سیاست بانک مرکزی، حضور در حاشیه بازار ارز است

گروه اقتصادی- بعد از ثبت رکوردهای جدید قیمتی در بازار ارز، سیاستگذار فروش ارز سهمیه‌‌ای در صرافی‌ها را متوقف کرد. در روزهای اخیر افراد با دریافت سهمیه ارزی ۲۲۰۰ دلاری خود و فروش آن در بازار آزاد به افزایش قیمت‌ها دامن زدند و از مابه‌التفاوت قیمت‌ها بهره‌مند شدند. بانک مرکزی برای جلوگیری از گسترش فعالیت‌های سفته‌بازانه اعطای این میزان ارز را منوط به ارائه مدارک قانونی کرده است.
بازار ارز روزهای پرآشوبی را پشت سر می‌گذارد. دلار سقف قیمتی پیشین خود را شکسته و مسیر حرکت خود به کانال قیمتی۲۶ هزار تومانی را هموار کرده و تشکیل صف‌های طویل پشت در صرافی‌ها را موجب شده است. دیروز دلار ۴۰۰ تومان افزایش قیمت را نسبت به روز سه‌شنبه تجربه کرد و به ۲۵ هزار و ۶۵۰ تومان رسید. این بالاترین نرخی است که بعد از تیر ماه به ثبت می‌رسد. تمایل مردم برای خرید دلار ریشه در ریزش‌های اخیر بورس و همچنین گسترش تمایلات آنها برای انجام فعالیت‌های سفته‌بازانه دارد. بر همین اساس سرمایه‌گذاران با دریافت سهمیه ارزی ۲۲۰۰ دلاری خود و فروش آن با نرخ بازار آزاد توانستند بخشی از زیان‌های خود در بازار سرمایه را جبران کنند.
سیاستگذار اما در اقدامی سریع فروش ارز به متقاضیان با کارت ملی را متوقف و اعلام کرد که سهمیه ارزی تنها برای مصارف خدماتی ۲۳‌گانه چون ارز مسافرتی، بیماری و دانشجویی پرداخت می‌شود. به گفته عبدالناصر همتی «در چند روز اخیر در سایه التهابات ایجاد شده در برخی بازارها، شاهد نوسان نرخ ارز در بازار بودیم و فاصله نرخ صرافی‌ها و بازار غیررسمی موجب آربیتراژ در این بازار و طبعا فعالیت گسترده سفته‌بازان شد.
در دو سال گذشته سیاست بانک مرکزی، حضور در حاشیه بازار برای جلوگیری از سفته‌بازی بوده است. این امر موجب کاهش نوسانات و ثبات بازار و تعدیل تدریجی نرخ ارز بوده و این سیاست را با قدرت ادامه خواهیم داد.»
سیاستگذار اعلام کرده که بازار ارز و رخدادهای آن را رصد می‌کند و اقدامات لازم را برای به آرامش رساندن بازار به کار می‌گیرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که اقدامات سیاستگذار هرچند در بازه زمانی کوتاهی می‌تواند به کاهش التهابات ارزی دامن بزند و حتی در مواردی موجب کاهش قیمت‌ها شود اما عوامل برهم‌زننده آرامش بازار ارز، یعنی عدم کفایت درآمدهای ارزی و همچنین هجوم نقدینگی از بازار سرمایه به این بازار می‌تواند سد راه بانک مرکزی برای اعمال سیاستگذاری باشد.
رییس بانک مرکزی هم اعلام کرده: «ارز به عنوان یک متغیر کلان اقتصادی، بی‌تاثیر از سایر بازارها نیست و اثرات سرریزی در بین بازارها یک اصل اقتصادی است. بانک مرکزی با حضور پرقدرت در بازار پول و ارز، تمام تلاش خود را برای تعادل بازارها به کار خواهد بست.»
اعلام این موضوع این انتظار را ایجاد می‌کند که آرامش به زودی به بازار ارز بازگردد و قیمت‌ها روند کاهشی به خود بگیرند، اما فعالان بازار ارز چیز دیگری می‌گویند. آنها پیش‌بینی می‌کنند که در نبود درآمدهای ارزی، التهابات بازار ارز تداوم یابد و روند رو به رشد قیمت‌ها تداوم یابد. بنابراین باید دید اقدامات بانک مرکزی تا چه اندازه می‌تواند جلوی گسترش ناآرامی‌ها در این بازار را بگیرد.
سکه نیز دیروز به تبعیت از افزایش قیمت دلار باز هم گران شد و به ۱۱ میلیون و ۹۲۰ هزار تومان رسید. به این ترتیب سکه فاصله کمی تا ۱۲ میلیون تومان دارد. این بالاترین نرخ معاملاتی سکه است که در سال جاری به ثبت می‌رسد. در صورتی که سیاستگذار بتواند بازار ارز را متوقف و مانع از سقف شکنی دلار شود، سکه نیز آرام می‌گیرد. با این حال دورنمای تاریک اقتصاد ایران گمانه‌زنی‌ها را به سمت رشد قیمت دلار و سکه هدایت کرده است، موضوعی است که تنها با ابزارهای در اختیار سیاستگذار می‌تواند حل و فصل شود.