جهانی، آمریکا، اروپا و بازارهای نوظهور به ترتیب ۱۶، ۱۲، ۱۸ و ۱۵ درصد کاهش یافته است. چه قیمت‌ها بیشتر کاهش یابد یا نه، بازار گاوی که همه چیز را دربرگرفته بود، به پایان رسیده است.
بورس آمریکا بدترین سال خود را از زمان بحران مالی ۲۰۰۸ تجربه کرد
در حالی که سرمایه‌گذاران بورس آمریکا آخرین معاملات خود را در بدترین سال بازار از زمان بحران مالی ۲۰۰۸ انجام دادند، در بحبوحه نگرانی‌های فزاینده درباره رکود، بازار سهام ایالات متحده روز جمعه بازهم شاهد افت بود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم و به نقل از راشاتودی، شاخص میانگین صنعتی داوجونز در آخرین روز معاملاتی سال ۲۰۲۲، ۲۸۰ واحد یا ۸/۰ درصد کاهش یافت و بیش از ۹ درصد در کل سال نزول کرد.
شاخص S&P 500 نیز در روز جمعه شاهد سقوط ۱/۱ درصدی بود و تقریبا ۲۰ درصد از ارزش خود را در سال جاری میلادی از دست داد. این در حالی بود که شاخص نزدک کامپوزیت در روز جمعه ۴/۱ درصد کاهش یافت. شاخص شرکت‌های فناوری سنگین نیز بیش از ۳۰ درصد در سال سقوط کرد.
این سه شاخص اصلی بازار سهام آمریکا در حالی بدترین سال خود را از سال ۲۰۰۸ به پایان رساندند که تورم سرسام‌آور و افزایش نرخ‌های تهاجمی فدرال رزرو (بانک مرکزی ایالات متحده) باعث کاهش رشد شد و بر احساسات سرمایه‌گذاران تاثیر گذاشت.
براساس این گزارش، تورم در ایالات متحده در سال جاری میلادی به بالاترین رقم خود در چهار دهه گذشته رسید و قیمت مصرف‌کننده در تابستان به طور سالانه بیش از ۹ درصد افزایش یافت. نرخ تورم تا پایان سال کاهش یافت.
با این حال، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که این نرخ بالاتر از سطح قبل از همه‌گیری باقی بماند و معتقدند که چند سال طول می‌کشد تا رشد قیمت‌ها به سطح ۲۰۱۹ بازگردد.
در همین حال، اگرچه برخی سرمایه‌گذاران انتظار دارند سال آینده شاهد بهبودی بازار باشند، اما بسیاری دیگر هشدار می‌دهند که شاخص سهام ممکن است در سال ۲۰۲۳ به پایین‌ترین رقم خود برسد.
ربکا فلتون، استراتژیست ارشد بازار در گروه سرمایه‌گذاری ریورفرانت به شبکه CNBC گفت: ما در حال حاضر به نوعی در حالت خنثی گیر کرده‌ایم، زیرا سوالات بی‌پاسخ زیادی وجود دارد.
غم و شادی در کریسمس کامودیتی‌ها
همچنین سال ۲۰۲۲ با تمام فراز‌ونشیب‌هایش برای اقتصاد جهانی به پایان رسید و در این میان کامودیتی‌ها نیز با روزهای متفاوتی همراه بودند که اغلب در آن روزهای سرخ‌ رنگی به خود دیدند. با وجود این اما این سال برای همه یکسان به پایان نرسید و به دلیل رخدادهای مختلف، برخی توانستند جشن کریسمس را با شادی به پایان برسانند و برخی نیز با کوله‌‌باری از اندوه به پیشواز سال جدید میلادی رفتند.
جدال بانک‌های مرکزی با اژدهای تورم از نیمه دوم سال ۲۰۲۲ که همچنان نیز ادامه دارد و به سال بعدی نیز منتقل می‌شود، از تاثیرگذارترین عوامل بر روند قیمتی کامودیتی‌ها بود و اجازه تداوم رشدهای رویایی سال ۲۰۲۱ و نیمه ابتدایی ۲۰۲۲ را به آنها نداد.
برطرف شدن همه‌گیری کرونا در اکثر کشورهای دنیا با واکسیناسیون جهانی که منجر به بازگشت قدرتمند تقاضا شد، در کنار بسته‌های حمایتی دولت‌ها برای شروع دوباره فعالیت شرکت‌ها و صنایع، قیمت کامودیتی‌ها را وارد یک ابر رالی صعودی کرد تا برخی از آن‌ها به سقف‌های تاریخی خود نزدیک شوند و حتی آن را پشت‌سر بگذارند.
این روزهای خوش اما دوام زیادی نداشت و اتفاقات مختلف دست به دست هم داد تا شرایط برای کالاها به شکل دیگری رقم بخورد.
در این میان اما تمامی کامودیتی‌ها در نهایت رنگ سرخی به خود نگرفتند و توانستند با اندک بازدهی مثبتی به استقبال جشن کریسمس بروند.
طلا که به عنوان یک دارایی امن در طول سالیان دراز شناخته می‌شود، با تشدید ریسک‌های سیاسی و اقتصادی، اخیرا با افزایش تقاضا به خصوص از سمت بانک‌های مرکزی دنیا مواجه است که توانسته قیمت آن را به بیش از ۱۸۰۰ دلار برساند و یک بازدهی ۲ درصدی را ثبت کند.
از جهتی نفت نیز با وجود کاهش‌های شدیدی که از سقف خود تجربه کرد، سال را با بازدهی مثبت ۵ درصدی به پایان رسانده که عمده دلیل آن به بازگشت تقریبی تقاضای کشور چین، کم‌رنگ شدن احتمال احیای برجام،‌ احتمال کاهش عرضه از سمت روسیه و… مرتبط است.
با تمام این تفاسیر، چشم‌انداز برای سال ۲۰۲۳ همچنان روشن نیست و تداوم سیاست‌های انقباضی، ادامه‌دار شدن جنگ روسیه و اوکراین،‌ افزایش تعداد مبتلایان به کرونا در کشور چین و صحبت از شیوع دوباره در سطح جهانی،‌ احتمال بالای شروع یک دوره رکود اقتصادی در دنیا و…، اجازه تکرار رشدهای رویایی را به کامودیتی‌ها نمی‌دهد اما پیش‌بینی‌ها نیز نشانی از شروع دوباره یک روند نزولی سنگین ندارند.