سیاست‌زدایی در جامعه سیاست‌زده

محمد تاج‌الدین- نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران بستگی به عملکرد نامزدها در روزهای پایانی منتهی به رای‌گیری دارد. در جامعه ایران که همیشه درگیر هیجانات و نوسانات سیاسی و اجتماعی بوده و هست، تک‌واژه‌ها تاثیرگذارند. به همین دلیل است که سال ۸۴ مردی از جنس مردم، از ساختمان بهشت راهی پاستور شد و آن بلا را سر کشور آورد. یا سال ۹۲ زمانی که محمدباقر قالیباف نتوانست خودش را کنترل کند و بحث کوی دانشگاه را پیش کشید، حسن روحانی با پاتکی به موقع رشته‌های آقای شهردار را پنبه کرد.
وقتی سرنوشت چهارساله کشور در کلمات و عکس‌العمل‌های لحظه‌ای خلاصه می‌شود، باید نگران بود. در این میان برخی صاحبنظران و فعالان سیاسی با انتقاد از روند موجود خواستار جدی شدن فعالیت حزبی و معرفی افراد تاثیرگذار و شناخته‌شده برای انتخابات هستند. آنها معتقدند مردم باید سالیان سال با حزب متبوع‌شان رابطه داشته باشند، افراد را بشناسند، عملکردها را نقد کنند و سر آخر فردی را که بهتر می‌دانند به عنوان رییس‌جمهور انتخاب کنند.
اما بعضا شاهدیم موافقان این ایده بر اساس طرز فکر توده مردم عمل کرده و یک‌شبه سیاستمداری را ستاره می‌کنند و شبی دیگر به خاک سیاه می‌نشانند.
نمونه‌اش در روزهای گذشته، عملکرد اسحاق جهانگیری است. جهانگیری که در مناظره اول نامزدهای ریاست‌جمهوری به خوبی جلو قالیباف در آمد و از عملکرد دولت دفاع کرد، تبدیل شد به ستاره اصلاح‌طلبان. در حالی که اسحاق جهانگیری سابقه مدیریت ۴۰ساله در تمام ارکان جمهوری اسلامی را دارد و در این سال‌ها هیچ‌وقت مورد توجه نبوده یا حتی از آن بدتر به خاطر برخی مسایل مورد استهزا نیز قرار می‌گرفته است.
عکس‌العمل مردم و در کنارش صاحبنظران سیاسی و رسانه‌ای بعد از جنجال در یک مناظره نشان می‌دهد باز هم هیجان و شور لحظه‌ای است که می‌تواند تعیین‌کننده نقش سیاسی افراد باشد و نه سابقه مدیریتی آنها. حالا اگر برنده دور بعدی مناظرات فردی از جناح حریف بود باز هم سینه‌چاکان امروز، برایش دست می‌زدند؟ اگر نامزدی پوپولیست با حرف یا نشان دادن آمار یا به قول از یادرفته‌ای، با کشیدن نقش مار توده را فریب داد، تکلیف چیست؟ وقتی هیزم در هیجان لحظه‌ای می‌ریزید نمی‌توانید پیش‌بینی کنید که چه چیزی درو خواهید کرد. آتش اگر بار دیگر به دامان جامعه بیفتد همه را می‌سوزاند.