سایه روشن سناریوی دستکاری قیمت سهام

قیمت بسیاری از سهم‌های بازار سرمایه نسبت به سقف‌های مرداد ۹۹، افت بیش از ۵۰ درصد داشته و حتی برخی نمادها افت بالای ۸۰ درصدی را هم در کارنامه خود ثبت کرده‌اند؛ این روند البته هنوز هم به پایان نرسیده و منفی‌های بازار کماکان ادامه دارد؛ به نحوی که روز گذشته هم حدود ۵۹۰ نماد رنگ سرخ به تن کردند تا شاخص کل در کمترین فاصله تا از دست رفتن کانال یک میلیون و دویست هزار واحدی قرار گیرد. این شرایط برای عده‌ای از فعالان بازار سرمایه این شائبه را ایجاد کرده است که شاید برخی حقوقی‌ها عمدا تلاش می‌کنند قیمت سهم‌ها را پایین‌تر بیاورند تا در منفی‌های بازار رنج‌کشی کنند. فردین آقابزرگی کارشناس بازار سرمایه در این خصوص بیان کرد: اگرچه احتمال وقوع سناریوی دستکاری در قیمت سهام توسط حقوقی‌ها صفر نیست، اما بازار سرمایه نیز فرازونشیب‌های فراوانی دارد. در این میان برندگان واقعی کسانی هستند که نسبت به سرمایه‌گذاری‌های خود نگاه بلندمدت‌تر و منطقی‌تری دارند. وی افزود: معتقدم این سناریو که حقوقی‌ها در تلاشند سهم‌ها را به حضیض قیمتی برسانند تا در قیمت‌های پایین اقدام به خرید کنند، جز در برخی موارد خاص، مصداق ندارد. آقابزرگی دلیل منفی‌های این روزهای بازار سرمایه را در عوامل دیگری جست‌و‌جو می‌کند. او در این باره به بورس‌نیوز گفت: عقل سلیم حکم می‌کند وقتی قیمت سهام آن‌قدر افت کرده که حتی از ارزش ذاتی هم پایین‌تر رفته، فروش صورت نگیرد؛ اما همچنان شاهد آن هستیم که سهامداران در صف‌های فروش جای گرفته‌اند. این کارشناس بازار سرمایه افزود: نمی‌توان قبول کرد که دلیل منفی‌های نمادهای بزرگ بازار از جمله فولاد مبارکه با وجود تحقق احتمالا ۲۵۰ تومان سود و سود انباشته ۲۵۰ تومانی به ازای هر سهم، دستکاری قیمت توسط حقوقی‌هاست. وی اضافه کرد: البته طبیعی است که در چنین شرایطی حقوقی‌ها تلاش کنند که سهم‌های ارزنده بازار را در قیمت‌های پایین شناسایی کرده و خریدهایی داشته باشند؛ اما مشکل بازار سرمایه ما جو روانی منفی این بازار و واکنش منفی شدید به اتفاقات منفی و چشم بستن به اخبار و اتفاقات مثبت است.
بیش واکنش معامله‌گران به اخبار منفی
آقابزرگی در ادامه عنوان کرد: با وجود آنکه در بازار سرمایه این روزها چندین اتفاق و آیتم مثبت تاثیرگذار وجود دارد، فعالان بازار سرمایه به آنها توجهی ندارند و فقط به دنبال واکنش شدید نشان دادن به برخی اتفاقات منفی هستند که شاید هیچ اثری هم بر سودآوری شرکتی که سهام آن را در اختیار دارند، نداشته باشد! به عنوان مثال افزایش نرخ خوراک و یا وضع مالیات بر برخی محصولات پتروشیمی، تاثیری روی سایر گروه‌های بازار از جمله غذایی‌ها و داروها ندارد. وی تصریح کرد: متاسفانه بازار سرمایه ما حساس شده و اخبار و اتفاقات خوب را نمی‌بیند. افزایش نرخ ارز نیمایی، افزایش معافیت مالیاتی شرکت‌های بورسی و… اخبار خوبی هستند که در سایه اخبار منفی مربوط به پتروشیمی‌ها (که فعلا هم قطعیت ندارند) نادیده انگاشته شده است.
روش‌های غلط قیمت‌گذاری سهام
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه ضمن انتقاد به روش قیمت‌گذاری سهام توسط سهامداران اظهار کرد: قیمت‌گذاری سهام مدل‌های مختلفی دارد، اما متاسفانه بازار سرمایه ما در چند ماه گذشته به هیچ یک از مدل‌های قیمت‌گذاری سهام توجهی نداشته و فقط سودآوری شرکت‌ها را مبنای قیمت‌گذاری سهم قرار داده است. آقابزرگی عنوان کرد: سال گذشته در روز‌های پیک بازار سرمایه، اکثر فعالان بازار معتقد بودند که با توجه به افت ارزش پول ملی و افزایش ارزش دارایی‌های فیزیکی، قیمت سهام و ارزش خالص دارایی‌های شرکت‌ها باید رشد کنند.
ولی حالا هیچ شخصی به ارزش خالص دارایی‌های شرکت‌ها و سایر مدل‌های قیمت‌گذاری توجهی ندارد. وی اضافه کرد: بدتر از آن اینکه حتی تحلیلگران و کارشناسان بازار سرمایه هم در تحلیل‌های خود فقط P بر E سهم را مبنای تحلیل و قیمت‌گذاری سهام قرار داده‌اند. حال آنکه منطقی است برای قیمت‌گذاری سهم‌ها به سودآوری شرکت‌ها وزن ۳۰ الی ۴۰ درصدی داد و به سایر فاکتورهای تاثیرگذار بر قیمت سهم از جمله ارزش خالص دارایی‌ها و ارزآوری شرکت هم وزن داد. آقابزرگی تصریح کرد: قیمت‌گذاری فقط بر مبنای سودآوری شرکت مثل آن است که اگر به هر دلیل اجاره املاک در یک سال کاهش یافت، ناگهان قیمت املاک را به نصف برسانیم! این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: اگر نگاهمان به بازار سرمایه و روش قیمت‌گذاری سهام را تغییر دهیم، متوجه خواهیم شد که بسیاری از سهم‌های بازار سرمایه با نگاه یک تا دو ساله بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری خواهند بود.