سرنوشت مبهم برق خورشیدی در شهرک‌های صنعتی

«جهان‌صنعت»- اگرچه دولت چهاردهم بر تولید برق خورشیدی توسط صنایع اصرار دارد اما طی کردن این مسیر برای بنگاه‌های تولیدی و شهرک‌های صنعتی هنوز ناشناخته است. بررسی‌های میدانی حاکی از این است که صنایع بزرگ که مشمول الزام دولت برای راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی می‌شوند، با موانعی همچون تهیه و تامین زمین برای راه‌اندازی نیروگاه، تامین پنل‌های خورشیدی از داخل کشور یا تامین ارز برای واردات پنل‌های خورشیدی از خارج از کشور مواجه هستند.
به گزارش «جهان‌صنعت»، براساس ماده16 قانون جهش تولید دانش‌بنیان، «در راستای توسعه صنایع دانش‌بنیان مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر و توسعه بازار برای این صنایع و تولید برق پاك در محل مصرف، صنایع با قدرت مصرف بیشتر از یك مگاوات موظفند، معادل یك‌درصد (۱درصد) از برق مورد نیاز سالانه خود را از طریق احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر تامین کنند و این میزان در پایان سال پنجم حداقل به پنج‌درصد (۵درصد) برسد.» این در حالی است که بنگاه‌ها و کارگاه‌های تولیدی فعال در شهرک‌های صنعتی به احتمال زیاد مشمول این ماده قانونی نمی‌شوند اما آنها نیز تمایل دارند برای رهایی از فشار مالی بی‌برقی در زمان‌های پیک مصرف، در این مسیر دولت و سیستم تولید و توزیع برق را همراهی کنند.
افزون بر این، بی‌تردید، مجموعه برق مصرفی کارگاه‌های فعال در شهرک‌های صنعتی از میزان اعلام‌شده در این ماده قانونی فراتر می‌رود و از همین رو نیاز است که دولت برای راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی توسط شهرک‌های صنعتی نیز چاره‌اندیشی کند؛ مساله‌ای که ظاهرا تاکنون مغفول مانده است.
براساس این گزارش، در پاییز و زمستان سال جاری، شهرک‌های صنعتی از ناحیه قطع برق متحمل فشارها و خسارت‌های متعددی شدند. حتی در دوره‌ای افزون بر بی‌برقی، گاز صنایع مستقر در این شهرک‌ها نیز قطع شد و سوخت (گازوئیل) هم برای راه‌اندازی ژنراتورهای دیزلی این مجموعه‌ها وجود نداشت و صاحبان صنایع بالاجبار سوخت مورد نیاز خود را با هزینه‌های گزاف از بازار آزاد تهیه کردند.
تعطیلی یک روز در هفته
فیروز اکبری، مدیرعامل یک شرکت تولیدی در شهرک صنعتی شمس‌آباد در همین رابطه به «جهان‌صنعت» گفت: در رابطه با برق، طبق برنامه‌ای که داده‌اند تا 15 بهمن یک روز در هفته برق ما قطع است. در رابطه با گاز مشکل خاصی نداریم. در گازوئیل نیز چون به‌سمت دیزل نرفته‌ایم، مشکلی در این رابطه نداریم.
اکبری افزود: برای روزهای پس از 15بهمن نیز هنوز برنامه‌ای از سوی دولت به ما اعلام نشده است، قطع برق یا عدم قطع آن به شرایط آب و هوا بستگی دارد. به نظر می‌رسد با گرم شدن هوا و کاهش مصرف گاز خانگی، قطعی‌های برق پایان می‌یابد تا پیک تابستانی که دوباره درگیر ناترازی خواهیم شد.
او در واکنش به ایده دولت مبنی‌بر راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی اظهار کرد: بنگاه‌های تولیدی کوچک و متوسط به‌طور قطع برای اجرای این برنامه با محدودیت‌هایی مواجه هستند. اگر یک متولی در این زمینه وجود داشته باشد تا هر 4 یا 5 شرکت کوچک به‌طور مشارکتی برای راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی اقدام کنند،‌ امکان انجام این کار وجود خواهد داشت، در غیراین صورت، تک‌تک واحدهای کوچک نمی‌توانند چنین اقدامی را راسا انجام دهند. در عین حال، این ایده دولت برای واحدهایی است که مصرف برقشان از یک حد مشخصی بیشتر است، درواقع این دسته از بنگاه‌ها ملزم به راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی هستند.
این فعال صنعتی افزود: در عین حال، شهرک‌های صنعتی- دست‌کم شهرک‌های صنعتی اطراف تهران- برای راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی، ‌فضای لازم را ندارند و این مساله نیازمند این است که دولت زمین لازم را در اختیار آنان بگذارد تا بنگاه‌های مستقر در این شهرک‌ها با مشارکت مالی بتوانند از پس هزینه‌های این کار برآیند.
او تصریح کرد: درمورد شهرک صنعتی شمس‌آباد، از تهران به‌سمت قم و ورامین زمین‌هایی وجود دارد که دولت می‌تواند برای احداث نیروگاه خورشیدی در اختیار صنایع قرار دهد. البته همانطورکه گفته شد باید این امر یک متولی واحدی داشته باشد تا سرمایه‌های خرد بنگاه‌های کوچک و متوسط را برای تحقق این امر مدیریت کند. به‌طور مثال، شرکت ما با 30نفر نیرو اگر بخواهد ژنراتور دیزلی به قیمت حدود 5/2‌میلیارد تومان بخرد؛ ژنراتوری که هم نیازمند سوخت است و هم منجر به آلودگی هوا می‌شود اما اگر شرایطی فراهم شود، ما می‌توانیم با مشارکت هم پنل‌های خورشیدی را تهیه کنیم و هم در نهایت به یک انرژی پاک و بدون وابستگی به سوخت دست بیابیم.
اکبری با بیان اینکه هنوز در مسیر راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی قرار نگرفته است، ‌اظهار کرد: از مشکلات موجود برای واردات و تامین پنل‌های خورشیدی به‌طور دقیق مطلع نیستم اما دورادور از فرآیند راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی در سلفچگان و اطراف شیراز اطلاع پیدا کرده‌ام که با موانعی همچون ارز برای واردات پنل‌های خورشیدی مواجه هستند، ازاین‌رو، از دولت انتظار می‌رود موانع موجود برای راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی را از جلوی پای صنایع بردارد تا هرچه زودتر این برنامه محقق شود و در آینده صنایع با خسارت‌های ناشی از بی‌برقی مواجه نشوند.
جبران ناترازی برق با انرژی خورشیدی
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خوزستان نیز در همین رابطه گفت: به منظور جبران ناترازی برق و دستیابی به انرژی پایدار و بی‌پایان لازم است صنایع بزرگ و کوچک به سمت و سوی استفاده از منبع عظیم خورشیدی سوق داده شوند.
علی مهدی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا ضمن اشاره به مزایا و اهمیت استفاده از انرژی خورشید اظهار کرد: انرژی خورشیدی مزایای بی‌نظیر بسیاری برای بشریت به همراه دارد به گونه‌ای که استفاده از این منبع تجدیدپذیر و پاک، نه‌تنها آلودگی‌های زیست‌محیطی را به حداقل می‌رساند و نقش مهمی در مقابله با تغییرات آب‌وهوایی دارد بلکه از دسترسی همگانی به برق ارزان‌‌قیمت نیز حمایت می‌کند.
وی گفت: با شناخت و بررسی دقیق مزایای انرژی خورشیدی و مقایسه آن با دیگر منابع، می‌توان تصمیمات بهتری گرفت که قابل دستیابی است. اصلی‌ترین مزیت انرژی خورشیدی پایدار و بی‌پایان بودن این منبع عظیم است. بی‌گمان انرژی خورشیدی می‌تواند آینده‌ای روشن را برای بشریت رقم بزند و زندگی آنها را راحت کند.
مهدی‌پور با اشاره به پاک بودن انرژی خورشیدی برای جهان و بشریت اظهار کرد: این منبع به دلایل متعددی به‌عنوان یک منبع انرژی پاک شناخته می‌شود. فرآیند تولید برق توسط پنل خورشیدی، برخلاف نیروگاه‌های فسیلی، بدون انتشار گازهای گلخانه‌ای یا سایر آلاینده‌هایی است که در آلودگی هوا و تغییرات آب و هوایی موثرند. در واقع در این فرآیند هیچ‌گونه عمل احتراقی صورت نمی‌گیرد. بنابراین در دسته‌بندی اصلی‌ترین مزایای انرژی خورشیدی می‌توان اذعان کرد که خورشید یک منبع دوستدار محیط‌زیست است.
وی با اشاره به هزینه پایین تعمیر و نگهداری پنل‌های خورشیدی گفت: پنل‌های فتوولتاییک، دارای عمر مفیدی بین ۲۵ تا ۳۰ سال هستند. این بدان معناست که پس از نصب، نیاز به نگهداری خاصی ندارند و فرآیند مراقبت از آنها بسیار ساده است.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خوزستان ادامه داد: انعطاف‌پذیری نیروگاه‌های خورشیدی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که با توجه به نیازهای محلی و ظرفیت‌های مالی، پروژه‌های خورشیدی متنوعی را طراحی و اجرا کنند.
وی اضافه کرد: شهرک‌ها و نواحی صنعتی، بستر موردنیاز برای استقرار واحدهای تولید برق مقیاس کوچک از منابع تجدیدپذیر را فراهم کرده و این سیاست در راستای رفع چالش‌ها و ناترازی موجود در تولید و مصرف برق در کشور است.
مهدی‌پور با اشاره به کاربرد سقف سوله‌های واحدها در شهرک‌های صنعتی اظهار کرد: در کشور ما حدود ۸۳۰ شهرک و ناحیه صنعتی وجود دارد و در این شهرک‌ها و نواحی صنعتی حدود ۵۰هزار واحد صنعتی کوچک و متوسط فعالیت می‌کنند. اگر هرکدام از واحدهای صنعتی به‌طور متوسط حدود ۱۰۰ کیلووات نیروگاه خورشیدی نصب کنند، ۵۰۰۰ مگاوات ظرفیت جدید نیروگاه خورشیدی به مدار می‌آید که در ظهر تابستان به داد صنایع و وزارت نیرو خواهد رسید.
وی اضافه کرد: نمایندگان مردم در مجلس می‌توانند شرایطی را فراهم کنند تا بانک‌ها ملزم شوند وام‌های کم‌بهره به واحدهای صنعتی برای راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی پرداخت کنند.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی خوزستان در توصیه به مردم، صنایع، دستگاه‌ها، بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران عنوان کرد: شرکت شهرک‌های صنعتی خوزستان به تمامی دست‌اندرکاران واحدهای تولیدی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی توصیه می‌کند در اسرع وقت نسبت‌به استفاده از انرژی خورشیدی اهتمام ورزند که متضمن منافع بلندمدت آنها خواهد بود.
مهدی‌پور تاکید کرد: به‌منظور جبران ناترازی برق و دستیابی به انرژی پایدار و بی‌پایان لازم است صنایع بزرگ و کوچک به سمت و سوی استفاده از منبع عظیم خورشیدی سوق داده شوند.
وی با اشاره به برگزاری نمایشگاه انرژی تجدیدپذیر استان یادآور شد: از مردم خوزستان به‌ویژه تولیدکنندگان و صنعتگران دعوت می‌شود از نمایشگاه انرژی تجدیدپذیر خورستان که از ۱۷ تا ۲۰‌بهمن در محل دائمی نمایشگاه برگزار می‌شود دیدن کنند.
توصیه به فعالان اقتصادی
این‌همه در حالی است که وزیر صمت به فعالان اقتصادی توصیه کرده تا نیروگاه خورشیدی برای جلوگیری از قطعی برقشان احداث کنند.
به گزارش مهر، سید محمد اتابک، در نشست با فعالان اقتصادی استان کرمان گفت: من به عنوان فردی که صنعتگر بوده توصیه می‌کنم که نیروگاه ایجاد کنیم و دولت شرایطی ایجاد کند که صنعت انرژی موردنیازش را تامین کند. تسهیلات و شرایطی را دولت برای ایجاد نیروگاه خورشیدی ایجاد کرده است و مالکیت میزان انرژی که تولید می‌کنید در اختیار خودتان است.
اتابک افزود: موهبت کشور از خورشید به‌عنوان یک راه‌حل برای بسیاری از واحدهای کوچک و برای صنایع بزرگ هم حتما تاثیرگذار است. شرایط کشور با ناترازی‌ها در برق و گاز به‌عنوان یک واقعیت تلخ است اما صنایع بزرگ باید به این مسائل داخل شوند و کمک کنند.
وزیر صمت ادامه داد: صنایع ما بیشتر از حد ضرر می‌کنند بنابراین توصیه می‌کنیم نیروگاه‌های برق ایجاد و شرایطی فراهم شود تا صنعت برای خود انرژی تولید کند و این به شرایط و تسهیلات دولت برای ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی بر می‌گردد.
عذرخواهی معاون رییس‌جمهور
در همین حال، ‌معاون اجرایی رییس‌جمهور از فعالان اقتصادی به‌خاطر بروز خاموشی‌های موقت عذرخواهی کرد.
به گزارش اتاق ایران‌آنلاین، محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رییس‌جمهور، در یکصد‌وپانزدهمین نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان البرز اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب همواره در شعارهای سال بر حمایت از تولید و بخش خصوصی تاکید داشته‌اند اما سیاست‌های اصل۴۴ قانون اساسی به‌درستی اجرا نمی‌شود. لازمه اجرای صحیح این سیاست‌ها اصلاح نگرش‌ها به سرمایه‌گذار است.
او افزود: همانطور که قهرمانان دفاع مقدس را تکریم می‌کنیم، باید کارآفرینان و تولیدکنندگانی که در برابر شرایط سخت اقتصادی ایستادگی و مقاومت کرده و ایجاد اشتغال می‌کنند را نیز همچون سربازان و رزمندگان حفظ تمامیت ارضی ارج نهیم.
معاون اجرایی رییس‌جمهور تاکید کرد: باید مشکلات فعالان اقتصادی را حل کرد و برای مقابله با گرانی، راهکارهای اساسی ارائه داد. همچنین نیازمند بازنگری در اندیشه‌ها نسبت‌به جایگاه سرمایه‌گذاران و کارآفرینان هستیم تا در ذهن و باور جامعه از ارزش والایی برخوردار شوند.
قائم‌پناه تصریح کرد: با اصلاح فرهنگ عمومی و توجه به تولیدکننده، نباید قوانینی تصویب شود که موانعی بر سر راه سرمایه‌گذاری و فعالیت بخش خصوصی ایجاد کنند. نمایندگان مجلس نیز باید در جهت اصلاح قوانین سد راه بخش خصوصی گام بردارند.
وی با اشاره به اینکه تولید باید در اولویت سیاست‌های کشور قرار گیرد، عنوان کرد: جوانی جمعیت و موضوع مسکن از مسائل مهم کشور است اما تولید از همه این مسائل مهم‌تر است. در این رابطه، تخصیص ۸۰‌درصد تسهیلات بانکی به فعالان این عرصه باید در دستور کار قرار داده شود.
معاون اجرایی رییس‌جمهور تاکید کرد: دولت، واحدهای نظارتی و تمام نهادهایی که برای امنیت کشور تلاش می‌کنند، باید تامین‌کننده امنیت سرمایه‌گذاران نیز باشند، در این خصوص هر استان وظیفه دارد فرهنگ‌سازی لازم برای تکریم صاحبان صنایع و سرمایه‌گذاران را انجام دهد.
ناترازی انرژی و لزوم سرمایه‌گذاری
قائم‌پناه در بخش دیگری با اشاره به مشکل ناترازی انرژی بیان کرد: قطعی برق صنایع برای دولت دردآور بود و رییس‌جمهور و وزرا نیز نگران این مساله بودند اما به‌دلیل ضرورت تامین سوخت نیروگاه‌ها و تامین گاز مورد نیاز کشور در زمستان، ناچار به خاموشی‌های موقت شدیم و از فعالان اقتصادی بابت بروز آن عذرخواهی می‌کنیم.
وی افزود: رییس‌جمهور با جدیت پیگیر رفع چالش‌های ناترازی انرژی است و امید داریم تا سال آینده اقدامات مهمی در این زمینه انجام شود.
معاون اجرایی رییس‌جمهور با بیان اینکه در بخش قیمت‌گذاری دستوری، دولت حداقل دخالت را دارد، افزود: در جلسات تنظیم بازار نیز کمترین مداخله را می‌کند. با این‌ حال، گاهی تصمیماتی مانند اعمال عوارض بر واردات برای کنترل تولید داخلی و حمایت از توسعه آن اتخاذ می‌شود.
قائم‌پناه تاکید کرد: دولت به‌دنبال تامین امنیت، آموزش و سلامت به‌ عنوان سه رکن اصلی حاکمیتی است و باقی وظایف اقتصادی باید به بخش خصوصی واگذار شود. برای تحقق این هدف، مجلس، قوه قضاییه و مردم باید با دولت همراه باشند.
معاون اجرایی رییس‌جمهور تصریح کرد: تک‌نرخی کردن ارز و برقراری ثبات مالی از دیگر اهداف اصلی و مهم دولت وفاق ملی است. معتقدیم کشور ایران متعلق به آحاد جامعه است و در دولت با همراهی و تعامل بخش خصوصی باید برنامه‌های عملیاتی موثری را در مسیر کاهش نرخ بیکاری و کنترل تورم اجرایی کنیم.