شناسایی کدهای متخلف بورسی به کجا رسید؟

پشت پرده ریزش بازار سرمایه در نیمه اردیبهشت‌ماه رانت اطلاعاتی برخی سهامداران بود که ادامه آن ریزش در نهایت دامن سایر سهامداران را نیز گرفت و شناسایی و برخورد با سهامداران متخلف به یکی از وعده‌های سازمان بورس تبدیل شد و تحقق این وعده همچنان مطالبه سهامداران است.
به گزارش ایسنا، ریزش بی‌سابقه ۱۲۵ هزار واحدی شاخص بورس در ۱۸ اردیبهشت ماه دوباره رنگ نگرانی را به رخسار بازار برگرداند؛ سقوطی که در آن مقطع زمانی دلیل روشنی نداشت و حدود دو ماه بعد با انتشار تصویر نامه مصوبه‌ای مبنی بر افزایش نرخ خوراک و گاز پتروشیمی‌ها در فضای مجازی کم‌کم ابهامات آن برطرف شد.
در این نامه آمده بود که هیات وزیران در جلسه ۱۷ اردیبهشت ماه به پیشنهاد مشترک وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت نیرو، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بانک مرکزی، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و سازمان برنامه و بودجه و به استناد اصل یک‌صد و سی و هشتمین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در اجرای جزء یک بند (الف) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور تصویب کرد تا نرخ خوراک گاز پتروشیمی‌ها در سال ۱۴۰۲ از پنج هزار تومان به هفت هزار تومان افزایش پیدا کند.
این فرآیند مشخص کرد که برخی سهامداران زودتر از سایر سهامداران از جزئیات این تصویب‌نامه مطلع شده‌اند و اقدام به فروش سهام خود کرده‌اند؛ موضوعی که واکنش مجید عشقی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار را در پی داشت و وی اعلام کرد که اگر هرگونه نشر اطلاعات محرز شود قطعا با آن برخورد خواهد شد، برای متخلف پرونده تشکیل خواهد شد و معاملات فرد بررسی می‌شود.
وی همچنین با بیان اینکه باید بررسی شود ارتباطی بین ریزش بازار در اردیبهشت ماه و نرخ خوراک وجود داشته است یا خیر اظهار کرد: در هر حال برای شخصی که بر اساس اطلاعات نهانی معامله کرده باشد جرائمی در نظر گرفته می‌شود و سازمان اعلام جرم می‌کند.
شناسایی ۴۰ کد مظنون و معرفی به دادستان کشور
از آن پس این موضوع در دست بررسی قرار گرفت و اواخر تیرماه بود که سازمان بورس اعلام کرد که با توجه به انتشار نامه‌ای با موضوع افزایش نرخ جدید خوراک و سوخت صنایع، معاملات در یک دوره زمانی منتهی به روزهای معاملاتی ۱۷ و ۱۸ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲، جهت احراز جرائم احتمالی مندرج در بند ۲ ماده ۴۶ قانون بازار بررسی شد.
مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس اذعان داشت: این بررسی‌ها عمدتا شامل ۱- کدهای حقیقی قابل انتساب به کارکنان نهادهای دولتی مندرج در نامه ۲- کدهای اشخاص حقوقی دارای رابطه حاکمیتی با نهادهای دولتی مندرج در نامه ۳- کدهای اشخاص حقیقی دارای سمت در شرکت‌های مورد اشاره در بند فوق و ۴- کدهای دارای الگوی رفتاری مشکوک به استفاده از اطلاعات نهانی بوده است. از بین کدهای بررسی‌شده، فعلا و صرفا تا این مرحله از بررسی‌ها، تعداد ۱۰ کد حقیقی و ۱۱ کد حقوقی در مجموع با خالص ارزش معاملات ۲۷۱۰ میلیارد تومان در دوره مورد بررسی، مظنون به استفاده از اطلاعات شناسایی و از آنها درخواست توضیحات شد، که برخی پاسخ داده و برخی هنوز پاسخی ارسال نکرده‌اند. همچنین بررسی‌ها برای شناسایی اشخاص ردیف چهارم مربوط به اشخاص با الگوی رفتاری مشکوک ادامه دارد که در همین راستا از مرجع ذی‌صلاح، درخواست دسترسی به اطلاعات تکمیلی برای بررسی مستند و دقیق‌تر ارتباطات اشخاص و رفتارهای معاملاتی وجود دارد و به محض نتیجه‌گیری در مورد آنها نیز اقدام خواهد شد.
بر این اساس و طبق آخرین اطلاعاتی که در پایگاه اطلاع‌رسانی بازار سرمایه منتشر شده است، تعداد ۴٠ کد مظنون بر اساس الگوی رفتاری مشکوک، شناسایی و جهت صدور مجوز بررسی‌های دقیق‌تر، به دادستان کل کشور معرفی شده‌اند.پیش‌تر مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار گفته بود: در چارچوب نظارت معمول و طبق رویه‌های نظارتی، از تاریخ ۱۷ اردیبهشت ماه تاکنون، چند پرونده معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی، پیش‌دستی در معاملات و سوءاستفاده مربوط به اشخاص حقوقی، شناسایی شده و در جریان رسیدگی است.
«امیرمهدی صبائی» با اعلام اینکه تمامی معاملات بورس در روز ۱۷ اردیبهشت بررسی می‌شود، افزود: در چارچوب نظارت معمول و طبق رویه‌های نظارتی، از تاریخ ۱۷ اردیبهشت ماه تاکنون، چندین پرونده معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی، پیش‌دستی در معاملات و سوءاستفاده مربوط به اشخاص حقوقی، شناسایی شده و در جریان رسیدگی است. به گفته او تمامی این تخلفات به دلیل انتقال منافع بین اشخاص دارای سطح اهمیت بالا بوده و به هیچ‌وجه شامل تخلفات با درجه اهمیت پایین‌تر همانند رنج‌کشی و سفارش چینی نیست، بلکه مربوط به اشخاص حقوقی و سوءاستفاده اشخاص حقیقی مرتبط با آن شخص حقوقی و معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی و انتقال منافع فی‌مابین آنهاست.