سفر غیرمنتظره جیمز ماتیس به افغانستان

جیمز ماتیس، وزیر دفاع آمریکا دیروز وارد افغانستان شد، در حالی که گفته می‌شود تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌ای برای برقراری صلح در افغانستان در جریان است.
سفر از پیش اعلام نشده ماتیس به کابل بیش از یک سال پس از آن صورت می‌گیرد که دونالد ترامپ استراتژی جدیدی را برای افغانستان اعلام کرد که نتیجه آن تعهد ایالات متحده به استقرار چند هزار نیروی نظامی در آن کشور بدون تعیین محدودیت زمانی خاصی بوده است. این دومین سفر وزیر دفاع آمریکا به افغانستان در چند ماه اخیر است و هنگام حضور در کابل با اشرف غنی و ژنرال آمریکایی اسکات میلر، فرمانده نیروهای مشترک آمریکا و ناتو در افغانستان ملاقات خواهد کرد.
این سفر در حالی انجام می‌شود که درگیری طولانی افغانستان پس از هفده سال همچنان ادامه دارد و در حالی که نشانه‌ای از تحول خاصی در عرصه نظامی در این جنگ دیده نمی‌شود، دولت غنی تمایل خود را به مذاکره برای توقف درگیری و برقراری صلح اعلام داشته که از حمایت بین‌المللی برخوردار بوده است.
ابراز تمایل به برقراری صلح در چند ماه اخیر با برخی اقدامات عملی همراه بوده است. از جمله در ماه ژوئن یک دوره آتش‌بس بین گروه طالبان و دولت افغانستان برقرار شد که تماس‌هایی بین نمایندگان آمریکا و طالبان در قطر را در پی داشت اما در ماه‌های اخیر، افغانستان بار دیگر شاهد تشدید خشونت و حملات طالبان بوده است. در این میان، گروه دولت اسلامی – داعش – نیز به عنوان یک نیروی شورشی جدید وارد صحنه درگیری نظامی در این کشور شده است.
خشونت‌های اخیر، که صدها کشته و زخمی غیر‌نظامی برجای گذاشته، امید به برقراری سریع صلح در افغانستان را تضعیف کرده است. از جمله در چهارشنبه گذشته، انفجار بمب در یک باشگاه ورزشی در کابل به کشته شدن دست‌کم ٢۶ نفر و زخمی شدن ٩١ نفر دیگر منجر شد. مسوولیت این بمب‌گذاری را داعش برعهده گرفت.
پیش از سفر وزیر خارجه آمریکا به کابل، مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده به پاکستان سفر کرد و با مقامات ارشد آن کشور دیدار و گفت‌وگو کرده بود. افغانستان همواره دولت پاکستان را به حمایت از شورشیان مسلح مخالف متهم کرده و مقامات آمریکایی نیز از ارتباط برخی نهادهای دولتی پاکستان با گروه‌های تندروی فعال در افغانستان سخن گفته‌اند.
جنگ ۱۷ ساله افغانستان، طولانی‌ترین نبرد ایالات متحده آمریکا به شمار می‌رود. ظهور شاخه خراسان «دولت اسلامی» در ولایت ننگرهار و فعالیت‌های این گروه علیه غیرنظامیان، به‌ویژه هزاره‌های افغانستان، چالش جدید واشنگتن در افغانستان است. جیمز ماتیس اما پیش از ورود به کابل گفت می‌توان این تهدید را به فرصت بدل کرد: با اینکه عجیب به نظر می‌رسد‌ اما ما هر دو -گروه طالبان و ناتو که از دولت افغانستان حمایت می‌کند- به داعش به یک چشم نگاه می‌کنیم. ایالات متحده آمریکا حدود ۱۴هزار نظامی در افغانستان دارد و بزرگ‌ترین نیروی حاضر در ناتو در این کشور است.