29 - 11 - 2022
سقوط نرخ رشد صنعت
مریم سلطان‌زاده- نرخ رشد ارزش‌افزوده بخش صنعت‌ومعدن کشور از جمله شاخص‌های اقتصادی کشور بوده که مورد توجه بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران است و بالا یا پایین رفتن آن نشان می‌دهد که بخش صنعت‌ومعدن کشور طی یک‌سال چه وضعیتی داشته است. اما با وجود اهمیت نرخ رشد ارزش افزوده بخش صنعت‌ومعدن طی چند سال اخیر اختلافات زیادی بین نهادهای مربوطه در مورد چگونگی محاسبه این نرخ به وجود آمده است به طوری که
… تاکنون نیز مرجع رسمی اعلام نرخ رشد ارزش‌افزوده بخش صنعت‌ومعدن کشور مشخص نشده و اگرچه در برنامه پنجم توسعه مرکز آمار ایران به عنوان تنها مرجع اعلام آمارهای اقتصادی در کشور تعیین شده اما بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز همچنان به شیوه‌های خاص خود نرخ رشد ارزش‌افزوده صنعت‌ومعدن کشور را محاسبه و اعلام می‌کنند.
وضعیت نامناسب تولید در سال گذشته از یکسو و عدم تحقق وعده‌های داده شده برای این بخش از سوی دیگر موجب شد تا کارشناسان و فعالان صنعتی خبر از افت رشد صنعتی در سال ۹۰ و۹۱ بدهند، خبری که پیش‌بینی آن با توجه به افت تولید و تعطیلی برخی از واحدها دور از ذهن نبود. تاخیر در ارایه آمار صنعتی در حالی است که داشتن آمار، نقشه واحدهای صنعتی محسوب می‌شود اما سال‌هاست که تولیدکنندگان به راه رفتن در تاریکی عادت کرده‌اند. نبود آمار جامع در ایران موجب شده تا صنعت راه طولانی تولید را کورمال کورمال طی کند. تاخیر در ارایه آمار صنعتی در حالی به یک معضل برای فعالان صنعتی بدل شده که استناد به آمار لازمه تدوین برنامه صنعتی و تولیدی محسوب می‌شود و فعالان اقتصادی براساس شفافیت آماری چشم‌انداز فعالیت خود را ترسیم می‌کنند.
نرخ رشد اقتصادی نزدیک به صفر شد
محمدباقر نوبخت چند روز پیش با استناد به آمار مرکز آمار ایران نرخ رشد اقتصادی کشور را در سال گذشته عدد بسیار ضعیف منفی ۴/۵ درصد اعلام کرد این در حالی است که بانک مرکزی هم پیش از آن نرخ رشد اقتصادی کشور را در سال ۹۰ معادل سه درصد اعلام کرده بود. همچنین وزیر امور اقتصادی و و دارایی نیز از نزدیک به صفر شدن نرخ رشد اقتصادی کشور خبر داده است. در حالی معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهوری چندی پیش نرخ رشد اقتصادی کشور را در سال گذشته منفی ۴/۵ درصد اعلام کرد که هنوز خبری از اعلام نرخ رشد صنعت‌ومعدن کشور در سال قبل نیست. این آمار و ارقام در حالی اعلام شده که هیچ‌کس نرخ رشد صنعت‌ومعدن را در سال ۹۱ اعلام نکرده است. اگرچه بانک مرکزی نرخ رشد صنعت‌ومعدن را در سال ۹۰ معادل ۷/۳ درصد اعلام کرده اما حرفی درباره نرخ رشد صنعت‌ومعدن در سال ۱۳۹۱ نزده است.
ادعاهای بی‌اساس بانک مرکزی
بانک مرکزی مدعی شده که نرخ رشد اقتصادی و دیگر شاخص‌های اقتصادی سال ۹۱ به دلیل ارایه نشدن اطلاعات موردنیاز از سوی سایر دستگاه‌ها هنوز تهیه نشده‌اند. اما اگر برای محاسبه نرخ رشد صنعت‌ومعدن در سال گذشته نرخ رشد اقتصادی کشور را به عنوان مبنا در نظر بگیریم، می‌توانیم نتیجه بگیریم که نرخ رشد صنعت‌ومعدن نیز در سال گذشته عدد بسیار پایینی بوده است. پایین‌ترین نرخ رشد صنعتی کشور در هشت سال گذشته مربوط به سال ۸۷ به میزان ۷/۲ درصد بوده است. اگر نرخ سال ۹۱ از این رقم هم پایین‌تر باشد احتمالا آخرین سال از عمر دولت دهم در زمینه رشد پایین صنعت رکورددار خواهد شد.
تاثیر بانک‌ها روی کاهش نرخ رشد صنعت‌ومعدن
در این زمینه مهندس حسین سلیمی، مشاور سرمایه‌گذاری رییس اتاق ایران در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» می‌گوید: رشد کل اقتصاد در سال گذشته منفی ۵/۵ بوده است، این رشد منفی روی تمامی بخش‌های اقتصادی از جمله صنعت تاثیرگذار است بنابراین پیش‌بینی می‌شود که نرخ رشد صنعت‌ومعدن کاهش چشمگیری داشته که تاکنون رقمی اعلام نشده است. سلیمی درباره دلایل افت نرخ رشد اقتصادی به ویژه صنعت تاکید می‌کند: یکی از دلایل را می‌توان مشکلات فضای کسب‌وکار اعلام کرد همچنین تغییرات نرخ ارز سرمایه‌گذاری را در کشور کاهش داد، بانک‌ها نیز در این چند سال به پروژه‌ها تسهیلات اختصاص نمی‌دادند و تمامی این مشکلات باعث شد که شاهد افت نرخ رشد اقتصاد به ویژه صنعت‌ومعدن باشیم.وی با اشاره به اینکه در دولت احمدی‌نژاد هیچ‌کدام از وزارتخانه‌ها، ارگان‌ها و بانک مرکزی با هم همسو نبودند و در یک راستا همکاری نمی‌کردند، می‌افزاید: با برنامه‌ریزی‌های انجام شده و اعلام تعهد وزیران و بانک مرکزی، پیش‌بینی می‌شود که فضای کسب و کار بهتر شود، بانک‌ها سرمایه‌های لازم را در اختیار پروژه‌های صنعتی و معدنی قرار دهند و با تامین مالی پروژه‌ها، شاهد رشد نرخ اقتصاد به ویژه صنعت باشیم.مشاور سرمایه‌گذاری رییس اتاق ایران یکی دیگر از راهکارهای افزایش رشد صنعت را برقراری ارتباط بین ایران و کشورهای دیگر اعلام می‌کند و می‌گوید: تحریم‌ها موجب شد تا کمر اقتصاد شکسته شود بنابراین باید هرچه سریع‌تر راه‌حلی برای برداشته شدن تحریم‌ها ارایه شود و ارتباط‌های بین‌المللی زودتر برقرار شود.وی می‌افزاید: نکته جالب اینجاست که نرخ رشد صنعت‌ومعدن در حالی در سال‌های گذشته با افت شدیدی مواجه شده که مسوولان صنعتی کشور در دولت‌های نهم و دهم همواره با ارایه آمارهایی در تلاش بودند تا اوضاع تولید را در کشور خوب نشان دهند.
آمارها از کجا می‌آید؟
آمارهای ارایه شده دولت نهم و دهم در حالی است که در سال ۹۰ نیز طبق آمار بانک مرکزی نرخ رشد صنعت‌ومعدن به ۷/۳ درصد رسیده بود این در حالی است که معاونان وزارتخانه‌ها همواره از بهبود وضعیت واحدهای تولیدی خبر می‌دادند. حال با وجود این مشکلات مشخص نیست منشا آمارهای این مقام مسوول چه بوده اما آمار بانک مرکزی چیز دیگری را نشان می‌دهد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد