سونامی تنش از مدیترانه تا دریای سرخ

عرفان ناظریه- وقایع مربوط به روستای دروزی‌نشین مجدل شمس واقع در بلندی‌های جولان اشغالی، عاملی است که بار دیگر نگرانی از تشدید سطح تنش‌ها در منطقه مدیترانه شرقی را افزایش داده است. همچنین با وجود اینکه حزب‌الله لبنان هرگونه نقش و دخالت خود را درخصوص اتفاق حادث شده برای کودکان مشغول بازی در یک محوطه ورزشی در این منظقه مسکونی تکذیب کرده است اما ظاهرا تل‌آویو در سر دارد با بهره‌برداری از آن، هم سرپوشی برای قصور خود در حادث شدن این واقعه پیدا کند و هم اینکه آن را دستمایه حملات و اقدامات تهاجمی بیشتر خود در جنوب لبنان قرار دهد. از طرفی دیگر، از نوامبر گذشته (یک ماه پس از 7 اکتبر) است که انصارالله یمن در حمایت از نیروهای مقاومت فلسطینی در غزه، عملیات‌هایی را در دریای سرخ و اراضی اشغالی انجام می‌دهد. هرچند که سیاست اسرائیل در قبال این اقدامات تاکنون عدم پاسخ‌دهی بوده است اما سرانجام پس از 29 تیرماه که انصارالله با عملیاتی پهپادی، تل‌آویو را مورد هدف قرار داد، این رویکرد تغییر پیدا کرده و اسرائیل تصمیم گرفت تا به صورت مستقیم به این عملیات پاسخ دهد. به همین جهت شنبه مورخ 30 تیر 1403 بود که نیروی هوایی رژیم‌صهیونیستی به وسیله جنگنده‌های خود، اهدافی را در بندر حدیده مورد هدف قرار داد. در همین راستا سوال مهمی که مطرح می‌شود این است که باید این حمله اسرائیل را پاسخی موضعی و تاکتیکی در نظر گرفت که فقط با قصد پاسخ به اقدامات انصارالله صورت پذیرفته است، یا اینکه باید عملیات اسرائیل را گامی برای شروع یک راهبرد جدید در نظر گرفت که تل‌آویو می‌خواهد به وسیله آن، یمن را تبدیل به کارزاری جدید برای مقابله با ایران ذیل سیاست نبرد غیرمستقیم کند.
درگیری از کجا شروع شد؟
در همین راستا حدود یک ماه پس از عملیات 7اکتبر حماس، انصارالله یمن به حمایت از مقاومت فلسطین وارد درگیری مستقیم و غیرمستقیم با تل‌آویو شد. این اقدامات که بخشی از آنها اراضی اشغالی و قسمتی دیگر از آنها کشتی‌های عازم به سمت اسرائیل در دریای سرخ را هدف قرار می‌داد، با واکنشی از جانب تل‌آویو روبه‌رو نشد و تنها ائتلاف نظامی موسوم به «نگهبان رفاه» که متشکل از چندین کشور به رهبری واشنگتن و لندن بودند، برای حفاظت از دارایی‌های خود در دریای سرخ وارد عرصه عمل شدند.
پس از اقدام 29 تیرماه اما انصارالله در هدف قرار دادن پایتخت اراضی اشغالی، تل‌آویو بر آن شد تا به صورت مستقیم به این عملیات پاسخ‌هایی دهد. به گزارش یورونیوز جنگنده‌های اسرائیلی با حمله به بندر حدیده و بمباران کردن آن، باعث تخریب یک ساختمان و کشته و مجروح شدن چندین نفر شدند.
در همین راستا ارتش اسرائیل در بیانیه‌ای اعلام کرد که این حمله در پاسخ به فعالیت‌های انصارالله در طول چند ماه گذشته انجام شده و از سوی دیگر دانیل ‌هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل نیز اذعان داشت که جنگنده‌های آن، زیرساخت‌هایی در محدوده بندر حدیده از جمله تاسیسات انرژی آن را مورد هدف قرار دادند.
این هجوم که تاسیسات نفتی و پالایشگاه‌های یمن در بندر حدیده را هدف قرار داد، به گفته مقامات یمنی با مشارکت نیروهای نظامی ایالات‌متحده آمریکا و انگلیس صورت پذیرفته است؛ موضوعی که شبکه العربیه نیز با استناد به منابع خود آن را تکرار کرد و اعلام داشت که ۱۲جنگنده‌ اسرائیلی با همراهی جنگنده‌های متحدین خود این حمله را انجام داده‌اند.
در همین راستا موضوع دیگری که در این خصوص قابل توجه است، آسیب‌های وارد شده به این بندر است. در واقع جدای از تلفات انسانی، تجهیزات مستقر در این بندر نیز خسارت جدی دیدند. به گزارش گروه ناوانتی مستقر در ایالات‌متحده آمریکا، حملات به الحدیده منجر به نابودی پنج جرثقیل و کاهش ظرفیت ذخیره‌سازی سوخت این بندر از ۱۵۰‌هزار تن به ۵۰‌هزار تن شده است. کمیته بین‌المللی نجات از سویی دیگر در بیانیه‌ای ایمیلی که به خبرگزاری فرانسه نوشته است که بندر الحدیده یک خط حیاتی برای رساندن کمک‌های بشردوستانه به یمن است و هرگونه تاثیری بر این زیرساخت، ورود کالاهای ضروری و تلاش‌های امداد را به خطر انداخته و مختل می‌کند.
اسرائیل با چه هدفی دست به این حمله زد؟
در همین جهت، موضوع مهمی که درخصوص این حمله مطرح می‌شود، چرایی انجام چنین تهاجمی از سوی اسرائیل است؛ پرسشی که می‌توان از دو جهت به آن پاسخ داد. نخست اینکه تل‌آویو تنها با نگاهی موردی و تاکتیکی و به منظور رساندن این پیام که می‌خواهد در برابر تمامی رقبا بازدارندگی خود را حفظ کند دست به چنین اقدامی زده و یگانه هدفش دفاع از اراضی اشغالی بوده است.
دومین دریچه‌ای که می‌توان از جانب آن به این حمله نگاه کرد، موضوع پایه‌گذاری راهبردی جدید توسط اسرائیل به منظور مقابله با ایران است. در واقع یکی از سیاست‌های تل‌آویو برای نبرد با تهران، درگیری غیرمستقیم است که طی آن، اسرائیل می‌خواهد با هدف قرار دادن بازوهای منطقه‌ای محور مقاومت به نبرد با ایران بپردازد. در همین راستا به نظر می‌رسد که شاید تل‌آویو در سر دارد با چیدن زیربنای درگیری در جبهه‌های مختلفی همچون لبنان و یمن، اصطلاحا آنها را در آب نمک نگه داشته و در آینده از آنها بهره‌برداری کند.
به هرحال در نهایت باید به این نکته اشاره کرد که با توجه به قرائن موجود و ارزیابی‌های صورت گرفته، می‌توان احتمال داد که این هجوم تنها یک اقدام تاکتیکی صرف نبوده و اگر بخواهیم نگاهی بلندمدت و راهبردی به آن بیندازیم، ابعاد مهم‌تر دیگری نیز داشته است. در واقع با توجه به درگیری‌های جاری در غزه و همچنین آتش زیر خاکستر تنش‌ها در جنوب لبنان و موضوع ترکیب احتمالی ترامپ و راست‌افراطی در اسرائیل، همانطور که پیشتر ذکر شد، بعید نیست که شاهد برخی مقدمه‌چینی‌ها از سوی تل‌آویو در جبهه‌های گوناگون و شکل‌گیری مناسبات جدیدی از تشدید درگیری رژیم صهیونیستی با نیروهای مقاومت در سراسر منطقه در آینده‌ باشیم.