شورش سیستان و تعرض غافلگیر‌کننده ارتش روم به ایران

در پی چند شکست نظامی روم از ایران و قتل دو امپراتور این کشور که با ایران وارد جنگ شده بودند، Marcus A. Probus مارکوس پروبوس (۲۸۲- ۲۳۲ میلادی) و از سال ۲۷۶ امپراتور روم و درگیر بپاخیزی طوایف ژرمن (گُت‌ها، آلمانی‌ها، فرانک‌های شمالی و …)، در مارس ۲۸۰ و به مناسبت نوروز ایرانیان به بهرام دوم شاه ساسانی ایران که او نیز در ۲۷۶ میلادی بر جای پدر نشسته بود پیشنهاد امضای یک پیمان صلح داد که بهرام به سبب مشکلاتی که در خاور ایران‌زمین (سیستان بزرگ‌تر و اینک به صورت چند ایالت جنوبی و جنوب غربی افغانستان و گوشه‌ای از یک استان ایران) داشت و به علاوه، درگیری و اختلاف نظر با بزرگان کشور، ۲۶ آوریل این سال (سال ۲۸۰ میلادی) این پیشنهاد را در اصل پذیرفت‌ اما قراردادی امضا‌ نشد. سه سال بعد هم پروبوس در یک توطئه نظامی که طراح آن «مارکوس کاروس» فرمانده گارد امپراتوری معروف به «گاردِ پراتوریان» بود به قتل رسید و «کاروس» خودرا امپراتور موقت خواند.
کاروس که خبرداشت ارتش ایران گرفتار مساله سیستان است و راهی طولانی در پیش دارد تا برای دفاع، خود را به غرب دجله برساند و نیز برای اینکه توجه سنای روم را به تایید خود جلب کند به ایران لشکر کشید و بهرام دوم را غافلگیر کرد که انتظار چنین حمله‌ای را نداشت. کاروس پس از تصرف سلوکیه و عبور از فرات، تا تیسفون پیش آمد که در اینجا به مرگ ناگهانی از این دنیا رفت. درباره مرگ او که تنها حدود یک سال اقتدار داشت، هر مورخ علتی به دست داده است ازجمله مرگ بر اثر جراحت ناشی از اصابت تیر یک سرباز ایرانی، مرگ بر اثر اصابت آذرخش ناشی از توفان، مرگ براثر بیماری و …
با این تجربه، از آن پس بهرام دوم، دیگر به اشارات صلح‌آمیز رومیان توجه نمی‌کرد و راه خود را می‌رفت. این تجربه، موبدِ موبدان (روحانی ارشد وقت) را بر آن داشت که مداخله کند و شاه را با بزرگان ایران آشتی دهد و آنان را با هم متحد و یکپارچه کند. مساله سیستان بزرگ‌تر با شورش هرمز حاکم این ایالت بر ضد برادرش بهرام دوم آغاز شده بود. هرمز خود را برای پادشاه شدن شایسته‌تر می‌دانست.