سقوط آزاد بورس

«جهان‌صنعت»- این هفته بورس با تراژدی غم‌انگیزی به پایان رسید. سقف سال ۹۹ از دست رفت تا نگرانی‌های سهامداران بیش از گذشته رخ‌نمایی کند. به نظر می‌رسد ریزش سنگین بورس تهران واکنشی به آشفتگی در سیاستگذاری و تصمیمات دولت و دستگاه‌های اجرایی است.
نگاهی به معاملات این هفته بازار سهام نشان می‌دهد، بورس در روزهای گذشته همچنان تحت تاثیر اخبار نرخ خوراک بوده و پایین‌ زیادی زده است، اما در روز جاری نزول بورس ترسناک‌تر بود؛ به طوری که شاخص کل طی معاملات دیروز سقوط آزادی با ارتفاع حدود ۵۷ هزار واحدی را تجربه کرد.
نزول شاخص‌های بازار سهام به حدی شدید بود که شاخص کل، کانال ارزشمند دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی خود را از دست داد.
بررسی آمار مالکیت افراد حقیقی حکایت از خروج ادامه‌دار سرمایه حقیقی‌ها از بازار سهام دارد. شاخص ورود و خروج سرمایه در پایان بورس دیروز، خبر از خروج هزار و ۲۰۴ میلیارد تومانی پول از سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی می‌دهد.
گفتنی است فولاد با چهار هزار و ۳۹۱ واحد، بیشترین تاثیر را در نزول شدید شاخص کل داشت و نشان داد در حال حاضر بازار نه‌تنها پذیرای تحلیل تکنیکال نیست، بلکه حتی اهالی بازار سرمایه به بنیاد خبر هم توجه نمی‌کنند و با هر خبر منفی درباره هر شرکتی، فارغ از موضوع فعالیت شرکت، صنعت شرکت و ارزشمند بودن آن، دست به فروش سهم‌های خود می‌زنند.
افزایش بی‌اعتمادی به دولت و سیاستگذار در دو ماه گذشته و در حالی که بهبود شرایط بازار از ابتدای اسفندماه توانسته بود اندکی از اعتماد از دست رفته طی سه سال گذشته را پس بگیرد، روزهای معاملاتی بورس تهران را اغلب با رنگ سرخ همراه کرده است. از سمت دیگر، وجود ابهامات زیاد و شرایط عدم اطمینان در وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور موجب شده است تا سرمایه‌گذاران تمایل کمتری برای خرید سهام از خود نشان بدهند.
این در حالی است که نامه‌ای نیز از سوی سهامداران و فعالان بازار خطاب به ابراهیم رییسی منتشر شده است. سهامداران در این نامه‌ سرگشاده اعتراض خود را نسبت به افزایش قیمت گاز ابراز کرده و این تصمیم را مغایر با یکی از مهم‌ترین وعده‌های انتخاباتی او دانستند.
اخیرا دولت نرخ خوراک گاز شرکت‌های پتروشیمی را از ۵ هزار تومان به ۷ هزار تومان افزایش داد. این افزایش ۴۰ درصدی تاثیر زیادی بر روند بازار سرمایه داشت.
کارشناسان معتقدند تا زمانی که امنیت سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه وجود نداشته باشد، نمی‌توان خوش‌بین بود که این بازار بتواند شرایط مطلوبی را تجربه کند. بازار در بازه‌ای از آبان‌ماه جهش می‌کند، به دلیل اینکه دلار تثبیت شده بود. حال جهت‌گیری دلار برای بازار سرمایه بسیار حائز اهمیت است، زیرا این مهم وضعیت بازار سرمایه را در مقایسه با بازار رقیب مشخص می‌کند. به دلیل اینکه بازارهای رقیب، بازارهای فیزیکی و نقد محسوب می‌شوند در نتیجه پول به سمت بازارهای رقیب حرکت می‌کند.
سرمایه‌هایی که به خاک‌وخون کشیده شد
«تمام زندگی سهامداران خرد که ذی‌نفعان بورس هستند، به خاک و خون کشیده شده است.» مهدی روزبهانی کارشناس بازار سرمایه با بیان این جمله درخصوص وضعیت بازار به «اقتصاد۲۴» می‌گوید: چرا بورس به چنین روز و حالی افتاده؟ آقای عشقی رییس سازمان بورس! اگر در این شرایط توان کنترل و مدیریت این بازار را ندارید چرا استعفا نمی‌دهید؟
وی با اشاره به تداوم ریزش‌های شاخص کل بورس به دلیل نامه‌های متعدد دولت برای دست‌اندازی به سود شرکت‌های بورسی ادامه داد: چرا در ایران صندلی‌های مدیریت چسب‌دار شده است؟ مسوولان سازمان بورس و در راس آن رییس سازمان بورس اگر توان کنترل بازار سهام را ندارند، باید استعفا بدهند، زیرا نام «بورس» برای بازاری که تبدیل به «کوره پول‌سوزی» ایران شده، برازنده نیست.
روزبهانی ادامه داد: شخص رییس‌جمهوری وزیر اقتصاد و آقای عشقی رییس سازمان بورس، مثلثی‌ هستند که باعث و بانی به خاک و خون کشیدن زندگی مردم در بازار سهام هستند.
روزبهانی ادامه داد: تیم اقتصادی آقای رییس‌جمهوری که در آغاز روی کار آمدن اولویت اول خود را مردم و بازار سرمایه اعلام کردند، اکنون برای تامین کسری بودجه با گرفتن انواع و اقسام مالیات دست روی سود شرکت‌های بورسی گذاشته‌اند.
نیش سمی بورس در تن نیمه‌جان سهامداران خرد
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به آینده مبهم تولید شرکت‌های بورسی به
«اقتصاد ۲۴» گفت: کشوری که پر از منابع و ثروتمند است چرا در زمستان گاز ندارد که صنایع را با خاموشی مواجه می‌سازد و در تابستان برق ندارد که کارخانه‌های تولید سیمان خاموش شوند؟
روزبهانی با اشاره به گلایه سهامداران بورسی از تیم اقتصادی دولت ادامه داد: بازی بورس «مارو‌پله»‌ای است که هر لحظه سهامدار باید منتظر نیش خوردن و بازگشت به نقطه صفر که نه، فرو رفتن در ضرر باشد.
شاخص کل تصنعی است
این کارشناس بازار سرمایه با اظهار نگرانی از ادامه یافتن ریزش‌های بورس گفت: روز سه‌شنبه با وجود ریزش‌های سنگین و منفی‌های سهام، اما شاهد کاهش یک درصدی شاخص کل بورس به دلیل مهندسی شاخص بودیم.
روزبهانی خاطرنشان کرد: شاخصی به نام شاخص کل درست کرده‌اند که به جای آنکه نمای کلی بازار را نشان دهد تبدیل به شاخصی تصنعی برای بازار سرمایه شده که فرمول آن در دست مسوولان بورس است. مثل امروز که مشاهده می‌کنید بورس به خاک و خون کشیده شده، ولی با دستکاری شاخص کل، آن را در حد یک درصد نشان می‌دهند و دلیل این کار، این است که وقتی مدیران بالادستی از ریاست سازمان بورس گزارش عملکرد و راندمان می‌خواهند، شاخصی را نشان دهد که کنترل شده است.
سردرگمی سهامداران با تصمیمات آشفته سیاستگذار
حمید دستجردی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با فارس درباره روند این روزهای بورس گفت: به نظر می‌رسد ریزش سنگین بورس تهران واکنشی به آشفتگی در سیاستگذاری و تصمیمات دولت و دستگاه‌های اجرایی است.
وی ادامه داد: مشخصه این روزهای بازار سهام، روندی کم‌رمق و بی‌جان است که از سمتی نه خریداران امکان تصمیم‌گیری کافی برای خرید دارند و نه اعتمادی به سیاستگذار برای یک سرمایه‌گذاری امن باقی‌مانده است.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: روند روزهای گذشته بورس به دلیل بی‌اعتمادی سهامداران رخ داده است و در صورتی که دولت تغییر رویه ندهد، روند خروج پول حقیقی از بورس شدت خواهد گرفت.
بررسی تکنیکالی شاخص کل بورس تهران
شاخص کل در کوتاه‌مدت‌ و در یک‌روند اصلاحی از ۵/۲ میلیون واحدی به رقم ۲ میلیون و ۷۱ هزار واحدی رسیده است.
در جریان معاملات دیروز در بازار اوراق بهادار تهران شاخص کل برای سومین بار به محدوده ۱۳/۲ میلیون واحدی رسید که محدوده ۸/۱۶۱ درصدی سطح فیبوناچی میان‌مدت است. این محدوده دیروز شکسته شد تا مهم‌ترین مقاومت شاخص کل از بین برود.از منظر تکنیکالی و سطوح فیبوناچی در صورت از دست رفتن این عدد، تکنیکالیست‌ها معتقدند شاخص نیت رسیدن به اعداد و ارقام پایین‌تری را دارد.
در صورت حمایت از بازار سرمایه و برگشت شاخص به اعداد بالاتر شاهد واکنش مثبت به محدوده ۸/۱۶۱ درصدی فیبوناچی در شاخص کل خواهیم بود که می‌تواند مسیر بازار را تغییر دهد.
برخی دیگر از کارشناسان بورسی معتقدند برای شاخص کل حمایت‌های ۲ میلیون واحدی و کمتر از آن نیز وجود دارد که رسیدن به آن با این اوضاع و شرایط دور از ذهن نخواهد بود. اما گزارش‌های سه‌ماهه شرکت‌ها شاید به عنوان نقطه امید بازار برای برگشت بازار به مسیر صعودی باشد.
به هر حل باید دید که شاخص در جریان روزهای آینده و با نزدیک‌تر شدن به انتشار صورت‌های مالی سه‌ماهه چه واکنشی را از خود نشان خواهد داد.