شرط ادامه رونق بازار سرمایه

افزایش قیمت نفت و اثر‌گذاری آن بر بازارهای جهانی موجب تغییر در برآورد سود و زیان ارائه شده از سوی شرکت‌های پتروشیمی و پالایشی شده است و با تداوم و ثبات قیمت جهانی، روند صعودی در این گروه از صنایع می‌تواند ادامه داشته باشد. وزن این گروه از شرکت‌ها و صنایع در بورس قابل توجه و در تغییرات شاخص نیز تاثیر بسزایی دارد‌. فردین آقابزرگی، کارشناس ارشد بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با سنا ضمن اشاره به اینکه افزایش قیمت کامودیتی و مواد اولیه در دنیا به دلیل افزایش تقاضای جهانی و پیش‌بینی رشد اقتصادی در سال ۲۰۱۸ از دیگر عوامل اثر‌گذار بر پیش‌بینی سودآوری صنایع و شرکت‌های فولادی و کانه‌های فلزی است، گفت: این گروه مانند شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی اثر‌گذاری زیادی بر شاخص بورس دارند. این کارشناس بازار سرمایه از دیگر عوامل خارجی اثر‌گذار بر وضعیت شاخص را کاهش برابری نرخ ارز در کشور دانست و اظهار داشت: افزایش نرخ انواع ارز به نوعی در محاسبات ارزش جایگزینی شرکت‌ها و صنایع اثر مثبت دارد و از این جهت در زمره عوامل خارجی در اقتصاد از آن یاد کرده که توسط دولت و مسوولان اقتصادی برنامه‌ریزی نشده بوده است. وی سه عامل مذکور را مهم‌ترین عوامل افزایش شاخص و رشد بازدهی بازار دانست و گفت: شاید رشد شاخص بورس را در مجموع نتوان به منزله رونق اقتصادی برشمرد ولی تاثیر این عوامل موجب افزایش شاخص شده است. این کارشناس بازار سرمایه یکی از مهم‌ترین فاکتورهای تداوم رشد بازار سرمایه را اجرای صحیح نرخ بهره بانکی دانست و گفت: براساس اطلاعات موجود در بازار پول بانک‌ها به روش‌های مختلفی از جمله استفاده از امکانات و موقعیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت می‌توانند مطابق سیاست بانک مرکزی عمل نکنند و همچنان با پرداخت سود بیش از نرخ‌های تعیین‌شده به کار خود ادامه دهند. بر همین اساس بهتر است نظام نظارتی بانک مرکزی و میزان کارایی آن در برابر بانک‌ها بازبینی شود.
ایجاد یک بازار متشکل
بانک مرکزی تنها مرجعی است که می‌تواند زمینه ایجاد بازار مشتقه ارز در کشور را فراهم کند که تحقق این امر منجر به کنترل نوسانات ارزی می‌شود. مهدی طحانی، تحلیلگر بازار سهام، با بیان مطلب فوق درباره اهمیت راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی گفت: تجار می‌توانند ارز مورد نیاز خود را در بازار مشتقه ارزی از قبل خریداری یا ارز به دست آمده از فروش محصولات صادراتی خود را در این بازار به صورت شفاف به متقاضیان عرضه کنند. این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: تمامی فرآیند عرضه و تقاضا بازار مشتقه ارزی در دستان بانک مرکزی است و سازمان بورس بسترساز اجرایی شدن این بازار از طریق ابزارهای خود است بنابراین باید منتظر رویکرد قطعی بانک مرکزی در این خصوص ماند. وی با اشاره به اینکه راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی همانند بازار مشتقه سکه خواهد بود، افزود: هنگام راه‌اندازی بازار مشتقه باید به بازار فیزیکی آن توجه جدی داشت چون وقتی از معامله مشتقه یک دارایی فیزیکی سخن به میان می‌آید باید به این مهم توجه کرد که دارایی مورد نظر از کجا تامین خواهد شد. طحانی در ادامه اظهار داشت: بدون شک با راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی در بورس کالا یک تابلوی فرعی ارائه می‌شود و روندی مانند بازار سکه بهار آزادی در پیش گرفته می‌شود.
رفع موانع معاملاتی
وی اضافه کرد: ایجاد یک بازار متشکل، سازمان‌یافته و خود انتظام که بازار مشتقه ارزی زیر‌مجموعه این بازار می‌تواند باشد در کشور ما یک ضرورت انکار‌ناپذیر دارد، به عنوان مثال در بازار سهام توانستیم داد و ستد بسیاری از کالاهای کامودیتی مثل فلز، فولاد یا سکه بهار آزادی و معاملات آتی سکه را رقم بزنیم یا در بورس انرژی کالاهایی مثل قیر و نفت اقدامات جدی شده است. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه هنوز در عرصه ارزی معاملات از طریق یک بازار متشکل صورت نگرفته و هنوز در برخی نواحی تهران ارز به صورت سنتی معامله می‌شود، بر لزوم ایجاد بازار مشتقه ارزی در کشور تاکید کرد. وی درباره عدم تحقق بازار مشتقه ارزی نیز گفت: یکی از مهم‌ترین دلایل عدم ایجاد بازار ارز تحقق نیافتن اقتصاد مقاومتی است چراکه اقتصاد ایران تابع شرایط بین‌المللی است. طحانی همچنین ادامه داد: متاسفانه هنوز برخی از افراد فعالیت مالی شفافی در اقتصاد کشور ندارند بنابراین با ایجاد موانعی در برابر راه‌اندازی ساختارهای تشکیل بازار ارزی مقاومت می‌کنند. وی در ادامه افزود: اقتصادی که هنوز به قیمت‌های کامودیتی وابسته است و دریافت وجه دلاری فروش محصولات خامی که به خارج از کشور صادر می‌شود با مشکل روبه‌رو است با این اوصاف نمی‌توان از اینکه همواره دلار قابل دسترس برای مملکت وجود داشته باشد، سخن به میان آورد. این کارشناس اظهار داشت: زمانی که از ایجاد و شکل‌گیری یک بازار صحبت می‌شود باید هر دو بخش عرضه و تقاضا پررنگ باشد، این در حالی است که هم‌اکنون به دلیل افزایش تقاضای فصلی از سوی واردکنندگان کالا برای شب عید بر قیمت دلار افزوده شده که این مساله امری طبیعی به شمار می‌رود و سال گذشته هم در همین ایام شاهد این رویداد بودیم. وی در پایان گفت‌وگو یادآور شد: خرید ارز برای واردات کالا همچنان از طریق سیستم سنتی (پاساژ افشار- خیابان فردوسی- منوچهری) در حال انجام است، به عبارتی نرخ ارز از بازارهای سنتی در برخی مناطق شهر کسب می‌شود و دیگر افراد حتی تمایلی به توجه به تابلوی صرافی‌ها در کوتاه‌مدت ندارند.