سرمایه‌گذاری خارجی و شفافیت بیشتر

«جهان‌صنعت»- احسان خاندوزی وزیر اقتصاد ایران به دلیل اینکه یک وزارتخانه با ابعاد بزرگ و نیز سازمان‌های پرشمار آن را اداره می‌کند، ناگزیر است درباره مسائل گوناگون اقتصاد ایران سخن بگوید. وظیفه سخنگوی اقتصادی دولت نیز بر گستردگی موضوع‌هایی که او باید درباره آنها توضیح دهد را افزایش می‌دهد. به همین دلیل احتمال اینکه وی نتواند درباره اطلاعاتی که می‌دهد به جمع‌بندی دقیق برسد، بیشتر از دیگر مدیران است. از سوی دیگر، وی به دلیل اینکه احساس می‌کند یک وزیر کلیدی در مجموعه دولت سیزدهم است باید در برابر انکارهایی که درباره اعتبارسازی دولت می‌شود بیشتر مقاومت کند و برخی اطلاعات غیر‌دقیق را ممکن است ارائه دهد.

وزیر اقتصاد به تازگی درباره سرمایه‌گذاری خارجی‌ها در ایران گفته: از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم تا پایان شهریور ۱۴۰۲، بیش از ۷/۸ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی جلب شده است. به گفته خاندوزی، در شرایطی که دولت همان تنگناهای بین‌المللی و حساب‌های بانکی و فشارهای برجامی را داشته، این عدد کم‌سابقه است که بتواند این قدر تحرک در حوزه سرمایه‌گذاری خارجی را ایجاد بکند. این عدد در حالی بر زبان وزیر اقتصاد جاری می‌شود که چند روز پیش سازمان آنکتاد که آمار و اطلاعات همه کشورها درباره جذب سرمایه‌گذاری خارجی را با تعریفی که خود ارائه می‌کند، گزارش داد که ایران در سال ۲۰۲۰ تنها ۵/۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی جذب کرده است. البته این احتمال وجود دارد که منظور وزیر اقتصاد از سرمایه‌گذاری موردنظر، تصویب این میزان طرح در سازمان مربوطه است. کارشناسان نیک می‌دانند میان تصویب و جذب یا مرحله ورود سرمایه به ایران تفاوت بنیادین وجود دارد. دولت‌های پیشین نیز هر جا که لازم بود این اشتباه را بارها تکرار می‌کردند و بعد یک عضو کارشناس‌تر از وزیر آن اعداد را اصلاح می‌کرد، اما وزیر اقتصاد که نفر اول در جذب سرمایه‌گذاری خارجی به حساب می‌آید، می‌تواند برای اثبات گفته‌اش بگوید که این میزان سرمایه در کدام بخش‌های اقتصادی مثل صنعت، گاز و پتروشیمی و… جذب یا تصویب شده است. وی می‌تواند اعلام کند کشورهای سرمایه‌گذار خارجی در ایران کدام کشورها هستند و با کدام شرکت‌های دولتی یا خصوصی ایران همکاری می‌کنند یا اگر به تنهایی می‌خواهند فعالیت کنند چه شرکت‌هایی هستند؟

بدیهی است بدون یادآوری این جزئیات و با توجه به اینکه جذب سرمایه‌گذاری خارجی یک اقدام سیاسی- جناحی نیست و وضعیت اقتصاد سیاسی ایران نسبت به دوره‌ای که برجام پدیدار و اجرایی می‌شد نیز رقم ورود سرمایه‌های خارجی معمولا زیر سه میلیارد بوده است، توضیح و شفاف‌سازی بیشتر باید در کانون توجه قرار گیرد.