8 - 03 - 2017
شهرداری پاسخگو نیست
گروه مسکن- مدیریت شهری در ابتدا شاخه‌ای از مدیریت بود که با هدف ارتقای شرایط و کار تمام جمعیت شهری شروع به کار کرد. اگرچه در بسیاری از کشورهای توسعه یافته این شاخه از مدیریت همچنان به پیشرفت خود ادامه می‌دهد، اما اگر آنچه شهرداری در ایران تاکنون انجام داده است را با وظایف این نهاد و آنچه قرار بود انجام بدهد مقایسه کنیم، می‌بینیم زیانی که این نهاد در نهایت به شهر رسانده است از فایده آن پیشی می‌گیرد.
تحت شرایطی که آماده‌سازی زیرساخت‌های اساسی برای عملکرد کارآمد شهرها از جمله وظایف اصلی یک مدیر شهری محسوب می‌شود، در تهران که بهترین شهر کشور محسوب می‌شود نیز در اغلب مناطق زیرساخت و بافت مناسبی مشاهده نمی‌شود، به‌طوری که حجم عظیمی از بافت شهری فرسوده و از کیفیت بسیار پایینی برخوردار است، بسیاری از ساختمان‌های قدیمی در معرض فرو ریختن هستند و حتی بسیاری از ساختمان‌هایی که نوساز هستند نیز از کیفیت لازم برخوردار نیستند.
در این میان روزبه روز به وسعت شهر بیشتر افزوده می‌شود و ساخت و ساز بی‌رویه بیش از پیش جریان دارد. برج‌سازی نیز با وجود آنکه قرار بود سال‌ها قبل متوقف شود همچنان ادامه دارد. کما اینکه سال‌ها قبل طبق برنامه مدیریت شهری قرار بر این بود که ساختمانی بیش از ۵ طبقه در تهران ساخته نشود اما در عمل دقیقا عکس این موضوع اجرا شد و این روزها ساختمان نوسازی که کمتر از پنج طبقه داشته باشد به سختی مشاهده می‌شود.
در عین حال شهرداری بدهی خود را به صورت تراکم شناور به طلبکاران پرداخت می‌کند، به این صورت که مجوز ساخت برج‌های بلند را در ازای بدهی خود می‌دهد، طلبکار نیز با فروش این مجوز به برج‌سازان سرمایه خود را به پول تبدیل می‌کند و در نتیجه برج‌هایی که هر لحظه با چند ریشتر زمین‌لرزه ممکن است فرو بریزند روز به روز بیشتر می‌شوند.
با این تفاسیر به‌طور خلاصه می‌توان گفت مدیریت شهری ما با بحران مواجه است و اگر تاکنون شکست نخورده، تنها به این دلیل است که شکست خود را به معنای عدم رعایت وظایف خود نمی‌داند، خود را مقابل بافت شهری، وضعیت زندگی و در نتیجه جان و مال مردم متعهد و موظف نمی‌داند که بخواهد موفقیت یا شکست خود را در این مساله خلاصه کند.
مدیریت شهری صد در صد سوداگرانه است
در همین زمینه وزیر راه و شهرسازی گفت: با بحران پاسخگویی در مدیریت شهری در ایران روبهرو هستیم که بحرانی جدی است.
عباس آخوندی در مراسم افتتاحیه دومین کنفرانس جامع مدیریت شهری ایران گفت: مدیریت شهری در همه دنیا مطرح است و نه آنقدر بزرگ و ملی است که دستگاه ملی و حکومت مرکزی درگیر آن باشد و نه آنقدر کوچک است که حکومت مرکزی نسبت به آن بی‌تفاوت باشد به‌طوری که مثلا در مورد اتفاقی مانند حادثه پلاسکو دولت مرکزی نیز درگیر می‌شود.
وی با اشاره به این ماهیت دوگانه مدیریت شهری افزود: ما در حال حاضر به دلیل ساختار و مسایل قانونی در ارتباط با مدیریت محلی، دچار بحران پاسخگویی مدیریت شهری در ایران هستیم که بحرانی جدی است و سبب شده در کلانشهرهای ایران با دو مساله روبهرو باشیم.
وزیر راه توضیح داد: اولین مساله این است که آیا شهرها قابلیت زندگی دارند؟ که در پاسخ با این سوال با ابهام روبهرو هستیم، زیرا شاهدیم که از نظر دسترسی به هوای سالم، امنیت اجتماعی و عدالت با مسایل پیچیده روبهرو هستیم.
آخوندی ادامه داد: مساله دوم مربوط به امکان حرکت در شهرهای بزرگ است، به‌طور مثال در ساعات پیک ترافیک سرعت حرکت در شهر تهران کمتر از هفت کیلومتر در ساعت است.
وی ادامه داد: ما در ایران نتوانستیم میان دو سطح و لایه حکمروایی تفکیک ذهنی و نظری قائل شویم و لایحه مدیریت شهری نیز این اشتباه را ادامه می‌دهد ما هنوز لایحه‌ای به نام دولت محلی را نپذیرفتیم.
وزیر راه و شهرسازی افزود: آیا با حکمروایی ملی مغایرت دارد که برای مردم شهرهای مختلف کالای عمومی مناسب با خودشان را تعریف کنیم؟ حاکمیت ملی ماموریت ندارد و خودش برنامه تعیین می‌کند و مالیات وضع می‌کند اما مدیریت شهری پولی دریافت می‌کند و وظیفه‌ای دارد. در یک حکمروایی محلی نظام مالی محلی وجود دارد تا تصمیمات دولت محلی را تعریف کند ما همه اینها را داریم اما شفافیت نداریم. پیشنهاد من این است که بپذیریم نظام مدیریت شهری در ایران شکست خورده است.
وی خاطرنشان کرد: ما شاهد حضور رییس‌جمهور، استاندار، فرماندار، بخشدار و دهیار در ایران هستیم که همه اینها متعلق به حکومت مرکزی است و در موازات آن شهرداری را نیز داریم. چرا باید حاکمیت مرکزی حتی در روستایی با ۲۰ خانوار نیز به این شکل حضور داشته باشد؟
آخوندی خاطرنشان کرد: از سال ۸۰ تا سال ۹۵ ، ۱۳ هزار هکتار در تهران ساخت و ساز جدید شد که ۷ هزار هکتار آن در مناطق شهری و شش هزار هکتار خارج از مناطق شهری بود و هیچ ابزاری بر آن نظارت نکرد. همچنین از سال ۸۰ تا ۹۵ تنها در محدوده شهری تهران ۴۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی، مسکونی شد که همه اینها نشان می‌دهد با یک تفکیک ذهنی نادرست روبهرو هستیم.
آخوندی با بیان اینکه قانون تقسیمات کشوری تا کجا می‌خواهد به سطوح پایین برود؟ اظهار کرد: باید این امتداد در سطح فرماندار متوقف شود و بعد از آن در نظام تقسیمات کشوری نداشته باشیم و در طول آن نظام تقسیمات شهری و مدیریت شهری باشد و حریم شهرها به‌طوری موزائیک شود که هیچ نقطه‌ای خارج از نظر شهرداری‌ها نباشد.
وزیر راه و شهرسازی گفت: اگر تقسیم‌بندی درستی داشته باشیم به جای لایحه مدیریت شهری لایحه حکمروایی محلی را خواهیم داشت و در این صورت نظام پاسخگویی نیز شفاف می‌شود در حالی که اکنون با حداقل بهره‌وری و بی‌عدالتی بسیار گسترده و عدم امکان اعمال قانون روبهرو هستیم و دولت امکان اجرای سیاست‌های ملی را ندارد به‌طوری که در هر حادثه بحران به وجود می‌آید.
وی خاطرنشان کرد: رییس‌جمهور سوگند می‌خورد که حافظ حقوق مردم باشد اما آیا امکان آن را دارد؟ حکمروایی محلی اکنون به‌گونه‌ای است که به مجلس، دولت و ملت پاسخ نمی‌دهد و در زمانی که شهر را می‌فروشد رییس‌جمهور نمی‌تواند نظری بدهد مثلا درست در محل کار آقای روحانی در نزدیکی پارک نیاوران ساختمانی بود که قرار بود به پارکینگ تبدیل شود اما به اطلس مال تبدیل شد و همه اعتراض کردند اما آیا رییس‌جمهور می‌توانست در این زمینه کاری کند؟
آخوندی ادامه داد: همچنین شاهد بودیم که در میدان سپاه در منطقه صددرصد میراث فرهنگی ساخت و ساز شد یا ساختمان سه طبقه ایران زمین برای ساخت دو برج بزرگ تخریب شد و از ما خواستند که چشم‌هایمان را درویش کنیم تا این دو برج را بسازند بلکه بخشی از تعهدات بابک زنجانی را بتوانند پرداخت کنند.
وی توضیح داد: تاکنون بیش از ۲۷۰ برج در معابر کمتر از ۱۲ متر ساخته شده و شمال تهران از بین رفته است چه کسی می‌خواهد پاسخ دهد؟
آخوندی اظهار کرد: منطقه ۲۲ تبدیل به منطقه ساخت و سازهای بلندمرتبه شده است و فارغ از ابعاد زیست محیطی آن که کریدور بادهای تهران در آنجاست تنها ۴ درصد مردم در منطقه ۲۲ به حمل‌ونقل عمومی دسترسی دارند در حالی که ۲۰ سال از حمل‌ونقل عمومی در اولویت است در باقی شهرها نیز همین است مثلا در مشهد ۳۰۰ برج در اطراف حرم ساخته شده است.
آخوندی ادامه داد: لایحه مدیریت شهری مساله بنیادی را حل نکرده و می‌خواهد به مدیریت شهری که پاسخگو نیست امتیازات بیشتری بدهد. من با مدیریت یکپارچه شهری موافقم اما در جایی که ابتدا تضمین اجرای قانون و پاسخگویی مدیریت محلی وجود داشته باشد اما مدیریت شهری ما صد درصد سوداگرانه است و آنها می‌توانند در هر جای ایران ساخت‌وساز کنند.
وی تاکید کرد: در سال ۹۵ شهرداری تهران سه برابر وزارت راه بودجه دریافت کرده است، اما آیا کوچک‌ترین توجهی به حمل‌ونقل عمومی که محور اصلی توسعه در تهران است دیده می‌شود.
آخوندی توضیح داد: در اوایل دهه ۸۰ گفته می‌شد که نمایشگاه تهران را از شهر خارج کنیم ۱۵ سال حتی یک ایستگاه مترو در نمایشگاه زده نشد و نمایشگاه با فشار به خارج از شهر منتقل شد این نظام مدیریت سوداگرانه است و گرنه درست در وسط لندن هم نمایشگاه وجود دارد که با ۱۰ ایستگاه حمل‌ونقل عمومی تامین می‌شود و مگر می‌شود که برای هر نمایشگاه کوچکی مردم را به ۳۰ کیلومتر خارج از شهر ببریم.
وی تاکید کرد: هزینه پل صدر بیش از یک میلیارد دلار بود این پروژه چه مساله‌ای را از حمل‌ونقل عمومی حل کرد یا مثلا ساخت و سازها در بلوار ارتش چه مساله‌ای را از ترافیک برطرف کرد؟
وزیر راه و شهرسازی خاطرنشان کرد: از سال ۸۹ تا ۹۱ ، ۷۶۰ هزار واحد مسکونی در تهران پروانه گرفتند که بیش از ۵۰ درصد آنها بالای خیابان انقلاب است آیا این گونه به دنبال عدالت، مبارزه با فقر و اجرای سخنان مقام معظم رهبری در مورد بافت‌های فرسوده و عدالت شهری هستیم وقتی باغات شمیران به محلی برای سوداگری تبدیل می‌شود جایی برای عدالت شهری می‌ماند.
وی اظهار کرد: در حال حاضر ۴۰۰ هزار واحد مسکونی خالی در تهران وجود دارد با این شرایط چگونه می‌شود برای مسکن شهری، حمل‌ونقل عمومی و... برنامه‌ریزی و سیاستگذاری کرد. همه چیزها سوداگرانه شده و حتی با باقی ماندن پادگان‌ها هم در شهر موافقم.
وی تاکید کرد: زمانی که شورای شهر می‌گوید ما نمی‌فهمیم که بودجه شهرداری چطور تامین و هزینه می‌شود مردم چگونه می‌توانند اطمینان پیدا کنند تا مشکلات حل شود. در همه جای دنیا دولت به شهرداری‌ها پول می‌دهند اما مشخص می‌کنند که مثلا سیاست‌های رفع فقر، محیط زیست یا حمل‌ونقل عمومی باید انجام شود اما اکنون به دولت مرکزی می‌گویند حق اظهار نظر ندارید و تنها باید پول را بپردازید این مدیریت درستی نیست از طرف دیگر دولت مرکزی در سطح بهداری‌ها نیز گرفتار است به‌طوری که یک حادثه در یک روستا وزیر را مجبور به پاسخگویی می‌کند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد