شب‌های کساد

در حالی که سال‌هاست طرح توسعه گردشگری شبانه در تهران مطرح شده است اما تاکنون هیچ‌یک از طرح‌های پیشنهادی به نتیجه نرسیده‌ است. حال نیز مسوولان آب پاکی را بر توسعه گردشگری شبانه ریخته و عنوان می‌کنند به دلیل عدم همکاری میان مسوولان مختلف تهران حیات ‌شبانه نخواهد داشت.

سال‌هاست مباحثی درخصوص رونق گردشگری شبانه در تهران مطرح شده است. از راه‌اندازی تورهای گردشگری شبانه و تهرانگردی در شب گرفته تا راه‌اندازی راسته‌ها و پاتوق‌هایی برای رونق حیات‌ شبانه چنانکه بر‌اساس این طرح در برخی مناطق شهر تهران کسبه و فعالان بازار می‌توانند نسبت به فروش اقلام خود به شهروندان اقدام کنند و مغازه‌های این مناطق تا ساعت سه بامداد تعطیل نخواهد شد.

البته با وجود آنکه در برخی از نقاط شهر مانند خیابان سی‌تیر این طرح با استقبال شهروندان و گردشگران روبه‌رو شده است اما اینگونه به نظر می‌رسد که مسوولان به این نتیجه رسیده‌اند که گردشگری شبانه جایی در تهران نخواهد داشت.

 مهدی سیف (رییس ستاد گردشگری شهرداری تهران) با اشاره به آنکه فروش اغذیه و کارهایی از این دست در زمره کارهای خدماتی جای می‌گیرد و به نوعی بهانه‌ای‌ است برای آنکه گردشگران جذب شوند،‌ گفت: شکم‌گردی یکی از موضوعاتی است که می‌تواند حوزه گردشگری را تقویت کند. در عین حال قرار بود از یکسو حفاظ‌ها و نرده‌های اطراف میدان مشق برداشته و درها به روی عموم مردم باز و برخی رویدادها در میدان مشق برگزار شود و به واسطه آن گردشگری شبانه رونق یابد که هیچ‌یک از این امور انجام نشد.او ادامه داد: اصلی‌ترین موضوع، این است که محوطه‌ای که در این قسمت قرار دارد در اختیار شهرداری قرار نگرفته و در حال حاضر خیابان ۳۰ تیر توسط شهرداری منطقه ۱۲ مدیریت می‌شود. برخی از دوستان انتقاداتی دارند که آن را منعکس کرده‌ایم اما مصوبه‌ای که شورای شهر درباره حیات‌ شبانه و گردشگری شبانه داشت با مخالفت برخی از نهادها روبه‌رو و متوقف شد. این در حالی است که بنابر این است تا با راه‌اندازی گردشگری شبانه در خیابان سی‌تیر، مسوولان شهری شاهد تاثیرات توسعه این طرح در شهر باشند و اگر این امکان وجود داشت آن را در سایر نقاط شهر توسعه دهند اما این اتفاق نیفتاد.سیف خاطرنشان کرد: اعضای شورای شهر با ارگان‌های مختلف جلسات متعددی برگزار کردند و نیروی انتظامی در بیشتر مواقع، موضوعات امنیتی را مطرح کرد. برخی از افراد نیز معتقد هستند حیات ‌شبانه با فرهنگ ما سازگار نیست و در شب نمی‌‌توان انتظار توسعه گردشگری شبانه را داشت.رییس ستاد گردشگری شهرداری تهران ادامه داد: این در حالی است که تاکنون بیش از یک سال از فعالیت خیابان سی‌تیر می‌گذرد، هیچ گزارشی مبنی بر بروز مشکلات انتظامی و امنیتی نداشتیم. شاید یکی از دلایل امر این است که این منطقه، توسط نهادهای مختلف کنترل می‌شود. ما معتقد هستیم که حضور مردم، امنیت ایجاد می‌کند و هرجا که مردم از یک نطقه از شهر فاصله گرفتند، آن نقطه تبدیل به نقطه بی‌دفاع شهری شده است. بنابراین اگر بتوانیم در شب، فضاهایی را احیا کنیم که حیات‌شبانه در آن قوت یابد، بنابراین امنیت در آنجا افزایش می‌یابد. چنانکه برخی مناطقی که از جمله مناطقی به حساب می‌آمدند که مردم در آن تجمع می‌کردند بعد از آنکه به دلیل خیابان‌‌کشی و تغییر معابر تردد مردم کاهش یافته، تبدیل به نقاط آسیب‌خیز شده است. این در حالی است که اگر این اتفاق بیفتد تردد می‌تواند امنیت ایجاد کند.او خاطرنشان کرد: بازشدن دکه‌های فروش اغذیه در خیابان سی‌تیر سبب شد تا امنیت در این منطقه بیشتر شود اما اینکه این روزها شاهد عدم استقبال مسوولان از حیات‌شبانه هستیم، به این دلیل است که هیچگاه همه نهادها یکجا پای میز مذاکره ننشسته‌اند که با هم، اصطلاحا، سنگ‌هایشان را واکنند. اگر همه حاضر می‌شدند پشت یک میز بنشینند و نظرات‌شان را عنوان کنند، می‌توانستند درخصوص تعهدات‌شان هم صحبت کنند و به یک فصل مشترک برسند. خیابان سی‌تیر نخستین تجربه شهرداری برای حیات‌ شبانه بود و برخی اوقات با مشکلات حاشیه‌ای روبه‌رو می‌شود. هرچند قبول داریم که کار شهرداری بی‌عیب و نقص نیست و نیاز است تا اصلاح شود.

سیف با اشاره به آنکه با ادامه فعالیت دکه‌های اغذیه‌فروشی در سی‌تیر مخالفتی وجود ندارد و کار خود را دنبال خواهد کرد، گفت:‌ این مجموعه از گذشته به عنوان نمونه، کار خود را شروع و ادامه داده‌ است. بیشترین بحثی که مطرح است این که آیا می‌توان در نقاط دیگر شهر نیز چنین تجربه‌ای را داشته باشیم یا خیر. اکنون در حال مذاکره هستیم که توسط شورای شهر، فرمانداری و شهرداری پیگیری می‌شود. اما بیشتر توافقات در حال حاضر فقط در خصوص منطقه ۱۲ حاصل شده است.رییس ستاد گردشگری شهرداری تهران معتقد است: باب همایون نیز در ادامه فعالیت سی‌تیر فعال شده و شهرداری منطقه ۱۲ آن را کنترل می‌کند.

 این در حالی است که مشکل مطرح شده در این خصوص است که چنین فعالیت‌هایی نباید به سطح شهر برود. در واقع نیروی انتظامی و فرمانداری معتقد هستند این کار اساسا از پایه و اساس ایراد دارد و نباید انجام شود. امیدواریم بتوانیم طی گفت‌وگوهای آینده مسائل مدنظر مسوولان مطرح و به یک اجماع دست یابیم.او با تاکید بر آنکه در تهران با توجه به مشغله شهروندان،‌ نیاز است تا ساعاتی برای در کنار هم بودن‌شان در نظر بگیریم، اظهار کرد: تهران شهر پر ترافیکی است و عموما خانواده‌ها شاغل هستند. قاعدتا استفاده از خدمات شهر به ساعات پایانی شب می‌رسد. اما تا درصدد دریافت خدمات برآیند، با ساعات پایانی فعالیت و کار صنوف روبه‌رو می‌شوند. این در حالی است که با طرح حیات‌شبانه نه تنها رونق را در شب به شهر باز‌می‌گردانیم بلکه شهروندان هم می‌توانند از خدمات شهری در طول شبانه‌روز استفاده کنند. بازدیدها از مراکز فرهنگی-گردشگری افزایش می‌یابد و مراکزی که حیات‌شبانه و گردشگری شبانه در آنجا فعال می‌شود، تبدیل به کانون‌های مردمی و امن می‌شوند. از تاریکی فاصله می‌گیرد و خانواده‌ها می‌توانند در عین دریافت خدمات گردشگری از خدمات جانبی دیگر هم بهره جویند.به گفته سیف، قرار بود در منطقه ۵، ۲۲ و ۸ نیز این طرح اجرا شود و در برخی از این مناطق نیز اجرا شد اما متاسفانه ادامه پیدا نکرد. از آنجایی که شورای شهر تاییدیه ادامه فعالیت حیات‌ شبانه را نداده و نهادهای داخلی و شهرداری هم موضع قطعی خود را مشخص نکرده‌اند و کارگروهی نیز در این خصوص تعریف نشده، فعلا اقدامی برای توسعه حیات ‌شبانه انجام نمی‌شود. با وجود آنکه تابستان است و می‌توان گردشگری شبانه را رونق بخشید اما فعلا از توسعه حیات‌شبانه و رونق گردشگری شبانه خبری نخواهد بود. تاکنون نتوانسته‌ایم درخصوص نقطه‌ای خاص به توافق برسیم که بتوانیم حیات‌شبانه و گردشگری شبانه را در آن نقطه توسعه دهیم.

طرح ۵ شنبه‌های بدون خودرو

رییس ستاد گردشگری شهرداری تهران همچنین از طرح‌های جدید رونق گردشگری در تهران خبر داد و گفت: در نوروز طرح پرسه در تهران را اجرا کردیم که مورد استقبال گردشگران قرار گرفت، در این راستا طرح پنجشنبه‌های بدون خودرو را در نظر گرفتیم که هر هفته به صورت رایگان برگزار می‌شود. این طرح هر هفته با ارائه چند مسیر در مناطق مختلف تهران و با حضور راهنمای گردشگری اجرا می‌شود و گردشگران می‌توانند مسیر مدنظر را پیاده طی کنند و با بناها و خانه‌های تاریخی مناطق مختلف تهران آشنا شوند. البته گردشگران به داخل این خانه‌ها وارد نمی‌شوند چراکه بیشتر این بناها در اختیار مالک خصوصی است و فقط پرسه‌زنان از کنار آنها عبور و با تاریخ آن آشنا می‌شوند.سیف ادامه داد: در روزهای یکشنبه نیز برنامه‌های عصرانه به وقت گردشگری به میزبانی موزه رضاعباسی اجرا می‌شود. بررسی موضوعات مرتبط با گردشگری و اجرای میزگرد و نشست‌های تخصصی پیرامون این موضوعات ازجمله برنامه‌های مدنظر است. در روزهای سه‌شنبه نیز سعی داریم با تدارک تورهایی که فعالان گردشگری را با خود همراه می‌کند، مناطق کمتر شناخته شده تهران را معرفی کنیم.