سینماگران ایرانی در سودای شیر طلا

«جهان صنعت»- هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز چهارشنبه شب با نمایش جهانی فیلم «برفک» ساخته «نوآ بائومباک» و پیام ویدئویی از رئیس‌جمهوری اوکراین «ولودیمیر زلنسکی» و اعطای شیر طلایی افتخاری جشنواره به صورت رسمی آغاز به کار کرد.
«برفک» با بازی «آدام درایور» و «گرتا گرویگ» و همچنین «دان چیدل»، «جودی ترنر اسمیت»، «می نیوولا»، «رافی کسیدی» و «سام نیولا» که همگی در اولین فرش قرمز ونیز حضور داشتند، نخستین فیلم نتفلیکس است که در افتتاحیه قدیمی‌ترین جشنواره فیلم جهان به نمایش گذاشته می‌شود.
داستان فیلم درباره استاد دانشگاه به نام «جک گلدنی» (آدام درایور) و همسرش «بابت» (گرتا گرویگ) است که پس از یک انفجار شیمیایی که هوا را آلوده می‌کند، با ترس از مرگ و زندگی خانوادگی دست و پنجه نرم می‌کنند.
پیش از نمایش فیلم افتتاحیه، «آلبرتو باربرا»، مدیر جشنواره به صورت رسمی با حضور اعضای هیات داوران بخش رقابتی به ریاست «جولین مور» و با حضور هفت چهره دیگر از جمله لیلا حاتمی، جشنواره را افتتاح کرد و «ولودیمیر زلنسکی» درست مثل مراسم افتتاحیه در کن، یک پیام ویدئویی ارسال کرد که در مراسم افتتاحیه ونیز پخش شد و از جامعه جهانی خواست که جنگ در اوکراین را فراموش نکنند.
همچنین «آرنو دپلشن» کارگردان فرانسوی جایزه شیر طلایی افتخاری جشنواره را به پاس یک عمر دستاورد هنری به «کارترین دنو» بازیگر قدیمی سینمای فرانسه اعطا کرد که با تشویق ایستاده حضار در سالن همراه شد.
نگاه‌ها خیره به لیلا حاتمی
لیلا حاتمی که در جمع هیات داوران ونیز حضور دارد، پیش از این در سال ۲۰۱۴ یکی از داوران بخش رقابتی اصلی جشنواره فیلم کن بود. او همچنین داوری بخش اصلی جشنواره کارلووی واری را در سال ۲۰۰۶، داوری یازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم مراکش را در سال ۲۰۱۱ و سی‌وهفتمین جشنواره فیلم‌های آمریکایی دوویل فرانسه را در سال ۲۰۱۳ برعهده داشته است. البته او در برخی از این جشنواره‌ها، پیش‌تر برگزیده جایزه بازیگری شده بود.
حالا پس از حاشیه‌های جشنواره فیلم کن، نگاه‌ها نحوه حضور حاتمی و دیگر سینماگران ایرانی را در جشنواره فیلم ونیز، زیر نظر دارد. جشنواره فیلم ونیز که امسال بازیگر زن ایرانی را در جمع اعضای داوری‌اش دارد، پس از جشنواره فیلم کن، مهم‌ترین رویداد سینمایی در چند ماهه اخیر است.
این رویداد در حالی آغاز شده است که سینمای ایران هم امسال حضور پررنگی در آن دارد. «شب، داخلی، دیوار» ساخته وحید جلیلوند و «بدون خرس» از جعفر پناهی، دو نماینده سینمای ایران در بخش مسابقه اصلی جشنواره امسال هستند. همچنین سینمای ایران در بخش افق‌ها با فیلم «جنگ جهانی سوم» به کارگردانی هومن سیدی حضور خواهد داشت و در بخش افق‌ها اکسترا نیز فیلم «بی‌رویا» از آرین وزیردفتری نمایش خواهد داشت. فیلم «تنها» به کارگردانی جعفر نجفی هم در بخش خارج از مسابقه نوزدهمین دوره بخش مستقل «روزهای ونیز» به نمایش گذاشته می‌شود.
در بخش بینال کالج سینما نیز فیلم «بانو» به کارگردانی «تهمینا رافائلا» محصول جمهوری آذربایجان به تهیه‌کنندگی کتایون شهابی پذیرفته شده و داریوش خنجی به‌عنوان مدیر فیلمبردار در فیلم «باردو» ساخته «آلخاندرو گونزالز ایناریتو» همکاری کرده است. با توجه به حواشی جشنواره فیلم کن در چند ماه گذشته، پیش‌بینی اینکه کدام یک از سینماگران ایرانی برای نمایش فیلم‌هایشان در این رویداد حضور پیدا می‌کنند، کمی سخت به نظر می‌رسد.نوید محمدزاده که حواشی حضورش در جشنواره فیلم کن باعث شد ماجرای ممنوع‌الفعالیتی‌اش نه به‌طور رسمی بلکه غیررسمی چند هفته در صدر اخبار قرار بگیرد، امسال فیلم «شب، داخلی، دیوار» را به‌عنوان بازیگر در این رویداد دارد. حاشیه‌های چند وقت اخیر، حضور او را در این رویداد کمی غیرقابل پیش‌بینی کرده است و باید دید آیا در چند روز آینده بر فرش قرمز جشنواره ونیز حضور پیدا می‌کند؟! جشنواره‌ای که او یک بار برای فیلم «بدون تاریخ، بدون امضاء» جایزه بهترین بازیگری‌اش را گرفته است.امیر آقایی دیگر بازیگر اصلی «شب، داخلی، دیوار» است؛ فیلمی که داستان مردی نابینا را دنبال می‌کند که دربان ساختمانش جلوی اقدام به خودکشی او را می‌گیرد و به او اطلاع می‌دهد که یک زن فراری در ساختمان پنهان شده است. هدف مرد نابینا کمک به این زن می‌شود.
از بازیگران ایرانی که اسامی‌شان در لیست فیلم‌های حاضر در ونیز است، به محسن تنابنده، ندا جبرئیلی، مهسا حجازی، نوید نصرتی، لطف‌الله سیفی و حاتم مشمولی برای فیلم جنگ جهانی سوم به کارگردانی «هومن سیدی» می‌توان اشاره کرد که پیش‌بینی می‌شود در این رویداد حاضر شوند. طناز طباطبایی، صابر ابر و شادی ‌کرم‌رودی هم از بازیگران اصلی «بی‌رویا» به کارگردانی آرین وزیردفتری هستند که باید دید آیا در چند روز آینده بر فرش قرمز جشنواره فیلم ونیز حاضر می‌شوند؟
اما درباره فیلم «خرس» جعفر پناهی فیلمساز ایرانی که این روزها دوران محکومیت‌اش را در زندان سپری می‌کند، اطلاعات زیادی منتشر نشده و فهرست عوامل آن در دسترس نیست.
لیلا حاتمی را در جمع هیات داوران این دوره از جشنواره فیلم ونیز، «ماریانو کان» (کارگردان، فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده آرژانتینی)، «لئوناردو دی‌کاستانزو» (کارگردان و فیلمنامه‌نویس ایتالیایی) «آدری دیوان» (کارگردان فرانسوی) و «رودریگو سوروگوین» (کارگردان، فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده اسپانیایی) و به ریاست «جولین مور» بازیگر آمریکایی، همراهی می‌کنند.
امسال «کازئو ایشی‌گورو» نویسنده ۶۲ ساله ژاپنی که تاکنون چندین فیلم با اقتباس از آثار او ساخته شده نیز به‌عنوان یکی از اعضای هیات داوران بخش مسابقه حضور دارد. این نویسنده نگارش چندین فیلمنامه سینمایی و سریال را در کارنامه دارد.
«ایشی‌گورو» اخیرا نگارش فیلمنامه فیلم «زندگی» محصول ۲۰۲۲ به کارگردانی «الیور هرمانوس» بر عهده داشته است. این فیلم اقتباسی است از فیلم ژاپنی «ایکیرو» محصول ۱۹۵۲ به کارگردانی «آکی‌را کوروساوا» که این فیلم نیز به نوبه خود از رمان روسی«مرگ ایوان ایلیچ» اثر «لئو تولستوی» الهام گرفته شده است. فیلم «زندگی» نخستین بار در جشنواره فیلم ساندنس امسال رونمایی شد.
«جولین مور»‌ در کنفرانس خبری پیش از افتتاح جشنواره حاضر شد و از آینده سینما سخن گفت. او در بخشی از این کنفرانس خبری بیان کرد: «به نظر می‌رسد در بیشتر مواقع بحث درباره آینده سینما به جنبه تبلیغاتی و تجاری آن منتهی می‌شود. اما برای من نکته‌ای که اهمیت دارد چیزی است که خلق می‌شود… دنیا مدام در حال تغییر است، اما هنر تغییری نمی‌کند…مردم همیشه راه‌های جدیدی برای روایت داستان‌هایشان پیدا می‌کنند… تماشای ظهور فیلمسازان،‌ بازیگران و نویسندگان جدید بسیار هیجان‌انگیز است… وقتی درباره آینده سینما صحبت می‌کنیم،‌ بحث را به آینده این تجارت سوق می‌دهیم، اما آینده هنر این‌طور نیست.»
جولین مور‌ با شرکت در جشنواره فیلم ونیز غریبه نیست، اما او درباره حضور به عنوان رییس هیات داوران بیان کرد: «نخستین‌ باری که در ونیز شرکت کردم سال ۱۹۸۶بود و بازیگر یک فیلم آمریکایی معمولی بودم. فکرش را نمی‌کردم که یک روز به عنوان رییس هیات داوران اینجا باشم.» در این کنفرانس خبری علاوه بر «مور»‌، «ایزابل کوشت» رییس هیات داوران بخش افق‌های ونیز به همراه «آلبرتو باتربرا» مدیر جشنواره فیلم ونیز نیز سخنرانی کردند. سایر اعضای هیات داوران نیز در رویداد حضور داشتند.
هفتاد و نهمین جشنواره فیلم ونیز، قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی جهان، از تاریخ ۳۱ آگوست تا ۱۰ سپتامبر (۹ تا ۱۹ شهریور) در ایتالیا برگزار می‌شود.