سفر به شهر دریاچه و کلیسا

نادر نینوایی- ارومیه یکی از شهرهای تماشایی خطه آذربایجان است. دریاچه ارومیه که یکی از ۶ دریاچه بزرگ آب شور جهان محسوب می‌شود در نزدیکی این شهر جای گرفته و زیبایی‌های تمام‌ناشدنی خود را پیش چشم بازدیدکنندگان به نمایش گذاشته است. از سوی دیگر قرار‌گیری دومین کلیسای کهن جهان در ارومیه باعث شده این شهر همچون نگینی بر انگشتری شمال‌غرب کشور بدرخشد.
افزون بر دریاچه ارومیه وجود دریاچه سبز مارمیشو و دریاچه باشکوه دالامپر بر جاذبه‌های طبیعی ارومیه افزوده است. آثار تاریخی همچون بنای سه گنبد که قدمت آن به دوره سلجوقی می‌رسد، ساختمان شهرداری که از دوران پهلوی اول به یادگار مانده و مسجد سردار با کاشی‌کاری‌های هنرمندانه‌اش، هر یک بیانگر بخشی از شکوه و عظمت تاریخی ارومیه بوده و می‌توان رد هنر و معماری فاخر ایرانی را در آنها مشاهده کرد.
اگر هم اهل خرید و گشت و گذار در بازارهای سنتی باشید، بازار تاریخی ارومیه که از دوران صفوی به یادگار مانده است، محل خوبی برای تهیه صنایع‌دستی این شهر از فرش دستباف گرفته تا سفال‌های هنرمندانه‌ای است که با دستان هنرمند آذری‌ها ساخته و پرداخته می‌شود.
جاذبه‌های طبیعی ارومیه
دریاچه ارومیه یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی ایران است که تبدیل به نمادی ویژه برای شهر ارومیه شده است.
این دریاچه محل زیست انواع گوناگونی از پرندگان مهاجر و بومی از جمله فلامینگو، پلیکان، حواصیل و اردک بوده و هرساله گردشگران بسیاری برای بازدید از این جاذبه طبیعی به ارومیه سفر می‌کنند.
شاید در ذهن نگنجد، اما دریاچه ارومیه حدود ۱۰۲ جزیره کوچک و منحصر‌به‌فرد داشته و حضور انواع گوناگونی از پستانداران و پرندگان آن را به پارکی اکوتوریستی و تماشایی بدل کرده است.
یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی ارومیه دریاچه مارمیشو است. این دریاچه در ۴۵ کیلومتری غرب شهر ارومیه واقع شده و در دره‌ای نزدیک مرز ترکیه جای گرفته است. درختان اطراف دریاچه، سطح آرام آن و چشم‌اندازهای بکر دریاچه مارمیشو، باعث شده هر ساله گردشگران زیادی به بازدید از آن بپردازند. انواع درختان جنگلی دور دریاچه را پوشانده و تصاویری خارق‌العاده را خلق کرده‌اند. اگر خوش‌شانس باشید در نزدیکی دریاچه می‌توانید نظاره‌گر چادرهای عشایری نیز باشید. فعالیت‌های زنبورداری و ماهیگیری نیز در اطراف مارمیشو برقرار است. فراموش نکنید با کمی پیاده‌روی می‌توانید از دریاچه به سمت آبشار مارمیشو هم بروید؛ آبشاری که منظره و صدای مداوم و زیبای آن می‌تواند لحظاتی آرامش‌بخش را برای شما فراهم آورد.
اگر به تماشای جاذبه‌های طبیعی علاقه دارید می‌توانید سری هم به دره قاسملو بزنید. این دره که در ۳۵ کیلومتری جنوب غربی ارومیه قرار گرفته است چشم‌اندازهای بکری داشته و به ویژه در فصل بهار بازدید از آن می‌تواند فرح‌بخش باشد.
چنانچه سفر شما خانوادگی است و امکان کمپینگ در محیط‌های طبیعی را ندارید و در عین حال تمایل دارید که از فضایی جنگلی بازدید کنید، حتما سری به پارک جنگلی شیخ‌‌تپه در جنوب شرقی ارومیه بزنید. این پارک جنگلی ۴۴ هکتاری با درختان سرو و کاج پوشیده شده است و با توجه به محل قرار‌گیری پارک، می‌توان در آن چشم‌اندازی وسیع از شهر ارومیه را به نظاره نشست.
شایان ذکر است آبشار سولک، کوه سیر، کوه دالامپر، چشمه آبگرم هفت‌آباد و گردشگاه نازلو از دیگر جاذبه‌های طبیعی ارومیه محسوب می‌شوند.
آثار تاریخی ارومیه
یکی از آثار تاریخی ارومیه برج سه گنبد است که در خیابان استاد برزگر قرار گرفته و قدمت آن به دوره سلجوقی می‌رسد. در داخل این بنا سه کتیبه به خط کوفی بوده که به دستور یکی از حاکمان سلجوقی نگاشته شده‌اند. شکل استوانه‌ای برج سه گنبد، قطر پنج‌متری سازه و ارتفاع ۱۳‌متری آن، در کنار آجر‌کاری‌های منقوش، بر زیبایی‌های این جاذبه تاریخی افزوده است.
یکی دیگر از جاذبه‌های تاریخی ارومیه ساختمان شهرداری این شهر است. این ساختمان که در سال ۱۳۱۰ بنا شده است یادآور حرکات آغازین ایران، برای ورود به دنیای مدرن است. پلان کلی ساختمان به شکل عقابی بوده که پرهای خود را گشوده و نمای باز آن از بیرون بسیار تماشایی است.
جالب است بدانید که یکی از قدیمی‌ترین کلیساهای ایران و جهان با نام کلیسای «ننه مریم» نیز در ارومیه جای گرفته است. قدمت این کلیسا به سال ۳۲ میلادی می‌رسد. براساس برخی از روایت‌ها حتی گفته می‌شود که بنای کلیسا ابتدا آتشکده زرتشتیان بوده، اما هنگام تولد مسیح موبدان زرتشتی ستاره‌ای درخشان را مشاهده می‌کنند که به سوی شرق رهسپار است و با بروز این نشانه به سمت اورشلیم رفته و ندای آمدن منجی را سر می‌دهند.
گفته می‌شود بعدها همین موبدان به آتشکده بازگشته و آن را تبدیل به کلیسا می‌کنند. جالب است بدانید که همین روایت دستخوش نقاشی نگارگران غربی نیز شده است و تصویری از همین واقعه در تابلوی نقاشی که در موزه دفینه تهران به نمایش در‌آمده و نگارنده آن یک روس بوده، قابل مشاهده است. کلیسای «ننه مریم» با قالی‌های دستباف فرش شده و سقف کوتاه و دالان‌های پیچ در پیچ آن امکان تماشای کلیسایی تاریخی و متفاوت را به بازدیدکنندگان می‌دهد.
یک کلیسای تاریخی دیگر نیز در ارومیه وجود دارد که با نام کلیسای «مار سرگیز» شناخته می‌شود. این کلیسا که در ۱۲ کیلومتری ارومیه و در دامنه کوه «سیر» قرار گرفته هر ساله ارامنه و آشوریان را برای زیارت به سمت خود می‌کشاند. نکته جالب در خصوص معماری آن ساختار سنگی کلیسا است. تمامی دیوارها و حتی سقف بنا با سنگ‌هایی با ابعاد نامنظم ساخته شده است. براساس برخی از روایت‌ها بنای این کلیسا به دستور شیرین همسر خسرو پرویز پادشاه ساسانی بنا شده است. ارومیه مدرسه‌ای قدیمی دارد که با نام مدرسه هدایت شناخته می‌شود. بنای قدیمی این مدرسه با کاشی‌کاری‌های رنگی و سنتی‌اش و نیز با در و پنجره‌های ارسی‌کاری‌شده راوی معماری ایرانی است و دیدن آن خالی از لطف نیست. در سفر به ارومیه فراموش نکنید که حتما سری هم به مسجد سردار بزنید. این مسجد با آجرهای رنگی و کاشی‌کاری‌های خیره‌کننده و با طاق‌ها و پوشش سقف زیبایش، راوی خاطرات دوران قاجار است. از آنجایی که پس از احداث این مسجد برای سال‌ها روی آن ساعتی نصب بوده است برخی این مسجد را با نام مسجد ساعت لو نیز می‌شناسند. در بازدید از این مسجد تماشای شبستان‌ها و سرستون‌های مقرنس‌کاری‌شده آن را به هیچ وجه از نظر دور ندارید.
بازارهای سنتی ارومیه
اگر اهل گشت و گذار در بازارهای سنتی باشید باید حتما سری هم به بازار قدیمی ارومیه که در بافت تاریخی این شهر واقع شده بزنید. قدمت این بازار که طاق‌ها، گنبدها، تیمچه‌ها، سراها و مساجد متعددی را در خود جای داده است به دوران صفوی می‌رسد، اما بخش‌های زیادی از بازار هم در دوران زندیه و قاجاریه به آن اضافه شده است.
بازار قدیمی ارومیه کنیسه‌ای هم برای یهودیان دارد. بازار مذکور درها و دروازه‌های زیادی داشته که امکان تردد به آن را تسهیل می‌کند. از جمله راسته‌های بازار می‌توان به راسته‌های فرش‌فروشان، بلور‌فروشان، عطاران، کفاشان، زرگران و چاقو‌فروشان اشاره کرد.
افزون بر بازار قدیمی، بازاری به نام دوشابچی خانا هم در ارومیه جای گرفته است. قدمت این بازار نیز به عهد صفوی می‌رسد و چیزی حدود ۷۰ مغازه در آن وجود دارد. این بازار البته فقط به تهیه دوشاب یا همان شیره انگور اختصاص دارد و در داخل آن می‌توان شاهد تهیه، فرآوری و فروش دوشاب و تجهیزات مربوط به آن بود.
در سفر به مرکز آذربایجان غربی تهیه سوغاتی و صنایع‌دستی را هم در نظر داشته و حتما از خوراکی‌های خوشمزه و محصولات مربوط به هنرهای سنتی آذری، اقلامی را تهیه و خریداری کنید.