سایه یأس بر بازار کار

اگرچه کاهش نرخ بیکاری به ۶/۹ درصد در سال ۹۹، از نظر محاسبات بین‌المللی صحیح است اما باید در نظر داشت که در این سال نرخ مشارکت اقتصادی ۸/۲ درصد کاهش یافته است.
به گزارش مهر، با توجه به محدودیت‌هایی که ناشی از شیوع ویروس کرونا در سال ۹۹ برقرار و بعضا منجر به تعطیلی یا تعدیل نیرو در محیط‌های مختلف کاری شد، یکی از بخش‌هایی که به شدت تحت تاثیر قرار گرفت بازار کار بود که طبق آمار رسمی کشور در مجموع چهار فصل سال ۹۹ بیش از یک میلیون و ۱۰ هزار نفر از گروه شاغلان خارج شدند. با این وجود، نرخ بیکاری با کاهش ۱/۱ درصدی نسبت به سال ۹۸، به ۶/۹ درصد کاهش یافت که کمترین نرخ بیکاری در کشور از سال ۱۳۷۵ تاکنون است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که نرخ جمعیت فعال کشور در سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ معادل ۸/۲ درصد کاهش یافته است؛ به بیان دیگر در سال ۹۹ تعداد افراد فعال کشور ۲۵ میلیون و ۷۳۷ هزار و ۱۱۰ نفر بود در حالی که این عدد در سال ۹۸ معادل ۲۷ میلیون و ۱۶۷ هزار و ۱۰۵ نفر بوده است، یعنی یک میلیون و ۴۲۹ هزار و ۹۹۵ نفر از گروه فعال کشور خارج شده و به جمعیت غیرفعال پیوسته‌اند و عدد جمعیت غیرفعال را در سال ۹۹ به ۳۶ میلیون و ۶۳۹ هزار نفر رسانده‌اند.
کاهش جمعیت فعال به معنای کاهش نرخ مشارکت اقتصادی است. بنابراین رسیدن نرخ بیکاری به ۶/۹ درصد متاثر از کاهش نرخ جمعیت فعال کشور بوده است و ارتباطی به کاهش واقعی جمعیت بیکار کشور و بهبود وضعیت بازار کار ندارد. از سوی دیگر ۵/۹ درصد از جمعیت شاغل کشور فاقد شغل ثابت بوده و جزو شاغلان ناقص محسوب می‌شوند یعنی این افراد اگرچه آمادگی ورود به اشتغال کامل را دارند اما به دلیل کمبود شغل مناسب، در هفته کمتر از ۴۴ ساعت کار می‌کنند. بنابراین اگرچه جمعیت شاغلان کشور در سال گذشته ٢٣ میلیون و ۲۶۳ هزار نفر بوده اما ۵/۹ درصد از این افراد یعنی دو میلیون و ۲۰۰ هزار و ۴۳۲ نفر اشتغال ناقص داشته‌اند.
نرخ بیکاری ۶/۹ درصدی به لحاظ شاخص‌های بین‌المللی درست است اما به لحاظ کارکردی برای برنامه‌ریزی در حوزه کار نمی‌تواند شاخص درستی باشد، از این رو اگر سیاستگذار به دنبال بهبود بازار کار کشور است نباید فقط به عدد نرخ بیکاری توجه داشته باشد بلکه باید نرخ جمعیت فعال و نرخ مشارکت اقتصادی را نیز در نظر بگیرد.