سهم وزارت گردشگری در برنامه هفتم توسعه

متن کامل لایحه برنامه هفتم توسعه برای سال‌های ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۶ در حالی منتشر شد که در بخش‌ها و ماده‌های مختلف این برنامه به طور تفصیلی به موضوعات مرتبط با میراث‌فرهنگی پرداخته شده است. برنامه هفتم توسعه دارای ۲۲ فصل و ۷ بخش است که بخش‌های اقتصادی، زیربنایی، فرهنگی و اجتماعی، علمی، فناوری و آموزشی، سیاست خارجی، دفاعی و امنیتی و اداری، حقوقی و قضایی است. براساس ماده ۶۹ برنامه هفتم توسعه، به دولت اجازه داده می‌شود از سال اول اجرای این قانون معافیت‌های بیمه‌ای بیمه‌شدگان بدون کارفرما در سازمان تامین اجتماعی از جمله مشمولان قانون بیمه‌های اجتماعی، بافندگان فرش و شاغلان صنایع‌دستی شناسه‌دار (کددار) مصوب ۱۳۸۸ بند (ض) تبصره (۱۳) قانون بودجه سال ۱۳۸۶ کل کشور و بند (ب) ماده (۷) قانون هدفمند کردن یارانه‌ها منوط به ارزیابی «آزمون وسع» توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است. در ماده ۹۵ نیز آمده است: «وزارت صنعت، معدن و تجارت سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران می‌تواند با همکاری شهرداری‌ها و در چارچوب طرح جامع شهری نسبت به ایجاد مجتمع‌های صنایع خلاق، صنایع‌دستی و صنفی تولیدی و خدماتی در داخل حریم شهری اقدام کند.»
ماده ۱۴۴ برنامه هفتم توسعه به همکاری این وزارتخانه و سازمان حفاظت محیط زیست اشاره دارد و براساس این ماده، دولت مکلف است تا پایان سال اول، برنامه سازوکارهای اجرایی لازم را برای مدیریت یکپارچه تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور با تاکید بر وظایف و اختیارات وزارتخانه‌های نیرو، جهاد کشاورزی، میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و سازمان حفاظت محیط‌زیست و با جلب مشارکت بهره‌برداران در دشت‌های پیرامون تالاب‌ها و دریاچه‌ها ایجاد کند.
در ماده ۱۸۸ آمده است: «‌به ‌منظور تبدیل جمهوری اسلامی ایران به قطب تامین سلامت منطقه جنوب غرب آسیا، دستیابی به صادرات سالانه بیش از ۲ میلیارد یورو دارو و واکسن و صادرات سالانه بیش از یک میلیارد یورو تجهیزات پزشکی افزایش درآمد سالانه کشور از گردشگری سلامت به پنج میلیارد یورو و افزایش درآمد سالانه حاصل از جذب دانشجویان خارجی در رشته‌های علوم پزشکی به بیش از ۷۰۰ میلیون یورو وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی مکلف است:
الف: تا پایان سال اول اجرای برنامه با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت نسبت به راه‌اندازی سامانه ثبت قراردادهای صادراتی و تضمین حقوق و امنیت این قراردادها اقدام کند. سازمان غذا و دارو مکلف است نسبت به اعلام ممنوعیت‌های صادراتی حداقل ۶ ماه پیش از اعمال آنها اقدام نماید. در صورت اتخاذ ممنوعیت‌های صادراتی قراردادهایی که در سامانه مذکور ثبت شده باشند مشمول این ممنوعیت‌ها نمی‌باشند.
ب: تا پایان سال دوم اجرای برنامه با انجام مذاکرات دوجانبه و چند‌جانبه با اولویت کشورهای منطقه حوزه تمدنی و اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا اقدامات لازم را برای پذیرش داروهای ثبت‌شده در ایران توسط این کشورها و صدور گواهینامه‌های مشترک کیفیت تولید به عمل آورد.
ج: نسبت به ارزیابی مراکز ارائه خدمات درمانی برای گردشگران سلامت (تندرستی و پزشکی) و ارائه گواهی کیفیت عملکرد آنها اقدام کرده و نتایج را به صورت عمومی منتشر کند. مهم‌ترین فصل برنامه هفتم توسعه که با ماموریت‌های اصلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در ارتباط است، فصل شانزدهم برنامه هفتم است که در این فصل به‌طور ویژه به صنعت گردشگری و صنایع‌دستی پرداخته شده و به نام «صنعت گردشگری و صنایع‌دستی» این فصل نام‌گذاری شده است.
براساس ماده ۲۱۵ برنامه هفتم توسعه که ذیل فصل شانزدهم این برنامه گنجانده شده، آمده است: «تمامی تاسیسات و فعالیت‌های گردشگری از هر نظر تابع قوانین و مقررات بخش صنعت گردشگری به استثنای معافیت‌های مالیاتی بوده و از شمول قانون نظام صنفی مستثنی است و به منظور یکسان‌سازی، یکپارچگی و انسجام‌بخشی تشکل‌های حرفه‌ای صنعت گردشگری آیین‌نامه نحوه تشکیل اداره و فعالیت تشکل‌های مذکور و امور غیرحاکمیتی قابل واگذاری به آنها حداکثر ظرف مدت شش ماه به پیشنهاد وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به تصویب هیات وزیران می‌رسد. فعالان حوزه گردشگری جهت اخذ مجوز، مکلف به عضویت در تشکل ذی‌ربط هستند.»
در ماده ۲۱۶ برنامه هفتم توسعه نیز آمده است: «وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مکلف است کل درآمد اختصاصی و کمک‌های مردمی از اماکن و محوطه‌های تاریخی و موزه‌ها را به حسابی که نزد خزانه‌داری کل کشور افتتاح می‌شود واریز کند. صد درصد (۱۰۰%) وجوه حاصله در اختیار وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قرار می‌گیرد تا با رعایت بند (د) ماده ۲۸ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) برای اداره توسعه و مرمت این اماکن هزینه شود.» همچنین در ماده ۲۱۷ برنامه هفتم توسعه آمده است: «مجوز لازم برای واردات کشتی‌های گردشگری شناورهای تفریحی، وسایل نقلیه و تجهیزات ویژه گردشگری برای سرمایه‌گذاران غیردولتی متقاضی با معافیت حقوق ورودی توسط وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی صادر می‌شود.» فهرست مصادیق موضوع این حکم توسط وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت تعیین می‌شود.
مصادیق مذکور از سوی فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران یا مرجع قانونی ذی‌ربط با پلاک یا نشان ویژه متمایز شده و حداقل ۱۰ سال صرفا در حوزه خدمات گردشگری باید به کار گرفته شوند. نظارت بر نحوه استفاده از خودروها و اخذ تضامین لازم بر عهده وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط خواهد بود. در ماده ۲۱۸ تصریح شده است: به‌منظور تامین مالی پروژه‌های توسعه‌ای و حفاظتی غیردولتی حوزه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش دستباف و احیا و بهره‌برداری از بناها و اماکن تاریخی، فرهنگی موضوع یکی از بندهای ماده ۱۱۳ قانون برنامه چهارم توسعه و ماده ۸ قانون حمایت از هنرمندان و استادکاران صنایع‌دستی و فرش دستباف مصوب ۱۳۹۶ به صندوق میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تغییر نام یافته و با حفظ منابع و امکانات موجود به لیست قانون فهرست نهادها و موسسات عمومی غیردولتی مصوب ۱۹/۰۴/۱۳۷۳ اضافه می‌شود.
منابع صندوق از محل کمک‌های دولتی، هدایا، مشارکت مالی بخش غیردولتی و درآمدهای ناشی از فعالیت‌های اقتصادی صندوق تامین خواهد شد. در ماده ۲۱۹ برنامه هفتم توسعه نیز آمده است: به‌منظور توزیع متوازن سفر در مقصدهای گردشگری، افزایش شناخت مردم از جاذبه‌های گردشگری کشور و تنوع‌بخشی به مقاصد گردشگری، وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مکلف است اقدامات لازم به‌منظور توسعه انواع گردشگری با اولویت مقاصد گردشگری کمتر شناخته‌شده را از طریق حمایت از سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی در مقاصد یادشده به عمل آورد.
آیین‌نامه اجرایی این ماده توسط وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با همکاری وزارتخانه‌های راه‌و‌شهرسازی، جهاد کشاورزی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان حفاظت از محیط‌زیست ظرف حداکثر مدت شش ماه از ابلاغ این قانون تدوین می‌شود و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید. ماده ۲۲۰ این برنامه نیز ماموریت جدیدی را به این وزارتخانه واگذار می‌کند که بر این اساس، وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مکلف است به‌منظور تامین زنجیره ارزش و بهبود شرایط تولید و عرضه محصولات صنایع‌دستی و با رعایت ملاحظات بومی، سازگاری با اصالت هویتی، ترویج سبک زندگی اسلامی‌- ایرانی و رویکرد فناورانه نسبت به تدوین طرح جامع مدیریت زنجیره تولید و توزیع عرضه و صادرات صنایع‌دستی تا پایان سال اول برنامه و تصویب آن در هیات وزیران اقدام کند. دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط مکلفند همکاری لازم را در اجرای این ماده به عمل آورند.
براساس ماده ۲۲۱ برنامه هفتم توسعه، وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی می‌تواند در راستای تسهیل فرآیندهای سرمایه‌گذاری و تامین نیازهای مشاوره‌ای و اجرایی طرح‌ها و فعالیت‌های گردشگری به موسسات واجد صلاحیت با رعایت قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار مجوز «توسعه‌دهنده تسهیل‌گر سرمایه‌گذاری» و «بهره‌برداری در بخش گردشگری» صادر کند. این شرکت‌ها مجاز خواهند بود با رعایت مقررات و ضوابط در امور مربوط به فرآیند سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری و مدیریت تاسیسات و موسسات گردشگری و شیوه‌نامه ابلاغی وزارتخانه فعالیت کنند. در ماده ۲۲۲ آمده است: تغییر کاربری تاسیسات گردشگری تحت هر عنوان بدون تایید وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ممنوع است. مراجع تغییر کاربری مکلفند پیش از موافقت نسبت به اخذ استعلام از وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اقدام کنند.
تبصره- در صورت موافقت با تغییر کاربری تاسیسات گردشگری موجود توسط وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کلیه تخفیفات و تسهیلات و معافیت‌های اعطایی ملغی و عین یا معادل آن به اضافه ۵۰ درصد مابه‌التفاوت ارزش‌افزوده ناشی از تغییر کاربری ملک به قیمت کارشناسی روز اخذ و به حساب خزانه واریز و معادل ۱۰۰درصد آن با رعایت بند (د) ماده ۲۸ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) جهت هزینه‌کرد در زمینه توسعه گردشگری به وزارت مذکور اختصاص می‌یابد.» در ماده ۲۲۳ برنامه هفتم توسعه نیز تاکید شده که به‌ منظور ایجاد مدیریت یکپارچه و متمرکز و تسریع در توسعه سرمایه‌گذاری بخش گردشگری ساحلی و دریایی توسط بخش غیردولتی تمام تصمیم‌گیری‌ها برای اجرای طرح‌های گردشگری اعم از صدور مجوز پاسخ استعلامات، نحوه فرآیند و قراردادهای واگذاری عرصه ساحلی و پهنه دریایی استفاده از اسکله‌های موجود برای کاربری ترکیبی گردشگری مسافری به شورای متشکل از استانداران استان‌های ساحلی (رییس)، ادارات کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی (دبیر) راه‌و‌شهرسازی منابع طبیعی و آبخیزداری، بنادر و دریانوردی و محیط‌زیست تفویض می‌شود.