سوء‌استفاده از حقوق مسافران هوایی

میلاد صادقی* – حداکثر میزان بار مجاز، مقدار کیلوگرم باری است که مسافران هوایی می‎توانند بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای با خود به همراه داشته باشند. این میزان شامل بارهای تحویل شده به موسسات هواپیمایی و بارهایی که مسافران خود به درون هواپیما می‎برند، است. اگرچه میزان یادشده در تمام کشورها یکسان نیست و حتی برحسب بین‌المللی یا داخلی بودن پرواز، مدت پرواز و نوع موسسه هواپیمایی متفاوت است اما در بلیت مسافر ذکر می‎شود و مسافر پیش از پرواز از آن مطلع می‌شود تا با اطلاع قبلی، بار و توشه خود را آماده مسافرت کند. چنانچه مسافر با وجود اطلاع از حداکثر بار مجاز، مقدار بار بیشتری به همراه داشته باشد، موسسه هواپیمایی با دریافت مبلغی متعارف و اندک، امکان حمل آن میزان بار اضافی را میسر می‎سازد. با این‎حال در مواردی قوانین و مقررات در جهت یکسان‌سازی و حمایت از مسافران، حداکثر میزان بار مجاز را برای تمام موسسات هواپیمایی در تمام پروازهای بین‌المللی و ملی مقرر می‎کنند تا رویه یکسانی در کمترین میزان ممکن میان خطوط هواپیمایی ایجاد شود و متصدیان به بهانه مدت سفر یا بین‌المللی یا ملی بودن یا سایر عوامل از اتخاذ رویه‌های گوناگون اجتناب کنند.در مکزیک مطابق مقررات جدید هر مسافر می‎تواند حداکثر ۲۵ کیلوگرم بار تحویل شده و دو کیف حداکثر تا ۱۰ کیلوگرم بدون پرداخت هزینه در پروازهای داخلی و بین‌المللی به خارج مکزیک به همراه داشته باشد. اما گویی این حمایت قانونی به تنهایی کافی نیست و برخلاف باور مرسوم، چنین فرض نمی‎شود که پس از انتشار قوانین و مقررات، مسافران از حقوق خویش مطلع شده‌اند. به همین دلیل به نظر می‎رسد حداکثر میزان بار مجاز چه به موجب قوانین و مقررات مقرر شده باشد و چه تعیین آن برعهده موسسات هواپیمایی باشد باید در بلیت مسافر ذکر شود و موسسه هواپیمایی نمی‎تواند مسافر را به شرایط حمل مندرج در پورتال (سایت) خود ارجاع دهد. در تایید این نظر، آژانس حمایت از مصرف‌کننده مکزیک به تازگی چهار موسسه هواپیمایی مکزیکی و یک موسسه هواپیمایی آمریکایی را به جهت نقض مقررات به میزان یک میلیون و ۲۵۰ هزار دلار (معادل ۲۲ میلیون و ۴۰۰ هزار پزوی مکزیک) جریمه کرده است، چه موسسات یادشده در زمان خرید بلیت، مسافران را از حقوق قانونی خود مطلع نکرده‌اند و در نتیجه به شکل نامشروعی از مسافران برای حمل بارهایشان هزینه دریافت کرده‌اند. از منظر آژانس حمایت از مصرف‌کننده مکزیک، موسسات جریمه‌شده مرتکب رفتارهایی چون آگهی‌های گمراه‌کننده، اعمال تبعیض‌آمیز و شروط ناسزاوار در قرارداد حمل شده‌اند. آژانس این میزان جریمه را با توجه به فاکتورهایی چون تعداد مسافران متاثر از نقض مقرره، مدت سپری شده از زمان فعالیت ممنوعه موسسه هواپیمایی و تمام عواید ناشی از رفتار نامشروع تعیین کرده است.
* پژوهشگر حقوق هوافضا
sadeghi.md@ut.ac.ir