سهم ناچیز ایران

گروه فناوری- ایران در توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، رتبه ۸۹ در جهان و در توسعه دولت الکترونیکی، رتبه ۱۰۶ جهان است و سرانه هر ایرانی از پهنای باند اینترنت بین‌الملل ۱۵ کیلوبیت برثانیه عنوان شده است. این در حالی است که سرانه کشور‌های همسایه نظیر ترکیه در این حوزه ۵۰ کیلوبیت و کشور قطر ۱۰۰ کیلوبیت برآورد می‌شود. از طرفی کف دسترسی به اینترنت در دنیا ۲ مگابیت برثانیه و سقف سرعت اینترنت ۲۰ مگابیت در ثانیه است.
نفوذ باند پهن با سرعت بالا (حداقل ۱۰ مگابیت بر ثانیه) در برخی از کشورهای آسیایی از جمله کره‌جنوبی و هنگ‌کنگ و ژاپن و در چندین کشور اروپایی مانند بلغارستان، ایسلند و پرتغال بالاتر از سایر کشورهاست.
این درحالی است که در کشورهای آفریقایی کمتر از ۱۰ درصد اشتراک‌های باند پهن ثابت (سیمی‌) سرعت‌های حداقل ۲ مگابیت بر ثانیه را ارائه می‌دهند که این موضوع در مورد چندین کشور در مناطق آسیا و اقیانوسیه، آمریکا و برخی از کشورهای عربی نیز دیده می‌شود.
با این وجود بررسی اشتراک باند پهن براساس سرعت که براساس میزان دسترسی به اینترنت ۲۵۶ کیلوبیت برثانیه (کف) تا ۲مگابیت بر ثانیه (سقف)، ۲ مگابیت تا ۱۰ مگابیت و بیش از ۱۰ مگابیت توسط اتحادیه جهانی مخابرات دسته‌بندی شده نشان می‌دهد که ایران به همراه بوتان، گویان، کنیا و بنین در رده کشورهایی قرار دارد که کف دسترسی به اینترنت‌شان ۲ کیلوبیت بر ثانیه اعلام شده و پس از آن، کشورهای بنگلادش، موریس، ساحل عاج، نامیبیا و ونزوئلا قرار دارند به نحوی‌که در این کشورها نزدیک به ۹۹ درصد کاربران اینترنت از اینترنت تا سقف ۲ مگابیتی استفاده می‌کنند.
وزارت ارتباطات با انتشار گزارشی درباره تحلیل وضع موجود بخش ICT کشور، آخرین وضعیت موجود بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران را برای ارائه به مجلس شورای اسلامی، منتشر کرد.
در این گزارش، ایران در شاخص جهانی توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات (IDI) که توسط اتحادیه جهانی مخابرات مورد ارزیابی قرار گرفته، تا پایان سال ۹۵ رتبه ۱۶ منطقه و ۸۹ جهان را در اختیار دارد.
سرانه ۱۵ کیلوبیتی
این درحالی است که در شاخص توسعه دولت الکترونیکی (EGDI) که توسط سازمان ملل بررسی می‌شود رتبه ایران در منطقه ۱۴ بوده و دارای رتبه جهانی ۱۰۶ در میان کشورهای جهان است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که به ازای هر کاربر، ۱۵ کیلوبیت پهنای باند اینترنت بین‌الملل در کشور وجود دارد و ۴۵ درصد از جمعیت کشور، تحت پوشش اینترنت باندپهن موبایل و سیار قرار دارند.
در حوزه متغیرهای اقتصادی که در این گزارش اعلام شده است، با مطالعات تطبیقی داخلی و بین‌المللی صورت پذیرفته و با توجه به مدل به کار گرفته شده در تدوین برنامه ششم توسعه کشور، ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان یک الگوی مناسب مدنظر قرار گرفته است.
این بخش، مشتمل بر چهار زیر‌بخش شامل محصولات الکترونیکی، نوری و کامپیوتری، مخابرات(CT)، انتشار نرم‌افزار و فناوری اطلاعات و کاربردها و محتوا (IT ) می‌شود.
سهم یک درصدی نرم‌افزار!
برآورد حجم بازار این چهار زیر‌بخش در سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۳۶۰ هزار میلیارد ریال بوده است که در این رقم، سهم فناوری اطلاعات در برآورد حجم بازار ۱۹ درصد اعلام می‌شود.
در حال حاضر سهم بازار فناوری ارتباطات ۷۲ درصد و سهم بازار فناوری اطلاعات و کاربردها و محتوا ۱۹ درصد از کل بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات است. در همین حال دو بخش دیگر مجموعا ۹ درصد سهم بازار شامل ۵/۸ درصد سهم محصولات الکترونیکی، نوری و کامپیوتری و حدود نیم درصد سهم انتشار نرم‌افزار را در اختیار دارند.
از آنجایی که یکی از عوامل اساسی رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه،‌ رشد ارزش افزوده بخش ICT و تاثیر آن در ارتقای بهره‌وری است، برآوردها نشان می‌دهد که در این زیرگروه‌ها تا پایان سال ۱۳۹۵ سهم ارزش افزوده زیر‌بخش مخابرات ۷۱ درصد و سهم ارزش افزوده زیر‌بخش فناوری اطلاعات و کاربردها و محتوا ۲۵ درصد از کل بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات را تشکیل می‌دهد.
دو زیر‌بخش دیگر مجموعا ۴ درصد سهم بازار ارتباطات و فناوری اطلاعات (۳درصد محصولات الکترونیکی، نوری و کامپیوتری و ۱ درصد انتشار نرم‌افزار) را در اختیار دارند.
در این راستا مقایسه آماری سهم بازار و سهم ارزش افزوده مطرح شده نشان می‌دهد فعالیت‌های زیربخش «فناوری اطلاعات و کاربردها و محتوا» به دلیل پایین بودن مصارف واسط جزو فعالیت‌های با ارزش افزوده بالا تلقی شده و می‌تواند محور اصلی توسعه بخش قرار گیرد.
عوامل بحرانی در توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات
در همین حال این گزارش در تحلیل عوامل بحرانی موفقیت (CSFs) نیز براساس بررسی‌های به عمل آمده و مطالعه مستندات و شواهد و نظرات خبرگان، چهار عامل را به عنوان عوامل بحرانی موجود برای توفیق در توسعه بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده که شامل عوامل زیر است:
عدم توسعه زیربخش فناوری اطلاعات‌، کاربردها و محتوای بومی متناسب با توسعه زیربخش مخابرات
عدم توسعه متناسب لایه دسترسی در زیربخش مخابرات
ضعف مهارتی نیروی انسانی در توسعه و کاربرد فناوری اطلاعات
پایین بودن سرعت و کیفیت خدمات پهن باند و بالا بودن قیمت آن با توجه به مدل توزیع