سقف صاحبقرانیه فرو ریخت

گروه فرهنگ- لوستر کاخ صاحبقرانیه از جا کنده شد و به زمین افتاد. این خبر که روز گذشته مدیر مجموعه کاخ نیاوران تاییدش کرد به این معناست که هم یک شی تاریخی که ۱۵۰ سال به عنوان لوستر از سقف یک عمارات شاهانه آویزان بوده آسیب جدی دیده است و هم خود بنا به لحاظ استحکامی در وضعیت خطرناک قرار دارد. البته در زمان روی‌دادن این حادثه هیچ بازدیدکننده‌ای و هیچ کارمندی در صاحبقرانیه حاضر نبوده است که در غیر این صورت می‌توانست جان افرادی را هم به خطر بیندازد. درباره اینکه چرا کار سقف صاحبقرانیه به اینجا رسید، صاحبنظران کمبود اعتبار برای استحکام بخشی و حضور بیش از اندازه بازدیدکنندگان را مقصر می‌دانند. اما برای پیشگیری از این فاجعه چه می‌شد کرد؟
سیداحمد محیط طباطبایی، معاون اسبق سازمان میراث فرهنگی در پاسخ به این پرسش «جهان‌صنعت» می‌گوید: صاحبقرانیه به عنوان یک مجموعه تاریخی مهم و حساس یک ظرفیت موزه‌پذیری با همان تعداد بازدیدکننده را دارد. به این معنا که باید بررسی شود که این بنا چه میزان توان پذیرایی از بازدیدکنندگان را دارد بی‌آنکه آسیب ببیند. به گفته وی این میزان ظرفیت بازدید باید برای تمام بناها و موزه‌های ما تعیین شود چراکه در غیر این‌صورت صدمات آن جبران‌ناپذیر است.
وی درباره کاخ صاحبقرانیه می‌گوید: از سال ۱۳۷۹ و ۸۰، در تاسیسات صاحبقرانیه بهسازی و استحکام بخشی صورت گرفت و در سال ۸۲ ظرفیت بازدید از آن یکصد نفر اعلام و قرار شد هر تعداد بازدید‌کننده‌ای که در روز بیش از این تعداد مراجعه کرد، در نوبت بازدیدهای بعدی قرار بگیرد که در مرور زمان با چنین پیامدهایی روبه‌رو نشویم.محیط طباطبایی معیارهایی را که در تعیین ظرفیت بازدید روزانه از یک اثر تاریخی موثرند این‌طور برشمرد: استحکام بنا، نوع تاسیسات، مصالح و تزیینات بنا و اینکه این بنا برای چه کاربری ساخته شده است. برای مثال کاخ صاحبقرانیه عمارتی برای زندگی یک خاندان بوده است نه برای بار عام و رفت و آمد چندصد نفر در روز. همچنین تعلق آن اثر به دوره‌های متفاوت تاریخی نیز در تعیین ظرفیت پذیرش بازدیدکننده امن موثر است. باز به عنوان مثال یک بنای دوره قاجاریه ظرافت بیشتر و استحکام کمتر و در نتیجه ظرفیت کمتری برای بازدید نسبت به یک بنای سنگی دوران باستان دارد. اگرچه برای بناهایی از این دست نیز، مثل تخت جمشید و… ضروری است که میزان ظرفیت تعیین شود تا بناهایمان آسیب کمتری ببینند.