30 - 11 - 2022
سقوط آزاد بندرعباس در رده‌بندی جهانی
«جهان‌صنعت»- بندر شهیدرجایی که در مجاورت بندرعباس و در ضلع شمالی تنگه هرمز و در دهانه ورودی خلیج فارس واقع است با ۱۸ درصد افت در حجم فعالیت کانتینری خود در سال ۲۰۱۲، بیشترین میزان کاهش را در مقدار عملیات سالانه بین ۱۲۰ بندر کانتینری دنیا تجربه کرد و در رده‌بندی جهانی از رتبه چهل و هشتم دنیا به جایگاه پنجاه و هشتم در پایان سال ۲۰۱۲ سقوط کرد.بخشی از این کاهش به دلیل تاثیرات ناشی از تحریم‌های وضع‌شده علیه مبادلات تجاری بخش دولتی و خصوصی ایران و بخش دیگر به علت سیاست دولت در کاهش واردات و همچنین تقلیل تعدادی کانتینرهای ترانشیپ‌شده از طریق بندرعباس است.
با این حال توسعه زیرساخت‌های کانتینری بندر شهیدرجایی همچنان در حال انجام است. ۱۰۱۰ متر از اسکله‌های یال شرقی فاز ۲ طرح توسعه پایانه کانتینری بندر یادشده اندکی پس از پایان سال ۲۰۱۲ افتتاح شد و قرار است بین ۸ تا ۱۰ دستگاه گنتری‌کرین در آنجا نصب شود ولی زمان مشخصی برای انجام این کار اعلام نشده است.
هر زمان که این موضوع محقق شود ظرفیت عملیات کانتینری بندر شهیدرجایی به ۸/۴ میلیون TEU می‌رسد.
ساخت ۱۰۱۰ متر اسکله‌های یال غربی فاز ۲ طرح توسعه پایانه کانتینری بندر شهیدرجایی نیز در حال انجام بوده که زمان مشخصی برای تکمیل آن نیز تخمین زده نشده است. با تحقق این موضوع ظرفیت بندر شهیدرجایی به ۳/۶ میلیون TEU در سال می‌رسد. قرار است در طول سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ پایانه‌های ریلی بندر شهیدرجایی به مرحله بهره‌برداری برسند. این پایانه‌ها با هدف افزایش سهم حمل‌ونقل ریلی در مقابل با حمل‌ونقل جاده‌ای در حال ساخت هستند و بهره‌برداری آزمایشی از یکی از آنها آغاز شده است. لازم به ذکر است که در حال حاضر سهم راه‌آهن از حمل‌ونقل کانتینری ایران حدود پنج درصد است و مقامات بندری و راه‌آهن معتقدند که تکمیل و بهره‌برداری از پایانه‌های ریلی یادشده زمینه‌ساز رسیدن این سهم به ۲۰ درصد است.
با وجود سقوط ۹ رتبه‌ای بندرعباس در رده‌بندی نهایی ۱۲۰ بندر برتر کانتینری جهان در پایان سال ۲۰۱۲، همچنان بندر شهیدرجایی در جایگاهی بالاتر از بنادری همچون لوهاور فرانسه، ویرجینیای آمریکا، سیدنی و بریسبان استرالیا، اینچون کره‌جنوبی، زی بروژبلژیک، هیلستون و سیاتل و چارلستون آمریکا، کراچی پاکستان، ساوتهامتون بریتانیا، مونترال کانادا، حیفا و اشدود رژیم اشغالگر قدس، دویسبورگ آلمان، بانکوک تایلند، لاسپیزیای ایتالیا و دامیتای مصر قرار دارد.
براساس گزارش منتشره از سوی مجله معتبر بین‌المللی مدیریت کانتینر در رابطه با وضعیت عملکرد ۱۲۰ بندر برتر کانتینری جهان در سال ۲۰۱۲، بندر شانگهای با انجام ۳۲ میلیون و ۵۳۰ هزار TEU به عنوان فعال‌ترین بندر کانتینری دنیا معرفی شد و پس از آن بندر سنگاپور با ۳۱ میلیون و ۶۰۰ هزار TEU و هنگ‌کنگ با ۲۳ میلیون و یکصد هزار TEU جایگاه‌های دوم و سوم را از آن خود ساختند. بالاترین جایگاه خاورمیانه و منطقه خلیج فارس در سال ۲۰۱۲ نیز با انجام عملیات ۱۳ میلیون و ۲۸۰ هزار TEU به بندر رسید ضمن اینکه جایگاه بندر یادشده در رده نهم دنیا تثبیت شد.
بندر شهید رجایی به عنوان مهم‌ترین و بزرگ‌ترین بندر کانتینری کشورمان نیز با انجام عملیات دو میلیون و ۳۱۸ هزار TEU رده به رتبه پنجاه و هشتم دنیا قناعت کرد.
به دلیل اهمیت آگاهی از وضعیت عملکرد و سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در بنادر منطقه در ادامه به ارایه خلاصه‌ای از اطلاعات منتشره درخصوص آنها پرداخته‌ایم:
جبلعلی ـ امارات متحده عربی
بندر جبلعلی با انجام ۱۳ میلیون و ۲۸۰ هزار TEU (واحد شمارش کانتینر) عملیات کانتینری در سال ۲۰۱۲ که رشدی بالغ بر دو درصد نسبت به سال ۲۰۱۱ را به همراه داشت، توانست به جایگاه نهم دنیا، رتبه اول منطقه خاورمیانه و همچنین رتبه اول خلیج‌فارس تکیه بزند. هم‌اکنون بندر جبلعلی که توسط دی پی ورلد به صورت یکپارچه راهبری و مدیریت می‌شود بالغ بر ۱۵ میلیون TEU ظرفیت عملیات کانتینری سالانه دارد. با وجود این ترمینال کانتینری شماره سه بندر یادشده با سرمایه‌گذاری ۸۰۰ میلیون دلار در حال ساخت است که این پروژه تا پایان سال ۲۰۱۴ ظرفیت بندر جبلعلی را به۱۹ میلیون TEU در سال می‌رساند. اسکله‌های ترمینال سوم کانتینری بندر جبلعلی ۱۸۶۰ متر طول و ۱۷ متر عمق دارند و مساحت محوطه این پایانه جدید به ۷۰ هکتار می‌رسد و قرار است به بزرگ‌ترین انواع گنتری‌کرین‌های موجود در دنیا مجهز شود. بندر جبلعلی در سال ۲۰۱۲ لایروبی تعدادی از اسکله‌های کانتینری و کانال‌های دسترسی آنها را برای دستیابی به عمق ۱۶ متر که ۱۸ ماه به طول انجامید، به پایان رساند.
بندر جبلعلی در حال حاضر به ۱۷۰ کشتیرانی دنیا خدمات ارایه می‌کند و به‌طور هفتگی میزبان ۹۰ سرویس منظم کانتینری از مبدا یکصد بندر مختلف در دنیاست. جبلعلی ۷۸ دستگاه انواع گنتری‌کرین دارد و بزرگ‌ترین کشتی کانتینری که تاکنون رکورد پهلوگیری آن در بندر یادشده ثبت شده، کشتی مارکوپولو با ظرفیت ۱۶ هزار TEU است.
خورفکان ـ امارات متحده عربی
بندر خورفکان توانست ضمن قرارگیری در جایگاه ۳۵ بین ۱۲۰ بندر برتر کانتینری جهان، عنوان بیشترین میزان رشد در مقدار عملیات سالانه را در میان بنادر منطقه خاورمیانه نصیب خود سازد به‌طوری که با انجام عملیات حدود چهار میلیون TEU در سال ۲۰۱۲ و ثبت افزایشی بالغ بر ۲۴ درصد نسبت به سال ۲۰۱۱ به این مقام نائل آمد. بندر خورفکان توسط شرکت گلف تینر به صورت یکپارچه راهبری و مدیریت می‌شود. فاز۲ طرح توسعه بندر خورفکان به تازگی خاتمه یافته و در طول ۸۰۰ متر اسکله جدید آن (با عمق ۱۶ متر) ۱۰ دستگاه گنتری‌کرین سوپرپکس پاناماکس نصب شده‌اند. هم‌اکنون جمع تعداد گنتری‌کرین‌های فعال در بندر خورفکان به ۲۰ دستگاه می‌رسد و مقامات بندر یادشده اظهار امیدواری کرده‌اند که با ظرفیت‌های جدید ایجادشده در سال ۲۰۱۳ موفقیت‌های چشمگیر خورفکان همچنان ادامه خواهد یافت.مسوولان گلف تینر به تازگی چهار دستگاه گنتری کرین سوپرپکس پاناماکس و ۱۲ دستگاه ترانستینر جدید نیز سفارش داده‌اند و امیدوارند با ورود و نصب آنها، امکان پذیرش بزرگ‌ترین کشتی‌های کانتینر بر حال حاضر دنیا (هر کدام با ظرفیت حمل ۱۸ هزار
TEU) در بندر خورفکان فراهم شود. این تجهیزات جدید تا پایان سال ۲۰۱۳ نصب خواهند شد. در حال حاضر مذاکرات فیمابین مقامات امارت شارجه و مسوولان گلف تینر برای احداث ۱۵۰۰ متر اسکله جدید دیگر ظرف سه سال آینده در حال انجام است. با تحقق چنین طرحی ظرفیت بندر خورفکان تا پایان سال ۲۰۱۷، دو میلیون TEU افزوده خواهد شد.
صلاله ـ پادشاهی عمان
مسوولان بندر صلاله با متقاعد ساختن خط کشتیرانی MSC برای استفاده از ظرفیت‌های بندر یادشده در جهت انجام ترانشیپ، توانست سال موفقیت‌آمیزی را پشت سر بگذارد و در پایان سال ۲۰۱۲ جایگاه ۳۸ را بین ۱۲۰ بندر برتر کانتینری جهان کسب کند و رکورد انجام سه میلیون و ۱۳۴ هزار TEU را برجای گذاشت که ۱۴ درصد نسبت به سال ۲۰۱۱ افزایش داشت. هم‌اکنون خطوط کشتیرانی دیگری مانند مرسک، CSAV و APL نیز با استفاده از مزایای اعطایی توسط بندر صلاله، بخش عمده‌ای از ترانشیپ کانتینرهایشان در منطقه خاورمیانه را در بندر یادشده انجام می‌دهند. ظرفیت کنونی بندر صلاله پنج میلیون TEU در سال است و دولت عمان با همکاری بخش خصوصی درصدد است تا ظرفیت این بندر را تا پایان سال ۲۰۱۵ به هشت میلیون TEU برساند. در عین حال پروژه اتصال بندر صلاله به راه‌آهن نیز در حال پیگیری است و مقامات بندر یادشده معتقدند که تا پنج سال آینده این امر محقق می‌شود.
دمام- پادشاهی عربستان سعودی
دمام مهم‌ترین دروازه دریایی برای حمل‌ونقل کانتینری عربستان سعودی در حوزه خلیج فارس است و عملکرد آن در سال ۲۰۱۲ حدود دو درصد نسبت به سال ۲۰۱۱ افزایش یافت و به یک میلیون و ۶۲۰ هزار TEU رسید.این موضوع باعث شد تا کسب جایگاه ۸۰ دنیا برای دمام میسر شود. این بندر که تقریبا همواره در آن صف طولانی کشتی‌های منتظر نوبت برای پهلوگیری مشاهده می‌شود، برنامه‌های متعددی را برای بهبود وضعیتش در دست اقدام دارد. خرید دو دستگاه گنتری‌کرین و افزایش ۲۴۰ متر به طول اسکله‌ها که تا پایان سال ۲۰۱۴ محقق می‌شود، تغییر نحوه استفاده از یارد کانتینری از حالت استردال کریر به ترانستینر، افزایش استفاده از ظرفیت راه‌آهن برای کاهش ازدحام کانتینرها در بندر و انتقال آنها به بندر خشک ریاض و تسریع در خدمات ارزیابی و ترخیص کالاها با استفاده از دستگاه ایکس ـ ری از جمله این برنامه‌هاست.
در همین حال فعالیت‌های متعددی در فاز یک طرح توسعه بندر دمام در حال اجراست که در قالب یک مشارکت مشترک با PSA سنگاپور در حال پیگیری است. این ترمینال جدید با ۶۰۰ متر طول اسکله با عمق ۱۶ متری و ۴۵ هکتار مساحت محوطه کانتینری، به شش دستگاه گنتری کرین ۶۵ تنی سوپر پست پاناماکس و ۱۹ دستگاه ترانستینر مجهز خواهد شد و حدود ۹۰۰ هزار TEU به ظرفیت سالانه عملیات بندر دمام اضافه می‌کنند. فاز دوم این طرح توسعه نیز برای انجام در سال ۲۰۲۰ پیش‌بینی شده و با تکمیل آن ظرفیت بندر دمام دو برابر بیشتر از ظرفیتی خواهد بود که در سال ۲۰۱۵ به آن می‌رسد.
کراچی ـ پاکستان
بندر کراچی ۶۰ درصد واردات و صادرات پاکستان را به انجام می‌رساند و رتبه ۸۳ جهانی را در پایان سال ۲۰۱۲ به خود اختصاص داد. حجم فعالیت بندر کراچی در سال ۲۰۱۲ پنج درصد نسبت به سال ۲۰۱۱ کاهش داشت و علت عمده آن، تقلیل میزان استفاده ناتو و ارتش آمریکا از این بندر برای ترانزیت کالاهایشان به افغانستان بود. در کراچی دو ترمینال کانتینری اصلی وجود دارد که جمعا در سال ۲۰۱۲، یک میلیون و ۴۸۰ هزار و۵۰۰ TEU عملیات داشته‌اند. طرح توسعه بندر کراچی که قرار است تا پایان سال ۲۰۱۳ به بهره‌برداری برسد، شامل ۱۵۰۰ متر اسکله با عمق ۱۸ متر و مساحت محوطه کانتینری بالغ بر ۸۵ هکتار است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد