16 - 12 - 2019
شائبه انحلال
مجموعه‌ای از کلمات را در مورد ارتقای بهره‌وری، افزایش بازدهی، ایجاد ساختار و روش بهینه، استفاده مطلوب از منابع موجود، بررسی‌های کارشناسی و دو کلیدواژه «بنیاد فرهنگی هنری رودکی» و «موسسه دیگر» از معدود چیزهایی است که از تجمیع موسسات همکار معاونت هنری به دو موسسه می‌دانیم. معاونت امور هنری با سه موسسه تخصصی، انجمن هنرهای نمایشی، انجمن موسیقی و موسسه هنرهای تجسمی به عنوان بازوان اجرایی و کمک‌بگیر از دولت برای فعالیت‌های مرتبط همکاری می‌کند. این همکاری طی سال‌های اخیر فراز و نشیب داشته است. غالب هنرمندان این سه حوزه، با این موسسات آشنایی دارند و حمایت‌های دولت از فعالیت‌های هنری و برگزاری جشنواره‌ها از طریق این موسسات انجام می‌شود.
مدتی است موضوع ادغام موسسه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شده است. چندی پیش روابط عمومی این وزارتخانه نیز اعلام کرد شورای معاونان ادغام موسسات و انجمن‌های معاونت امور هنری را تصویب کرده است که براساس آن، موسسات مرتبط به معاونت هنری به دو موسسه کاهش می‌یابد.
در این میان با وجود آنکه معاونت امور هنری از چندی پیش طرح ساماندهی موسسات، فرآیندها و ساماندهی پروژه‌ها و رویدادها را آغاز کرده است، هنوز درباره چگونگی ادغام موسسه‌های معاونت امور هنری توضیح مشخص و دقیقی ارائه نشده است.
در همین راستا سیدامین مویدی‌اصفهانی مشاور برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی معاونت امور هنری درباره جزئیات اجرایی این طرح توضیحاتی ارائه داده است.
ضرورت طرح ساماندهی موسسه‌ها چیست
مویدی‌اصفهانی ابتدا در پاسخ به این پرسش که ساماندهی موسسات و انجمن‌های معاونت هنری بر چه اساس و ضرورتی طراحی شده است، اظهار کرد: از ابتدای سال ۱۳۹۷ به دستور معاون محترم امور هنری، سه طرح ساماندهی در دستور کار واحد برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی معاونت امور هنری قرار گرفت؛ طرح اول ساماندهی فرآیندهای معاونت امور هنری است که به‌زودی همراه با برنامه راهبردی رونمایی خواهد شد. طرح دوم، ساماندهی پروژه‌ها و رویدادهای برگزار شده یا مورد حمایت معاونت امور هنری است که فاز اول آن شامل شناسایی، شاخص‌گذاری و رتبه‌بندی جشنواره‌ها انجام شده است.
او ادامه داد: طرح سوم که وزیر محترم نیز دستور انجام را در کل وزارتخانه داده است، طرح ساماندهی موسسات تابع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که با استقرار انضباط مالی شروع شد. در اولین گام کمیته حسابرسی و امور مجامع معاونت هنری تشکیل شد، پیش‌مجامع و مجامع عمومی موسسات و انجمن‌ها به طور رسمی برگزار شد و تکالیف منتج از گزارش حسابرس مستقل ابلاغ و تا حصول نتیجه پیگیری شد. در این زمینه اصلاح ساختار مالی موسسات و انجمن‌ها شروع شد. همچنین با تدبیر و همکاری موثر مشاور اجرایی معاونت، آقای قبادی بدهی‌های سنگین موسسات از جمله انجمن هنرهای نمایشی تسویه شد که بی‌اغراق اقدام قابل تقدیری بود و سال‌ها معطل و معوق مانده بود.
مشاور برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی معاونت امور هنری خاطرنشان کرد: طرح ساماندهی موسسات و انجمن‌ها، اهداف افزایش بازدهی و ارتقای بهره‌وری و کارایی موسسات و انجمن‌های تابعه، ایجاد ساختار و روش بهینه انجام فعالیت‌ها، سازماندهی و استفاده از منابع محدود موجود، چابک‌سازی تشکیلات و فرآیندها، فراهم‌آوری امکان نظارت و کنترل یکپارچه و فراگیر خصوصا در حوزه‌های مالی و نیل به شفافیت را مورد نظر دارد. رویکرد و راهبرد این طرح نیز ایجاد انسجام و هماهنگی، اصلاح ساختار، ضابطه‌مندی و شفافیت، شناسایی و کنترل ریسک و پرهیز از ایجاد اختلال در فعالیت‌های جاری است.
ساماندهی لزوما به معنی انحلال نیست
مویدی‌اصفهانی در توضیح چگونگی اجرای این طرح نیز اظهار کرد: فعلا یک طرح کلی ارائه شده است و تصمیم‌گیری در مورد جزئیات طرح و اقدامات اجرایی، براساس تصویب شورای معاونان به کارگروه ساماندهی موسسات معاونت هنری متشکل از نمایندگان معاونت هنری، معاونت توسعه مدیریت و منابع، معاونت حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شده است. این کارگروه به‌زودی تشکیل خواهد شد و موارد را بررسی و اعلام نتیجه خواهد کرد.
او در پاسخ به این پرسش که با توجه به اعلامیه روابط عمومی وزارت فرهنگ مبنی بر اینکه هشت موسسه معاونت هنری به دو موسسه تقلیل خواهد یافت، این کارگروه قرار است در چه موردی بررسی و اعلام نظر کند، توضیح داد: اول آنکه تاکید می‌کنم هدف، ساماندهی موسسات است. ساماندهی لزوما به معنی انحلال نیست. به عنوان مثال موسسه هنرمندان پیشکسوت براساس اساسنامه مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی وابسته به بنیاد فرهنگی و هنری رودکی است. با وجودی که شخصا معتقدم در صندوق اعتباری هنر و موسسه هنرمندان پیشکسوت فعالیت‌های موازی انجام می‌شود و لزومی ندارد برای یک ماموریت و کار مشابه دو هزینه سربار پرداخت شود، اما ملاک قانون است و ما به ابتنا و اتکای قانون، پیشنهاد داریم که موسسه هنرمندان پیشکسوت، ذیل بنیاد رودکی به فعالیتش ادامه دهد. هرچند پیشنهادات دیگری هم درباره این موسسه وجود دارد و باید با رعایت موازین قانونی در کارگروه بررسی و تصمیم‌گیری شود.
او افزود: دومین نکته آن است که ما موسسات تابعه معاونت هنری را به دو دسته تقسیم کردیم؛ اول انجمن‌های تخصصی شامل انجمن هنرهای نمایشی ایران، انجمن موسیقی ایران، بنیاد ملی مد و لباس، موسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر و دوم سایر موسسات شامل بنیاد فرهنگی و هنری رودکی، موسسه هنرمندان پیشکسوت، موسسه توسعه هنرهای معاصر و بنیاد آفرینش‌های هنری نیاوران.
مشاور برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی معاونت امور هنری یادآور شد: ساماندهی و ماموریت موسسات جدید نیز براساس همین طبقه‌بندی و دستور وزیر محترم است. سایر موسسات در بنیاد رودکی که ظرفیت قانونی ویژه‌ای دارد و انجمن‌ها در یک موسسه دیگر تجمیع و ساماندهی خواهد شد. روش‌های مختلفی هم برای ساماندهی از جمله تاسیس و راه‌اندازی شرکت مادرتخصصی، انحلال موسسات ناکارآمد، تلفیق برخی از موسسات هم‌راستا ایجاد ساختار مدیریت مشارکتی وجود دارد. کارگروه با توجه به شرایط و اقتضائات و الزامات هر یک از موسسات و انجمن‌ها به تفکیک در مورد این روش‌ها و رسیدن به هدف و برنامه‌ریزی گام‌های اجرایی تصمیم‌گیری خواهد کرد.
تکلیف انجمن‌هایی که شعب استانی دارند چه می‌شود
او همچنین درباره پیشنهاد معاونت امور هنری برای آینده انجمن‌ها، خصوصا انجمن هنرهای نمایشی و انجمن موسیقی که شعب استانی دارند، گفت: همانطور که می‌دانید ما یک تعریف صنفی از انجمن‌ها داریم که برای تاسیس آن باید به وزارت کار مراجعه کرد و یک تعریف فرهنگی که به بعضی از موسسات فرهنگی هنری اطلاق می‌شود تا شرایط ویژه‌ای داشته باشند که این شرایط و ضوابط در سامانه دبیرخانه هیات رسیدگی به امور مرکز فرهنگی آمده است.
مویدی‌اصفهانی خاطرنشان کرد: در سامانه دبیرخانه هیات رسیدگی به امور مراکز فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در قسمت نامگذاری قید شده است که براساس سیاست‌ها و تعاریف و شرایط نامگذاری موسسات فرهنگی براساس مصوبه ۱۷۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ ۴/۱۱/۶۷ و همچنین اختیارات هیات رسیدگی به امور مراکز فرهنگی مطابق بند ۲ و تبصره ماده ۱۰ و همچنین ماده ۱۱ ضوابط و مقررات، تعریف انجمن عبارتند از: موسسه فرهنگی هنری که بین موسساتی دیگر زمینه همکاری تعریف نموده و حلقه ارتباطی است. تشکیل‌دهنده و تاسیس‌کننده این موسسات، مدیران مسوول موسسات فرهنگی هستند. فعالیت‌هایی که انجمن انجام می‌دهد صرفا ایجاد همکاری‌های بیشتر بین موسسات عضو است و از تصدی‌گری فعالیت‌های فرهنگی موسسه منع می‌شوند.
او گفت: همچنین شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه ۵۲۰ مورخ ۱۰/۴/۸۲ موضوع الحاق ماده واحده به مصوبه ضوابط و مقررات تاسیس مراکز، موسسات، کانون‌ها و انجمن‌های فرهنگی و نظارت بر فعالیت آنها (مصوبه جلسه ۳۸۵ مورخ ۸/۸/۷۵) را به این شرح تصویب کرد:
«مراکزی که براساس این ضوابط توسط اشخاص حقوقی یا حقیقی تاسیس شده‌اند و نوع فعالیت آنها مشابه یکدیگر است، می‌توانند اقدام به تاسیس مجموعه تشکیلات مرکزی با عنوان اتحادیه، مجمع، جامعه، انجمن یا سایر عناوین مشابه در سطح استانی، منطقه‌ای یا کشوری نموده و براساس ضوابط از دبیرخانه هیات رسیدگی به امور مراکز فرهنگی مجوز فعالیت دریافت کنند. پس طبق قانون انجمن یک تشکیلات مرکزی و حلقه ارتباطی از چند موسسه است که فعالیت مشترک دارند. در صورتی که قبلا یک انجمن و یک هسته مرکزی تشکیل شده و بعدا شعبات استانی آن به وجود آمده است، برخی از این شعب مجوز موسسه را اخذ نکرده‌اند یا حتی روال عضوگیری و انتخاب هیات‌مدیره در اساسنامه آن تبیین و تشریح نشده است یا اگر هم که شده، براساس آن اقدام نمی‌شود. در واقع برخی از انجمن‌ها با وجود فعالیت‌های زیاد و موثرشان، متاسفانه مبنای قانونی ندارند. در واقع نه منطبق با تعریف انجمن صنفی وزارت کار هستند، نه منطبق با تعریف انجمن‌های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ پس وظیفه معاونت هنری ایجاب می‌کند که به آنها مشاوره دهد تا مبنای قانونی و قاعده‌مند پیدا کنند و ساماندهی شوند تا از این ظرفیت قدرتمند و موثر به‌درستی و نظام‌مند استفاده شود. پیشنهاد این است که معاونت هنری و دبیرخانه هیات رسیدگی به امور مراکز فرهنگی کمک کنند تا کلیه انجمن‌های هنری در زمینه هنرهای نمایشی، موسیقی، تجسمی و مد و لباس در استان‌ها با رعایت قوانین و ضوابط به عنوان موسسات فرهنگی- هنری ایجاد یا اصلاح شوند و در اساسنامه هر یک، شرایط عضوگیری و نحوه انتخاب هیات‌مدیره و هیات امنا و سایر ارکان مشخص شود. این انجمن‌ها همچنان مورد حمایت معاونت هنری خواهند بود و از تداوم فعالیت‌های موثر هنری آنها در سطح کشور استقبال و حمایت می‌شود.»
انحلال موسسه‌های با فعالیت‌های موازی از گزینه‌هاست
مویدی‌اصفهانی بیان کرد: تمامی موارد که از ابتدای مصاحبه تاکنون عرض کردم پیشنهادهای معاونت هنری در قالب طرح ساماندهی موسسات است که طبق مصوبه شورای معاونان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، باید در کمیته ساماندهی موسسات به طور همه‌جانبه بررسی و تصمیم‌گیری شود، اما باز هم تاکید می‌کنم جهت‌گیری طرح، ساماندهی موسسات است نه لزوما انحلال آنها، هر چند همانطور که گفتم انحلال موسسات با فعالیت‌های موازی که هزینه‌اش بیش از فایده‌اش باشد هم یکی از گزینه‌هاست.
او افزود: مورد دیگری که در خصوص انجمن‌ها باید عرض کنم این است که به تصور من انجمن‌های هنری حتی اگر مطابق تعریف وزارت کار، صنفی هم نباشند، بهتر است برای حفظ استقلال، ماهیت غیردولتی داشته باشند. طبعا نمی‌شود انتظار داشت که معاونت هنری متقبل همه هزینه‌های انجمن‌های مرکز باشد، اما در عین حال استقلال انجمن هم حفظ شود. این نگاه باید اصلاح شود.
مشاور برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی معاونت امور هنری خاطرنشان کرد: شخصا معتقدم که انجمن‌های هنری در سراسر کشور باید ساماندهی و حمایت شوند و حتی توسعه یابند؛ اصلا برای معاونت هنری نه ممکن است و نه به صلاح که اقدام به حذف و انحلال آنها کند و در وزارتخانه هم به شدت پیگیر ایجاد تشکیلات صنفی منسجم برای هنرمندان هستیم، اما این نگاه مغایر با ساماندهی نیست. با توجه به توضیحاتی که دادم لازم است همه انجمن‌ها پشتوانه محکم قانونی و روال قاعده‌مند داشته باشند و ما هم موظف هستیم برای رسیدن به این مهم و حمایت از تشکل‌های قانونی هنری کمک کنیم.
کدام دو موسسه باقی می‌مانند
مویدی‌اصفهانی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا درست است که بنیاد رودکی و موسسه توسعه هنرهای معاصر یا موسسه توسعه کمک به فرهنگ و هنر باقی می‌مانند و سایر موسسات یا منحل می‌شوند یا ذیل یکی از موسسه‌ها خواهند رفت، گفت: این پرسش چند نکته دارد که به هر کدام، به تفکیک پاسخ می‌دهم. اولا ما نهایتا دو موسسه خواهیم داشت که یکی بنیاد رودکی است و دیگری یک موسسه دیگر. دوم، این موسسه قطعا موسسه توسعه هنرهای معاصر نیست، سوم اینکه موسسه توسعه کمک به فرهنگ و هنر از موسسات تابعه معاونت هنری نیست و ماموریت و وظایف دیگری دارد، پس ادغام موسسات و انجمن‌ها در این موسسه یک گمانه‌زنی کاملا اشتباه و حتی غیرمنطقی است و چهارم، ادغام انجمن‌ها در بنیاد رودکی منتفی است و از ابتدا هم در طرح نبوده است.
او اظهار کرد: نکته بعدی که قبلا هم عرض کردم، اینکه ما موسسات تابعه را به دو قسمت تقسیم کردیم. سایر موسسات که با توجه به روش‌هایی که عرض کردم تعیین تکلیف می‌شوند و در صورت ادامه فعالیت ذیل بنیاد رودکی خواهند بود و انجمن‌ها که ذیل یک موسسه فعالیت خواهند کرد که مجددا تاکید می‌کنم قطعا موسسه توسعه هنرهای معاصر یا بنیاد رودکی نیست.
مویدی‌اصفهانی همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره گلایه برخی از مدیران معاونت هنری از جمله مدیر کل هنرهای نمایشی مبنی بر اینکه صرفا از کلیات طرح خبر دارند و با آنها در این زمینه مشورت نشده است، توضیح داد: طرح ارائه شده شامل اهداف، الزامات، رویکرد و راهبرد، تشریح وضع موجود، راهکارهای ساماندهی، مبانی و اصول حاکم بر بهبود و زمان‌بندی مطالعه و بررسی روش‌های اقدام است که تاکنون چند بار توسط معاون محترم هنری برای مدیران کل در جلسات شورای مدیران معاونت هنری یا جلسات دیگر تشریح شده است و مدیران کل هم نظرات‌شان را در خصوص این طرح عنوان کرده‌اند. پس از تشکیل کار گروه ساماندهی موسسات، جزئیات مسائل و روش اجرایی بررسی و تصمیم‌گیری خواهد شد که در این مرحله قطعا نیازمند تجربیات و نظرات کلیه ذینفعان از جمله هنرمندان ارجمند، مدیران کل محترم، هیات امنا و هیات‌مدیره و مدیران عامل محترم انجمن‌ها خواهیم بود و با آنان مشورت خواهیم کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد