سرنوشت گازرسانی به بازار تبریز چه می‌شود؟

بازار تبریز یکی از بزرگ‌ترین بازارهای سرپوشیده جهان که در فهرست یونسکو نیز ثبت شده، همواره با مشکل سیستم گرمایشی مواجه بوده و پیشنهاد لوله‌کشی گاز در این مجموعه ۳۰ هکتاری به دلیل ملاحظات ایمنی و ضوابط میراث جهانی یونسکو و میراث فرهنگی ایران از سوی بسیاری از کارشناسان، اقدامی «خلاف مقررات» تلقی شده است. با این وجود معاون میراث فرهنگی استان آذربایجان‌شرقی از انجام مطالعات جامعی برای یافتن بهترین راهکار تامین انرژی در بازار تبریز خبر داده است.
به گزارش ایسنا، بازار تاریخی تبریز به عنوان میراثی ماندگار و یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی ایران از دیرباز نقش مهمی در تجارت منطقه‌ای و جهانی ایفا کرده است. با این حال، این مجموعه ارزشمند با مشکلات زیرساختی متعددی به‌ویژه در زمینه تامین گرمایش روبه‌رو است. پیشنهاد لوله‌کشی گاز در این بازار به دلیل خطرات احتمالی، ضوابط میراث فرهنگی و پروتکل میراث جهانی یونسکو و همچنین قوانین ایمنی ساختمان‌ها با مخالفت‌هایی همراه بوده و حتی این نگرانی مطرح است که جایگاه جهانی این اثر تاریخی در یونسکو را به خطر اندازد. با این حال، برخی کسبه این بازار همچنان پیگیرند تا گاز به بازار تبریز برسد.
وحید نواداد، معاون میراث فرهنگی استان آذربایجان‌شرقی درباره آخرین تصمیم‌گیری‌ها درخصوص سیستم گرمایش بازار تاریخی تبریز با توجه به حساسیت‌هایی که وجود دارد، گفت: برای بازار تاریخی تبریز، مشاور ذی‌صلاح انتخاب شده و مطالعات خود را انجام داده است. این مطالعات در مراحل نهایی قرار دارد و در حقیقت به «پلان مدیریت بازار تاریخی تبریز» مربوط است. این پلان شامل موضوعاتی همچون مدیریت خطر، مدیریت مرمت، تامین انرژی و موارد دیگر است. یکی از آیتم‌های مورد بررسی در این مطالعات، تامین انرژی بازار بوده است که جایگزین‌های مختلفی برای آن بررسی شده است.
نواداد افزود: یکی از گزینه‌های پیشنهادی استفاده از گاز طبیعی یا گاز شهری است. این گزینه در کنار سایر گزینه‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به ساختار متنوع بازار تبریز که مساحتی حدود ۳۰هکتار دارد، نمی‌توان یک سیستم یکپارچه برای تمام بخش‌ها پیشنهاد کرد. هر بخش به دلیل ساختار و شرایط متفاوت خود به سیستم‌های مختلفی نیاز دارد.
او با تاکید بر اینکه این موضوع فقط به میراث فرهنگی مربوط نیست، اظهار کرد: نهادهای دیگری از جمله شرکت گاز، شرکت توزیع نیروی برق، سازمان نظام مهندسی، آتش‌نشانی، شهرداری و اداره‌کل مدیریت بحران نیز در این موضوع دخیل هستند. در نهایت، میراث فرهنگی ضوابط خود را به دستگاه‌های متولی اعلام کرده است تا براساس آن تصمیم‌گیری شود.
معاون میراث فرهنگی آذربایجان‌شرقی درباره نتیجه بررسی درخواست بخش‌هایی از بازار برای گاز شهری، گفت: برای برخی بخش‌ها درخواست استفاده از گاز شهری شده بود. ما ضوابط خود را اعلام کرده‌ایم و اگر این ضوابط به همراه مقررات سایر سازمان‌ها مانند نظام مهندسی و آتش‌نشانی پوشش داده شود استفاده از گاز شهری در برخی بخش‌ها امکان‌پذیر خواهد بود اما اگر این امکان وجود نداشته باشد از سایر گزینه‌های مطالعه ‌شده مانند نیروی برق، انرژی‌های تجدیدپذیر، موتورخانه مرکزی یا حتی انرژی خورشیدی می‌توان استفاده کرد.
او ادامه داد: مطالعات به صورت کامل انجام شده و بازار نیز در حال فعالیت است. این‌طور نیست که به دلیل نبود سیستم گرمایشی مشکلی پیش آمده باشد. در برخی بخش‌ها استفاده از انرژی گاز و لوله‌کشی گاز ممکن است اما در برخی دیگر به دلیل محدودیت‌های میراث فرهنگی یا ضوابط سایر سازمان‌ها مانند مبحث هفدهم ایمنی ساختمان‌ها، این امکان وجود ندارد. در چنین مواردی باید از گزینه‌های دیگری که در مطالعات دیده شده است استفاده کرد.
بازار مسقف تبریز با بیش از ۵۵۰۰ واحد تجاری، ۴۰مسجد، ۳۵سرا و ۲۵تیمچه، همچنان به‌عنوان یک مرکز تجاری و فرهنگی فعال شناخته می‌شود. با این حال، حفظ اصالت این میراث جهانی و تامین نیازهای مدرن، چالشی بزرگ برای مسوولان و کارشناسان به‌شمار می‌آید. بازار تبریز در سال ۱۳۸۹ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.