سبزپوشی بورس با اهرم شایعات

«جهان‌صنعت»- بنیامین نجفی- در حالی که بازار سهام در هفته‌ها و روزهای اخیر تحت تاثیر انواع نااطمینانی‌ها روند نزولی داشت، روز گذشته بازار لباس سبز به تن کرد و شاخص کل با رشد ۲۱ هزار واحدی همراه شد تا بار دیگر شاخص در آستانه مرز ۲ میلیون واحدی قرار بگیرد. البته کارشناسان چندان به سبزپوش شدن بازار به شکل پایدار باور ندارند و عوامل بنیادین و سیاستی را در روزهای آینده برای معکوس شدن شاخص را پررنگ ارزیابی می‌کنند، اما این برگشت شاخص در حالی رقم خورد که اخبار غیررسمی و شایعات در روزهای اخیر و به خصوص روز گذشته داغ بود. اولین شایعه به انتشار اخباری درخصوص ابطال نرخ ۷ هزار تومانی خوراک مربوط می‌شد. انتشار این خبر بعد از ساعت بسته شدن بازار توسط هیات تطبیق مجلس روند معاملات صندوق‌های سهامی را که تا ساعت ۳ معاملات آنها ادامه دارد، عوض کرد و از این رو شاهد نوسان مثبت صندوق‌های مذکور بودیم. همچنین در روزهای گذشته شاهد انتشار بیانیه‌ای از طرف انجمن صنفی پالایشگاهی بودیم که طبق آن اطلاعیه نرخ تسعیر فرآورده‌های ویژه نفتی از ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به ۳۸ هزار و ۵۰۰ تومان تغییر کرد. اگرچه این اطلاعیه چند روز بعد اصلاح شد، اما اثر خود را در بازار به طور موقت گذاشت. در عین حال خبری مبنی بر شایعه استعفای رییس سازمان بورس منتشر شد که البته این خبر به سرعت تکذیب شد. به نظر می‌رسد مجموع این تحولات، اخبار غیررسمی و شایعات روند کلی دیروز بازار را شکل داد و باعث برگشت شاخص شد. کارشناسان و ناظران بازار معتقدند که نمی‌توان ادامه روند صعودی شاخص را در کوتاه‌مدت هم پیش‌بینی کرد، چراکه در حال حاضر عوامل غیربنیادی بر بازار حاکم است و هنوز در ابتدای مرداد ماه شاخص به ثبات و پایداری نرسیده است. نکته‌ای که کارشناسان روی آن تاکید دارند و معتقدند باید در رابطه با اوضاع و احوال بورس به آن توجه کرد، شدت اثر‌پذیری شاخص‌های بورسی از اخبار و گزارش‌های منفی است. در مقابل، اگر خبر یا گزارش شرکتی به بنیاد سهم و آن صنعت کمک کند، بازار سرمایه توجهی به آن نداشته و به ادامه نزول خود می‌پردازد. عمده پیش‌بینی‌ها این است که فعلا آثار تصمیمات سیاستگذار در دو ماه گذشته در مرداد ماه نیز ادامه پیدا کند و از این جهت فعلا نمی‌توان یک رشد پایدار را برای بازار پیش‌بینی کرد، اما پس از سقوط بورس در سال ۹۹ و ریزش سنگین بازار، اعتماد سهامداران خرد به بازار سرمایه به شدت کاهش یافت که نتیجه آن خروج گسترده نقدینگی از بازار سرمایه و التهاب در بازار بود. نارضایتی عمومی ایجادشده عاملی شد که بدبینی‌ عمیقی نسبت به برنامه‌ها و سیاست‌های دولت در حوزه بازار سرمایه شکل بگیرد و حالا بعد از سه سال رفتار سیاستگذار تداعی‌کننده اتفاقات سال ۹۹ است. از سوی دیگر انتظارات برای بازگشت بورس به مدار مثبت در بلندمدت عمدتا منفی است، چراکه از ناحیه ارز و نقدینگی پالس‌های منفی به بازار داده شده است. نرخ دلار مدتی است که تقریبا ثابت نگه داشته شده و پایین‌تر از مرز ۵۰ هزار تومان در نوسان است و از این رو انتظارات ابتدای سال برای فتح کانال‌های ۶۰ و ۷۰ هزار تومانی محقق نشد تا دلار به عنوان یک عامل تعیین‌کننده در اوخر بهار و اوایل تابستان بازار را متاثر کند. ضمن آنکه نقدینگی به شکل محسوسی توسط بانک مرکزی کنترل شده و از تزریق منابع به بازار جلوگیری شده است تا این هم به عنوان یک عامل دیگر تعیین‌کننده روند تابستانی بازار را تا به امروز شکل داده باشد.
تغییر یکباره شاخص
رشد شاخص در روز دوشنبه در حالی رخ داد که معاملات بورس در روز یکشنبه نتوانست به ارتفاع خود بیفزاید. به این ترتیب شاخص کل با افت ۶ هزار و ۱۸۹ واحدی که معادل ۳۱/۰ درصد این شاخص است، روبه‌رو شد. بر این اساس، شاخص کل در پایان معاملات در سطح یک میلیون و ۹۷۸ هزار واحدی ایستاد، اما بورس تهران روز یکشنبه تحت تاثیر شایعاتی مبنی بر ابطال مصوبه افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها توسط مجلس رفت‌وبرگشت‌های زیادی داشت. نماگر اصلی تالار شیشه‌ای در پایان معاملات روز یکشنبه با کاهش ۶ هزار واحدی به کار خود پایان داد.
جزئیات روند دیروز شاخص
بازار سرمایه دیروز برخلاف روزهای گذشته روندی صعودی داشت و شاخص بورس بیش از یک درصد نسبت به روز ماقبل افزایش داشت. شاخص کل بورس دیروز با ۲۱ هزار و ۵۰۷ واحد افزایش تا یک میلیون و ۹۹۸ هزار واحد صعود کرد، همچنین شاخص کل با معیار هم‌وزن هم ۷۵۳۷ واحد افزایش یافت و در رقم ۷۰۹ هزار و ۵۳۸ واحد ایستاد. در این بازار ۳۳۴ هزار معامله به ارزش ۴۰ هزار و ۸۴۸ میلیارد ریال انجام شد. از میان ۲۰۸ نماد مثبت بورسی بانک ملت، فولاد مبارکه اصفهان و سرمایه‌‌گذاری غدیر نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر مثبت را روی بورس گذاشتند. شاخص کل فرابورس نیز با صعودی ۲۵۸ واحدی در رقم ۲۶ هزار و ۶۹۴ واحد ایستاد. در این بازار ۲۱۲ هزار معامله به ارزش ۲۴۳۸ میلیارد ریال انجام شد. ۱۷۳ نماد فرابورسی مثبت بودند که از میان آنها آهن و فولاد غدیر ایرانیان، سرمایه‌گذاری مالی سپهر صادرات و پلیمر آریاساسول نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر مثبت را روی فرابورس گذاشتند.
واکنش کنشگران به اخبار منفی
مریم محبی کارشناس بورس درباره روند دیروز بازار و مثبت شدن شاخص به «جهان‌صنعت» گفت: باید روندهای گذشته و منفی شدن‌های قبلی را در نظر بگیریم. با وجود قرار گرفتن شاخص روی قیمت‌های مطلوب، منفی‌های سنگین دور از انتظاری داشتیم. روندی که اتفاق افتاد خیلی منطقی نبود و دیروز هم واکنش بازار به قیمت‌های ارزنده رخ داد، البته انتظار ندارم سبزپوشی یکسان بازار ادامه داشته باشد، یعنی فعلا بازار در تب و تاب اخبار و ارزندگی گیر کرده است. از یک طرف ارزندگی قیمت را می‌بینیم و از طرف دیگر ترس و پنیک را در بازار مشاهده می‌کنیم. او ادامه داد: احتمالا این روند رفت و برگشت ادامه دارد تا زمانی که بازار به یک ثبات نسبی برسد. محبی درخصوص آثار شایعات در بازار تصریح کرد: قطعا شایعات در بازار بی‌تاثیر نبوده است، ولی بازار بیشتر خریدار اخبار منفی است تا مثبت. به دلیل اینکه اعتماد لازم از بین رفته است و حتی اخبار و شایعات منفی بیشتر خریدار دارد. این در حالی است که سازمان و نهادهای ناظر نتوانستند در اعتمادسازی موفق عمل کنند. به همین دلیل تمامی اخبار منفی استقبال می‌شود و این رویکرد را در شایعات مثبت نمی‌بینیم.