سود سه هزار میلیارد تومانی دولت از وام یک میلیون تومانی

با طرح اعطای اعتبار یک میلیون تومانی به ۲۳ میلیون خانوار یارانه‌بگیر، شرایطی فراهم شده که به کل جمعیت ۷۸ میلیونی یارانه‌بگیر که حداقل ۱۸ میلیون آن در سه دهک بالای درآمدی قرار دارند نیز این تسهیلات اختصاص پیدا کند؛ آن هم در شرایطی که در وضعیت سخت مالی دولت، پرداخت این وام به دهک‌های بالا می‌تواند حدود ۴۰۰۰ میلیارد تومان هزینه با خود به همراه داشته باشد.
اعطای وام یک میلیون تومانی با سود ۱۲ درصد، یکی از گزینه‌های بسته حمایتی دولت است که برای ۲۳ میلیون خانوار یارانه‌بگیر در نظر گرفته شده است و همراه با یارانه اردیبهشت پرداخت می‌شود. نحوه پرداخت این طور نیست که این وام به طور خودکار برای همه یارانه‌بگیران واریز شود بلکه متقاضیان می‌توانند در صورت تمایل با مراجعه به سایتی که معرفی می‌شود درخواست خود را اعلام کنند.
بر این اساس تمامی ۷۸ میلیون یارانه‌بگیر (۲۳ میلیون خانوار) امکان دریافت اعتبار یک میلیون تومانی را دارند. در این صورت اگر همه آنها متقاضی باشند، برای ۲۳ میلیون خانوار حدود ۲۳ هزار میلیارد تومان هزینه منابع لازم است، اما این تمام ماجرا نیست چراکه در بین ۷۸ میلیون یارانه‌بگیر کسانی هم هستند که جزو دهک‌های بالای درآمدی بوده که نیاز به دریافت این یک میلیون تومان هم ندارند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد خانوارهای تک‌نفره‌ای که وام یک میلیون تومانی دولت (یارانه کرونا) را بگیرند به مدت دو سال یارانه‌ای دریافت نخواهند کرد و یارانه آنها بابت وام از سوی دولت برداشته می‌شود. بازپرداخت این وام ۲۴ ماهه و با تنفس چهار ماهه بوده، به این معنی که پرداخت اقساط این وام از اواخر تابستان و همزمان با واریز یارانه شهریور ماه شروع می‌شود.
میزان بازپرداخت این وام یک میلیون تومانی با نرخ ۱۲ درصد، طی ۲۴ ماه معادل یک میلیون و ۱۳۱ هزار تومان بوده، بنابراین باید ۱۳۱ هزار تومان سود همراه با اصل پول به دولت برگردانده شود. سود ناشی از این وام برای دولت در صورت پرداخت وام به هر ۲۳ میلیون خانوار بیش از سه هزار میلیارد تومان است.
کسر اقساط از حساب یارانه‌ها خواهد بود و مبلغ هر قسط نیز ۴۷ هزار و ۱۲۸ هزار تومان خواهد بود. با این حساب می‌توان گفت خانوارهای تک‌نفره به مدت دو سال یارانه‌ای دریافت نخواهند کرد و یارانه آنها بابت وام یک میلیون تومانی از سوی دولت برداشته می‌شود. حال نکته جالب این است که یارانه یک خانوار تک‌نفره ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان بوده و حدود ۱۵۰۰ تومان از میزان قسط مورد نیاز برای بازپرداخت وام یک میلیون تومانی کمتر است!
اما وام یک میلیون تومانی دولت در حالی قرار است به همه اقشار درآمدی برسد که طبق اقدامات دولت که برای یارانه مشخص شده است، از ۷۸ میلیون نفر حدود ۱۸ میلیون نفر در سه دهک بالای درآمدی قرار دارند که نیازی به این وام ندارند.
این در حالی است که در آبان‌ سال گذشته با افزایش قیمت بنزین قرار شد از محل مابه‌التفاوت ایجاد شده، پرداخت کمک‌های معیشتی در دستور کار قرار گیرد و دولت ۶۰ میلیون نفر از یارانه‌بگیران معادل ۱۹ میلیون خانوار را در لیست کمک‌های معیشتی قرار داد و گفت که ۱۸ میلیون نفر دیگر جزو دهک‌های بالا بوده و پرداختی به آنها انجام نمی‌شود.
بر این اساس اگر مجموع یارانه‌بگیران ۲۳ میلیون خانوار باشند که ۱۹ میلیون آنها محق دریافت کمک معیشتی شناسایی هستند، چهار میلیون خانوار دیگر (۱۸ میلیون نفر) جزو دهک‌های بالا بوده و نیازی به دریافت یک میلیون تومان ندارند. این در حالی است که برای همین تعداد باید حدود ۴۰۰۰ میلیارد تومان پرداختی انجام شود که در شرایط موجود مالی دولت رقم کمی هم نیست.
در این حالت دولت می‌توانست وام را فقط برای اقشار کم‌درآمدتر یا متوسط پیش‌بینی کند و مابقی منابع در محل ضروری‌تری مورد استفاده قرار گیرد به طوری که آن را فقط به همان ۶۰ میلیون نفر که برای کمک معیشتی گزینش شده بودند بپردازد، چراکه هیچ تضمینی وجود ندارد که خانواده‌های پردرآمد برای دریافت این وام یک میلیون تومانی ثبت‌نام نکنند.
از سوی دیگر از اسفند پارسال به مدت چهار ماه بسته حمایتی ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومانی برای خانوارهایی که هیچ نوع درآمدی ندارند، پرداخت می‌شود که دولت می‌توانست از محل این ۴۰۰۰ میلیارد تومانی که باید صرف وام سه دهک بالای درآمدی کند، مبلغ بالاتری به خانوارهای نیازمند حتی در قالب تسهیلات پرداخت کند.