سایه جدل‌های سیاسی بر بازارهای مالی

گروه بورس- در هفته گذشته، بازارهای مالی جهانی تحت تاثیر عوامل مختلفی دستخوش نوسانات قابل‌توجهی شدند. بیت‌کوین با پشت سر گذاشتن گوگل از نظر ارزش بازار، رکورد جدیدی ثبت کرد؛ این رشد عمدتا ناشی از ورود سرمایه‌های سنگین به صندوق‌های ETF، اظهارات حمایتی دونالد ترامپ و افزایش تقاضای نهادی بود. در بازار طلا، کاهش تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین و تقویت ارزش دلار باعث افت قیمت شد. در بازار نفت نیز نگرانی‌ها درباره مازاد عرضه، تحولات در اوپک پلاس و تغییرات احتمالی در تعرفه‌های تجاری میان دو اقتصاد بزرگ جهان، روند قیمت‌ها را تحت تاثیر قرار داد.
رشد عجیب بیت‌کوین!
بیت‌کوین در هفته گذشته عملکردی فوق‌العاده از خود به نمایش گذاشت. پس از یک افت محدود در روز یکشنبه، روند صعودی این رمزارز آغاز شد و تا پایان هفته تداوم یافت. رشد قیمت بیت‌کوین چنان قابل‌توجه بود که ارزش بازار آن از گوگل فراتر رفت و در جایگاه پنجمین دارایی ارزشمند جهان قرار گرفت.
این جهش قیمتی تحت تاثیر چند عامل کلیدی صورت گرفت. یکی از مهم‌ترین آنها جریان ورودی قابل‌توجه به صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) بیت‌کوین در ایالات‌متحده بود. این صندوق‌ها در هفته گذشته مجموعا 06/‏‏3‌میلیارد دلار جذب کردند؛ رقمی که دومین جریان ورودی هفتگی بزرگ تاریخ این ابزارهای مالی به شمار می‌رود. این میزان ورود سرمایه نشان‌دهنده رشد اعتماد سرمایه‌گذاران نهادی و خرد به آینده بیت‌کوین است. افزون‌بر این اظهارات دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا مبنی بر اینکه جروم پاول را از ریاست فدرال‌رزرو برکنار نخواهد کرد، موجب آرامش بازارهای مالی شد. این خبر فضای مثبت و امیدبخشی برای بازار ارزهای دیجیتال ایجاد و به عنوان یک کاتالیزور مهم برای افزایش قیمت بیت‌کوین عمل کرد. از منظر داده‌های درون‌زنجیره‌ای نیز روند صعودی بیت‌کوین حمایت شد. از نوامبر۲۰۲۴ تاکنون، بیش از 425000بیت‌کوین از کیف پول‌های امانی صرافی‌ها خارج شده است. این خروج گسترده سرمایه به معنای افزایش تمایل به نگهداری بلندمدت دارایی‌ها توسط سرمایه‌گذاران و کاهش فشار فروش بر بازار است. برآورد می‌شود که جریان‌های ورودی بهETFها در این مدت تقریبا ۳۰درصد از کل حرکت قیمتی بیت‌کوین را توضیح دهند. این داده‌ها نشان می‌دهند که سرمایه‌گذاری نهادی، نقشی محوری در پشتیبانی از این صعود داشته است.
تاثیر کاهش تنش‌های سیاسی بر بازار جهانی طلا
در بازار فلزات گرانبها، طلا هفته‌ای نسبتا منفی را پشت سر گذاشت. قیمت هر اونس طلا در پایان هفته به 3319دلار رسید. این در حالی بود که طلا در روز جمعه شاهد کاهش ۲‌درصدی ارزش خود بود و در مسیر ثبت نخستین افت هفتگی طی چند ماه اخیر قرار گرفت.
دلیل عمده این کاهش قیمت، تقویت ارزش دلار آمریکا و انتشار اخباری مبنی بر کاهش تنش‌های تجاری میان ایالات‌متحده و چین بود. گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد پکن قصد دارد برخی کالاهای وارداتی از آمریکا را از تعرفه‌های ۱۲۵درصدی خود معاف کند. در همین راستا دولت چین از شرکت‌های داخلی خواسته است فهرستی از کالاهای موردنظر برای این معافیت‌ها تهیه کنند.
همزمان دونالد ترامپ نیز در اظهاراتی اعلام کرد که مذاکرات مستقیم با چین برای حل اختلافات تجاری در جریان است و ابراز امیدواری کرد که این گفت‌وگوها به نتایج مثبت منجر شود. انتشار این اخبار باعث شد سرمایه‌گذاران از دارایی‌های امنی مانند طلا فاصله بگیرند و به سمت دارایی‌های ریسک‌پذیرتر حرکت کنند.
در کنار این تحولات، شاخص دلار آمریکا نیز تقویت شد و در مسیر ثبت نخستین رشد هفتگی خود از ماه مارس قرار گرفت. افزایش ارزش دلار خرید طلا را برای سرمایه‌گذاران غیرآمریکایی گران‌تر کرد و فشار مضاعفی بر بازار فلزات گرانبها وارد آورد.
با وجود این افت کوتاه‌مدت، عملکرد سالانه طلا همچنان بسیار قوی است. قیمت این فلز از ابتدای سال۲۰۲۵ تاکنون بیش از ۲۵‌درصد رشد کرده و حتی رکورد جدید 3500دلار در هر اونس را ثبت کرده است. عمده عوامل این رشد را می‌توان به تداوم تنش‌های ژئوپلیتیکی، نگرانی‌های اقتصادی جهانی و افزایش تقاضا از سوی بانک‌های مرکزی نسبت داد که به دنبال تقویت ذخایر ارزی خود
هستند.
بازار جهانی نفت زیر سایه نوسانات عرضه و تقاضا
بازار نفت‌خام نیز طی هفته‌های اخیر با نوسانات زیادی روبه‌رو بوده است. قیمت نفت خام برنت به 87/‏‏66 دلار در هر بشکه و نفت وست‌تگزاس اینترمدیت (WTI) به 02/‏‏63 دلار رسید. با این حال، ترس از مازاد عرضه و عدم قطعیت در خصوص مذاکرات تعرفه‌ای میان آمریکا و چین، در ادامه هفته منجر به افت قیمت‌ها شد.
بررسی‌های صورت‌گرفته نشان می‌دهد که در نشست اخیر اوپک پلاس، چندین عضو پیشنهاد افزایش تولید نفت برای دومین ماه متوالی در ماه ژوئن را مطرح کردند. این روند در حالی است که انسجام درونی گروه تحت فشار قرار گرفته است. قزاقستان، یکی از اعضای اوپک پلاس به‌صراحت اعلام کرد که منافع ملی خود را بر منافع گروهی مقدم می‌داند و تولید بیشتری نسبت به سهمیه مقرر ارائه خواهد کرد. چنین اختلافاتی نگرانی‌هایی درباره میزان توانایی اوپک پلاس در مدیریت بازار به وجود آورده است. در همین حین، تحولات تجاری میان ایالات‌متحده و چین نیز تاثیرگذار بوده‌اند. ترامپ اعلام کرد که در حال بررسی کاهش تعرفه‌های اعمال‌شده بر واردات چینی است و این کاهش می‌تواند بین ۵۰ تا ۶۵‌درصد باشد. چنین اقدامی می‌تواند موجب کاهش تنش‌های تجاری، تحریک رشد اقتصادی جهانی و بهبود چشم‌انداز تقاضا برای نفت شود.
از سوی دیگر افزایش ناگهانی موجودی ذخایر نفت‌خام ایالات‌متحده نگرانی‌هایی درباره کندی رشد تقاضا را ایجاد کرده است. گزارش‌های هفتگی اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان می‌دهد که ذخایر نفت‌خام این کشور بیش از حد انتظار افزایش یافته که می‌تواند فشار نزولی مضاعفی بر قیمت‌ها وارد کند. علاوه‌بر این بازار جهانی نفت همچنان با فشارهای ژئوپلیتیکی روبه‌رو است. حملات روسیه به اوکراین و افزایش تحریم‌های غرب علیه روسیه موجب برهم خوردن بخشی از عرضه جهانی شده است. به موازات این موضوع، ایالات متحده تحریم‌های جدیدی را علیه یکی از تاجران بزرگ نفتی ایران وضع کرده است که می‌تواند بر جریان عرضه نفت تاثیر بگذارد.