ساماندهی بازارها با عرضه تلفیقی

یک کارشناس حوزه بورس کالا گفت: عرضه تلفیقی به کمک قرارداد‌های پریمیوم می‌تواند موجب ایجاد تعادل در بازار کالا‌ها شود. محمود الهی‌فرد در گفت‌و‌گو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: قبل از هر چیزی باید در رابطه با الگوی نظام‌بخشی بازار توضیح داد. این الگو جهت ساماندهی به وضعیت عرضه و تقاضا در بازار طراحی شده و هدف آن تامین کامل نیاز بازار به مواد اولیه و کالاها است. در این خصوص بازار محصولات مختلف قابل عرضه در بورس به دو دسته تقسیم می‌شوند. محصولاتی که با مازاد عرضه مواجه‌اند و محصولاتی که با کمبود عرضه در بازار روبه‌رو هستند.
به گفته این کارشناس بورس کالا در خصوص محصولاتی که با کمبود عرضه در بازار روبه‌رو هستند، مقرر شده تا عرضه‌کننده عمده نسبت به تامین کسری بازار از منابع خارجی اقدام کند و در بازار از طریق بورس کالا به صورت عرضه‌های تلفیقی عرضه کند و این اقدام تا زمانی که نیاز بازار به طور کامل تامین شود و کسری در بازار نباشد، ادامه پیدا کند. الهی فرد اظهار کرد: در عرضه تلفیقی، تولیدکننده تناژ قابل تولید خود را در بورس به همراه درصدی که از محل واردات تامین می‌شود، عرضه کرده و قیمت آن نیز طبق میانگین وزنی عرضه تولیدات داخلی و بر اساس قیمت پایه و قیمت تمام‌ شده واردات تعیین خواهد شد. وی افزود: به عنوان مثال، اگر عرضه‌کننده‌ای همانند شرکت فولاد مبارکه قرار باشد حدود ۲۵۰ هزار تن ورق گرم از محصول تولیدی خودش را در بورس کالا عرضه کند و ۵۰ هزار تن از همین کالا را از محل واردات تامین کند که جمعا ۳۰۰ هزار تن ورق گرم در بازار عرضه نماید، عرضه تلفیقی در واقع میانگینی موزون با ضریب پنج برابری از عرضه داخلی و ضریب یک از عرضه وارداتی خواهد بود که میانگین قیمت خودش را می‌سازد و تعیین‌کننده قیمت پایه خواهد بود. البته در ادامه این عرضه می‌تواند رقابت داشته باشد و محدودیتی برای رقابت و سقف قیمتی در بورس کالا اعمال نخواهد شد. این کارشناس بورس کالا بیان کرد: فولاد مبارکه اصفهان، عرضه تلفیقی محصولات خود را از آذر ماه سال گذشته آغاز کرده و در نخستین مرحله، محصولات گرم این عرضه انجام گرفته است و قرار است این روند ادامه یابد.
مزایای طرح
این کارشناس بورس کالا اظهار کرد: در این طرح سعی بر این است که مواد اولیه زنجیره فولاد به‌صورت کامل تامین شود. به عبارت دیگر، در مرحله نخست، باید مواد اولیه شرکت‌های فولادساز از طریق شرکت‌های معدنی به ‌طور کامل تامین شود تا آنها بتوانند با ظرفیت کامل تولیدات خود را انجام دهند. وی افزود: در کنار آن، قرار است سامانه تجارت نیز به ساماندهی بازار و نظام‌بخشی عرضه‌ها و تقاضا‌های بازار کمک کند تا با ثبت تولیدات و عرضه‌های تمامی تولیدکنندگان و از طرفی خرید شرکت‌ها بتوان به وضعیت بازار سامان داد و وارداتی که انجام می‌شود کمبود بازار را جبران کند. الهی فرد اظهار کرد: در شرایطی که عرضه، مازاد بر تقاضا باشد به‌ غیراز تولیدکنندگان (تولیدکنندگان پایین‌دستی که طبق سیستم بهین یاب مجاز به خرید کالای موردنظر هستند) و سایر متقاضیان نیز می‌توانند در بورس اقدام به خرید کنند، اما در شرایطی که مازاد تقاضا نسبت به عرضه داشته باشیم تا زمانی که عرضه‌کننده عمده نتواند بیش از ۹۵ درصد از نیاز بازار را تامین کند، مقررشده که تنها تولیدکنندگان (متقاضیان تولیدکننده که طبق سیستم بهین یاب دارای سهمیه خرید هستند) مجاز به خرید باشند، ولی باز مقرر شده در صورت عرضه کافی در بورس، سقف بهین‌یاب حذف شود و تولیدکنندگان تا حد مورد نیاز خود اقدام به خرید کنند و محدودیتی جهت خرید در یک سقف مشخص وجود نداشته باشد. این کارشناس بورس کالا بیان کرد: در جهت اجرایی نمودن اهداف عرضه تلفیقی که هدف عمده آن تنظیم بازار و ایجاد تعادل در بازار محصولات است، قرارداد‌های «کشف پریمیوم» که یکی از روش‌های انجام معاملات در بورس کالای ایران است را می‌توان به کمک طلبید.