شهری در حصار قلعه‌ها

نادر نینوایی- میناب را باید پایتخت قلعه‌ها و جنگل‌های حرا در استان هرمزگان دانست. این شهر به یادگار مانده از دوران اردشیر بابکان جاذبه‌ها و دیدنی‌های فراوانی دارد که هر عاشق طبیعت و میراث فرهنگی را به سوی خود جذب می‌کند.
نزدیک بودن میناب به دریا و تعداد بالای رودخانه‌هایش باعث شده که به نام میان‌آب هم شناخته شود.
میناب شهری است که با داشتن رود‌های فراوان و قلعه‌هایی که آن را همچون حصاری در بر گرفته‌اند همچون نگینی در انگشتری استان هرمزگان می‌درخشد.
شهری در حصار قلعه‌ها
قلعه‌های تاریخی گرداگرد شهر میناب را فرا گرفته‌اند؛ یکی از این قلعه‌ها قلعه «هزاره مینو» است. البته اسم اصلی قلعه «هزاره» است اما مردم محلی میناب آن را با نام «بی‌بی‌مینو» خطاب می‌کنند.
اعتقاد بر این بوده که دو خواهر به نام‌های «بی‌بی‌مینو» و «بی‌بی‌نازنین» این قلعه را بنا نهاده‌اند. قلعه مذکور در دوره قاجار از مراکز حکومتی بوده اما امروز در اثر فرسایش و تخریب‌ها، تبدیل به ویرانه شده است؛ ویرانه‌ای که تاریخ دور شهر میناب را به نمایش می‌گذارد.
یکی دیگر از قلعه‌های اطراف میناب قلعه «کردر» یا «کلات نادرشاهی» است. این قلعه در ۱۳ کیلومتری جنوب میناب قرار گرفته و در میان نخلستانی بزرگ پنهان شده است.
قلعه کردر چندین برج را در خود جای داده و در بدنه آن سوراخ‌های متعددی قابل مشاهده است. این سوراخ‌ها در گذشته توسط سربازان برای نشانه‌گیری و پناه گرفتن مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند.
از دیگر آثار تاریخی باشکوه به‌جا مانده در میناب معبد عشاق این شهر است. این معبد در شهرستان میناب و در شهر گروک قرار گرفته است؛ معبدی که قاعده‌های مکعب‌مانند و گنبدی مخروطی‌شکل را روی خود جای داده و افسانه‌های دور و درازی در خصوص بنای آن که قدمتش به دوره صفوی می‌رسد روایت می‌شود. آن‌طور که نقل شده این بنا پاسداشتی برای عشق است. آرامگاه «میرمحمدسالار تاج‌الدین» و «بی‌بی‌سعده» در درون بنا قرار دارد. معبد در واقع پاسداشت عشق این دو دل‌داده جوان است؛ دل‌داده‌ای که پس از فراز‌و‌نشیب‌های فراوان در نهایت در این معبد به یکدیگر می‌رسند و در نهایت زیر این سقف آرام می‌گیرند.
معبد در واقع روایت‌کننده عشقی است که به سرانجام نرسید. آن‌طور که در روایت آمده سالار حاج‌الدین و بی‌بی سعده از دو طایفه متخاصم بوده‌اند. آن دو در جوانی دل به یکدیگر می‌سپارند اما با آگاه شدن آشنایان از این عشق مخالفت‌ها آغاز می‌شود. در نهایت مخالفت‌ها و دشمنی‌های دو طایفه منجر به مرگ دو عاشق جوان می‌شود.
گفته‌اند که میرمحمد در خواب به پدرش وصیت می‌کند زمانی که مرد جسدش را بر شتر گذاشته و رهایش کنند، بی‌بی سعده هم همین درخواست را داشته است.
پس از مرگ همین اتفاق هم می‌افتد و در نهایت دو شتر در کنار یکدیگر و در محل فعلی معبد عشاق بر زمین می‌نشینند و دیگر از جایشان تکان نمی‌خورند. بعدها اقوام و خانواده در همین محل مزاری برای آنها بنا می‌کنند و این محل تبدیل به قلعه عشاق می‌شود.
در داخل معبد عشاق نقوش برجسته زیبایی دیده می‌شود؛ نقوشی که گویی دو نفر دست در دست هم دادند و نیروی عشق را به بازدیدکنندگان منتقل می‌کنند.
رودخانه‌های میناب و جنگل حرا
یکی از دیدنی‌های شهرستان میناب رودخانه‌های این شهر است. استان هرمزگان از پرآب‌ترین استان‌های ایران است و رودهای پرآبی در آن جریان دارد.
رودخانه رودان که در بلندی‌های گلاشگرد قرار دارد و از ارتفاعات جنوب کهنوج سرچشمه می‌گیرد یکی از رودهای منطقه است. همچنین رود‌های رودان و جغین به یکدیگر پیوند می‌خورند و رودخانه میناب را شکل می‌دهند.
شیرینی آب رودخانه رودان و امتیازات عمرانی آن باعث شده که سدی هم روی رودخانه میناب ساخته شود. رودخانه میناب درست از کناره شهر میناب گذر می‌کند. نخلستان‌های متعدد اطراف رودخانه را فرا گرفته و حال و هوای متفاوتی به این شهر استان هرمزگان داده است.
با این وجود نباید رودخانه جگین را نیز نادیده گرفت؛ رودخانه‌ای که به دریای عمان می‌ریزد و با دورنمایی که از کوه‌ها و درخت‌های آزاد دارد تصاویری خیره‌کننده را به نمایش می‌گذارد.
افزون بر اینها دریاچه سد استقلال نیز یکی از دریاچه‌های زیبای میناب است که تبدیل به بخشی از جاذبه‌های گردشگری این شهر شده است. چشم‌انداز زیبای دریاچه هر سال مسافران و گردشگران فراوانی را به این منطقه می‌کشاند.
مگر می‌شود به میناب رفت و جنگل‌های حرا را ندید؛ جاذبه‌ای شگرف که از به‌هم پیوستن گیاهان «ماندآبی» تشکیل شده است و هر بیننده دوستدار طبیعتی را به تحسین وا می‌دارد. گیاهانی همچون مانگرو در این جنگل‌ها زیست می‌کنند و طبیعتی بکر و متفاوت را در استان هرمزگان رقم زده‌اند.
نکته جالب در خصوص گیاهان مانگرو آن است که قدرت رشد در آب شور را دارند؛ مانگروهای جنگل حرا در واقع گیاهان گلدار و زیبایی هستند که در خشکی زندگی می‌کنند و به دلیل ناتوانی در رقابت با سایر گیاهان به سواحل دریا پناه آورده‌اند.
اگر با قایق از میان آب‌هایی که در میان جنگل حرا قرار گرفته است عبور کنید، می‌توانید ناظر انبوهی از بوته‌ها و درختان سبز باشید که اطرافتان را فرا گرفته است. پرندگان متنوع ساکن در این منطقه هم در جای خود بسیار تماشایی هستند.
بازار سنتی و صنایع‌دستی میناب
اگر اهل گشت‌وگذار در بازارهای قدیمی هستید حتما سری هم به پنجشنبه‌بازار میناب بزنید. این بازار یکی از دیدنی‌های جالب توجه استان هرمزگان شمرده می‌شود. نوع پوشش لباس مردمان در بازار اولین نکته‌ای است که توجهتان را به خود جلب می‌کند. این بازار هفتگی در مرکز شهر میناب قرار گرفته و به میدان اصلی شهر متصل می‌شود. اگر دوستدار تهیه یادگاری و صنایع‌دستی از شهر میناب هستید می‌توانید در این بازار به هدف خود برسید. یکی از صنایع‌دستی شاخص میناب سفال است. سفالگران مینابی کوزه‌ها و اشیای مختلف و متنوعی را با سفال می‌سازند. کوزه آب از شناخته‌شده‌ترین ساخته‌های آنهاست اما شما می‌توانید حتی آدمک‌های کوچک سفالین سوار بر شتر را نیز از بازار سنتی این شهر تهیه کنید.
حصیربافی هم در میناب رونق خاصی دارد و می‌توانید در بازار سنتی این شهر انواع مختلفی از سبد، کپو و اشیا و ظروف حصیری را تهیه کنید. تنوع در حصیربافی میناب بسیار بالاست و با توجه به شیوه‌های بافت و تولید آثار و نیز به سبب رنگبندی‌های کم‌نظیر حصیرهای میناب، طیف گسترده‌ای را شامل می‌شود. اگر به هنر سنتی سوزن‌دوزی علاقه دارید حتما نظری هم به زردوزی‌های میناب داشته باشید. در این بازار همچنین می‌توانید شاهد استفاده از هنر گلابتون‌دوزی روی دمپایی‌ها، سرآستین لباس‌ها، دور یقه آنها، روی کوسن‌ها و حتی روی جلد قرآن باشید.
سواحل میناب و بهترین زمان سفر
اگر ۲۰ کیلومتر از مرکز میناب به سمت سواحل جنوبی برانید با چشم‌اندازهایی زیبا و خیره‌کننده مواجه می‌شوید. در این منطقه می‌توانید علاوه بر دیدن درختان حرا، گیاهانی که در فصل بهار گل داده و جلوه‌ای زیبا دارند را نیز ببینید.
فصل بهار بهترین انتخاب برای سفر به شهرستان میناب است. با توجه به اینکه مراکز استان در تعطیلات نوروز مملو از جمعیت می‌شوند و امکان رزرو اقامتگاه در آنها نزدیک به صفر می‌رسد؛ میناب می‌تواند به عنوان مقصدی جایگزین آنچه را که از سفر به جنوب می‌خواهید به شما بدهد.
پایین‌تر بودن قیمت اقامتگاه‌ها در میناب و شلوغی کمتر شهر نسبت به بندرعباس، در کنار بکر بودن طبیعت و ماندگار بودن سنت‌های اصیل در این شهر باعث می‌شود که تجربه‌ای دلنشین از سفر نوروزی خود در میناب داشته باشید.