شناسایی ژئوشپارک‌ها در کشور ضابطه‌مند می‌شود

تدوین ضوابط در زمینه شناسایی، مدیریت، حفاظت و بهره‌برداری از ژئوپارک‌ها و شیوه‌نامه‌های تخصصی در دستور کار کارگروه ملی ژئوپارک‌های کشور قرار گرفت.

کارگروه ملی ژئوپارک‌های کشور، با هدف هماهنگی، ساماندهی، تسهیل و هدایت فعالیت‌ها و امور ژئوپارک و تعامل بین دستگاه‌های ذی‌ربط با محوریت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور آغاز به کار کرد. همکاری در راه‌اندازی شبکه ژئوپارک‌های ملی و تدوین چشم‌انداز، اهداف و سیاست‌های کلان توسعه ژئوپارک‌ها با رعایت ملاحظات قانونی هر یک از دستگاه‌های ذی‌ربط از دیگر اهداف این کارگروه است.

در راستای اجرایی و عملیاتی کردن تصویب‌نامه هیات وزیران مبنی بر مرجع ملی بودن سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در زمینه شناسایی، ظرفیت‌سنجی و تعیین ضوابط فنی محدوده و حریم ژئوپارک‌ها در کشور، اولین جلسه رسمی کارگروه ملی ژئوپارک‌های کشور با حضور نمایندگان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، حفاظت محیط‌زیست، وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، سازمان انرژی اتمی، وزارت نفت، کمیسیون ملی یونسکو در محل سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور تشکیل شد. تدوین ضوابط در زمینه شناسایی، مدیریت، حفاظت و بهره‌برداری از ژئوپارک‌ها و شیوه‌نامه‌های تخصصی در دستور کار این کارگروه است.

میراث زمین‌شناختی کشور

معاون وزیر صمت و رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، در مورد لزوم توسعه ژئوپارک‌ها در کشور، پتانسیل‌های کم نظیر کشور ایران در زمینه میراث زمین شناختی و طبیعی کشور اشاره و تاکید کرد: لزوم راه‌اندازی کارگروه به منظور تعامل بین‌دستگاهی و نظام‌بخشی به فرآیند شناسایی، حفاظت و بهره‌برداری از ژئوپارک‌ها در کشور بسیار بااهمیت است که این پتانسیل باید با به‌کارگیری ظرفیت‌های بخش خصوصی در توسعه ژئوپارک‌ها و سرمایه‌گذاری در زمینه اجرای اقدامات و بهره‌برداری تکمیل شود.

علیرضا شهیدی افزود: در همین زمینه ۳۱ محدوده دارای پتانسیل ژئوپارک در کشور از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور شناسایی و ظرفیت‌سنجی شده است که آماده بهره‌برداری استان‌ها و بخش خصوصی مربوطه است.

قابلیت‌های کشور برای ایجاد ژئوپارک

نازنین بدری مسوول گروه میراث زمین‌شناختی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور ضمن توضیح کلیات و الزامات ژئوپارک بیان کرد: اغلب مناطق مختلف در کشور با توجه به توان‌ زمین‌شناختی و زمین‌ریخت‌شناسی خود و همچنین وجود ارزش‌های مکمل طبیعی، فرهنگی و تاریخی، قابلیت اولیه برای ایجاد ژئوپارک دارند. این امر مستلزم تشکیل و ساماندهی یک مجموعه توانمند برای ساختارسازی و انتظام‌بخشی به فرآیند ژئوپارک شدن و همچنین تدوین ضوابط و دستورالعمل‌های فنی شناسایی، حفاظت، بهره‌برداری و آموزش و توانمندسازی جوامع محلی است. بدری اضافه کرد: ژئوپارک‌ها به‌عنوان عاملی موثر در رشد اقتصادی، بهبود کیفیت زندگی و ایجاد اشتغال و مبارزه با فقر می‌توانند گزینه‌ای امید‌بخش به خصوص در کشورهای در حال توسعه باشند. با توجه به نیاز به ضرورت کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، توجه به رشد گردشگری پایدار از طریق ژئوپارک‌ها، می‌تواند یکی از راهکارهای اساسی در زمینه‌ کمک به اقتصاد ملی و رشد مادی و معنوی مردم بومی به خصوص در مناطقی باشد که منابع اقتصادی چندانی ندارند.

اهمیت حفاظت و بهره‌برداری از ژئوپارک‌ها

مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات، برنامه‌ریزی و بودجه ضمن توضیحات سابقه فعالیت‌های سازمان زمین‌شناسی و همکاری با سازمان‌های ذی‌ربط در مورد جلسات متعدد تخصصی طی سال‌های گذشته در زمینه تدوین آیین‌نامه شناسایی، حفاظت و بهره‌برداری از ژئوپارک‌ها در کشور، به چندوجهی بودن موضوع ژئوپارک‌ها اشاره و تاکید کرد: هماهنگی و همگرایی بین سازمان‌های مرتبط براساس ضوابط و قوانین حاکمیتی و بالادست موجود در پیشبرد و موفقیت فرآیند ژئوپارک در کشور ضروری است.

رضا جدیدی خاطرنشان کرد: با توجه به وجود سه ژئوپارک جهانی در کشور، نظارت فنی کارگروه بر عملکرد ژئوپارک‌ها و راه‌اندازی شبکه ملی ژئوپارک‌های کشور و تدوین شیوه‌نامه در این خصوص ضرورت دارد و مناطق دارای پتانسیل و نامزد ژئوپارک، پیش از جهانی شدن باید تمرین ملی بودن کنند و تمامی نیازمندی‌ها و اصول و فلسفه ژئوپارک در سطح ملی اجرا شود و به اهداف مطلوب در زمینه توسعه و توانمندسازی جوامع محلی دست یابند.

وی به حضور مدیران ژئوپارک‌های جهانی کشور، جهت شرکت در جلسات کارگروه و استفاده از تجربیات و بررسی مشکلات و دغدغه‌های موجود در فرآیند ثبت ژئوپارک و نیز بازدید اعضای کارگروه از ژئوپارک‌ها تاکید داشت.