شانشی چین، کاندیدای اصلی کربن‌زدایی

در سپتامبر ۲۰۲۰، چین اعلام کرد که قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ انتشار کربن خود را به اوج برساند و تا سال ۲۰۶۰ به بی‌طرفی کربن برسد. کلید دستیابی به این اهداف، دگرگونی بخش آهن و فولاد است که بیشترین کربن را در بخش‌های تولیدی چین منتشر می‌کند و تقریبا ۱۵ درصد از انتشار کربن ملی را دارد.
آهن و فولاد نیز حدود ۲۰ درصد از کل مصرف زغال‌سنگ چین را پشت سر می‌گذارند که بخشی از آن به دلیل کک‌سازی است. کک از پختن زغال‌سنگ تا زمانی که به کربن تبدیل شود، تولید می‌شود. وقتی کک مصرف می‌شود، گرمای شدید دود کمی تولید می‌کند که آن را برای ذوب آهن و فولاد ایده‌آل می‌کند. به این ترتیب، سیاست صنعتی چین معمولا کک‌سازی با فولاد را در براکت می‌گذارد.
شانشی، در شمال مرکزی چین، بزرگ‌ترین استان تولیدکننده کک کشور و پنجمین تولیدکننده بزرگ فولاد است. در سال ۲۰۲۰، صنعت کک‌سازی ۲/۸ درصد از انتشار کربن شانشی و ۶/۳۵ درصد از زغال‌سنگ را به خود اختصاص داده است. این موضوع، شانشی را تبدیل به دنیای کوچکی از چالش‌هایی می‌کند که صنایع با کربن بالا در تبدیل شدن به کربن کم با آن مواجه هستند.
این چالش‌ها بیش از یک موضوع ساده فناوری هستند. انتقال کربن کم نیاز به بازسازی اقتصادی و صنعتی دارد. به این ترتیب، تلاش‌های شانشی برای هدایت کربن‌زدایی، ضمن حفظ مناطقی که از نظر اقتصادی متکی به کک‌سازی و فولادسازی هستند، آن را به یک مطالعه موردی برای صنعت تبدیل می‌کند. تولید فولاد چین در هر یک از سه سال گذشته از یک میلیارد تن فراتر رفته است، اگرچه تولید کلی در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ کاهش یافته است. در حمایت از اهداف ملی کربن دوگانه، این صنعت برای کاهش تولید کلی ۱/۸ درصد در سال ۲۰۳۰ برنامه‌ریزی کرده است.
یکی از موانع این اهداف، سن نسبتا جوان کوره‌های بلند فولادسازی چین است. میانگین سنی ناوگان این کشور ۱۳ سال است، اما طول عمر عملیاتی معمول این نوع کوره‌ها بیش از سه برابر آن است. تحمیل اجباری یک گذار، خطر سرگردانی گسترده این دارایی‌ها را به همراه خواهد داشت. انتقال فناوری ممکن است دشوار باشد، اما دستیابی به آن با حفظ ثبات اجتماعی-اقتصادی و ایجاد همزمان شرایط توسعه مطلوب در زمین، یک اقدام متعادل‌کننده بسیار پیچیده است.
صنایع فولاد و کک‌سازی مدتی است که الزامات زیست‌محیطی سختگیرانه‌تری را انجام می‌دهند، آنها قبلا قبل از اعلام اهداف دوگانه کربن برای کاهش آلودگی هوا و انتشار کربن کار می‌کردند. چندین طرح در مقیاس بزرگ و کم‌کربن از آن زمان به اجرا درآمده است، اما انتقال انرژی نمی‌تواند یک شبه اتفاق بیفتد و یک انقلاب نیست.
در یک منطقه مبتنی بر منابع کلاسیک مانند شانشی، هیدروژن تصفیه‌شده می‌تواند به تعادل اولویت‌های انتقالی و اقتصادی کمک کند. با این حال، باید تاکید کرد زمان و مکان مورد نیاز برای چنین تحولاتی در مناطقی که فشار برای انتقال انرژی بیشتر است ضروری است. اگر این ظرفیت پیدا شود، می‌تواند تلاش‌های بیشتر به سمت دنیای بی‌کربن را تسهیل کند.