شکاف بزرگ در اتحادیه اروپا

تارنمای پولیتیکو در تحلیلی با اشاره به اختلاف نظر شدید بین اعضای ارشد اتحادیه اروپا درباره روابط با چین، نوشت: فرانسه، آلمان و موسسات اتحادیه اروپا بر سر احیای موافقتنامه جامع سرمایه‌گذاری با پکن (CAI) که متوقف شده است، اختلاف نظر آشکار دارند. تحلیلگر پولیتیکو در این تحلیل خود آورده: درست زمانی که فکر می‌کردیم سیاست اروپا در برابر چین نمی‌تواند بیشتر از این از هم گسسته شود، دو کشور قدرتمند اتحادیه اروپا اکنون در مورد احیای یک توافق سرمایه‌گذاری با این ابرقدرت با هم اختلاف دارند.
به گفته امانوئل ماکرون رییس‌جمهور فرانسه احیای به اصطلاح توافقنامه جامع اتحادیه اروپا و چین در سرمایه‌گذاری (CAI) حداقل فوریت را دارد و عملی نیست.
در همین حال، اولاف شولتس صدراعظم آلمان طرفدار فعال کردن مجدد این توافق است؛ توافقی که بلافاصله پس از اعلام آن در اواخر سال ۲۰۲۰ پس از اعمال تحریم‌های پکن علیه چندین عضو پارلمان اروپا به دلیل انتقاد از نقض حقوق بشر، متوقف شد.
ماکرون در گفت‌‌وگو با پولیتیکو در هواپیمای خود در مسیر سفر به چین در اوایل ماه جاری میلادی، اذعان کرد که او و شی جین‌پینگ رییس‌جمهور چین درباره CAI گفت‌‌وگو کردند، اما فقط کمی. رییس‌جمهور فرانسه گفت: من با شی بسیار صریح و صادق بودم. این یک روند اروپایی است. همه نهادها باید درگیر شوند اما اکنون بختی برای صورت دادن پیشرفتی در این توافق وجود ندارد. ماکرون به پولیتیکو یادآور شد: پارلمان اروپا توسط چین تحریم شد.
پولیتیکو در ادامه نوشت: پکن با استفاده از تهدیدهایی از ممنوعیت احتمالی نوشیدنی‌های فرانسوی و اسپانیایی گرفته تا هشدارهایی مبنی بر اینکه چین به جای هواپیماهای ایرباس فرانسوی، بوئینگ آمریکایی را خریداری خواهد کرد، در ممانعت از توسعه سیاست یکپارچه چین در رابطه با اتحادیه اروپا مهارت نشان داده است.
اختلاف نظر بر سر CAI تنها نمونه جدیدی از واگرایی در مورد سیاست چین در اروپا محسوب می‌شود؛ جایی که پکن ماهرانه کشورهای مختلف را درگیر کرده و در دهه گذشته آنها را در بازی‌های تفرقه بینداز و حکومت کن علیه یکدیگر بازی داده است.
قرارداد CAI پس از هفت سال مذاکرات پرپیچ‌و‌خم توسط آنگلا مرکل صدراعظم سابق آلمان در پایان دوره
۶ ماهه ریاست دوره‌ای آلمان بر شورای اتحادیه اروپا در اواخر سال ۲۰۲۰ به سرعت تصویب شد.
مرکل به دنبال آن بود که پیش از آنکه واشنگتن بتواند برای جلوگیری از آن فشار وارد کند، این توافق را امضا کرده و با پکن وارد روابط حسنه شود؛ امری که باعث تنش آلمان با دولت جو بایدن رییس‌جمهور آمریکا شد.
آلمان به دلیل مقیاس سرمایه‌گذاری‌های تولیدی در چین به‌ ویژه در بخش خودروسازی و مواد شیمیایی، مدت‌هاست که سرسخت‌ترین حامی CAI بوده است.
توافق CAI سرمایه‌گذاری در چین و حفاظت از مالکیت معنوی آنها را برای شرکت‌های اروپایی بسیار آسان‌تر می‌کرد اما منتقدان، حمایت ضعیف این توافق از کارگران را محکوم و این پرسش را مطرح می‌کنند که تا چه حد می‌توان آن را اجرا کرد.
بلافاصله پس از اعلام این توافق، پکن به تلافی انتقادات اروپا از نقض حقوق بشر در منطقه سین کیانگ، تعدادی از نمایندگان پارلمان اروپا را تحریم کرد.
پس از آن، این توافق که نیاز به تصویب در پارلمان اروپا دارد، در انجماد عمیق سیاسی قرار گرفت. پولیتیکو ادامه می‌دهد: کشورهای اتحادیه اروپا نه تنها در مورد نحوه برخورد با CAI به گروه‌های مختلف تقسیم شده‌اند، بلکه بین موسسات اروپایی مستقر در بروکسل نیز در این خصوص شکاف‌هایی عمیق وجود دارد. پارلمان اروپا که همچنان با تحریم اعضای خود مواجه است، مطمئنا هرگونه تلاش جدیدی برای تصویب CAI را رد خواهد کرد.
اما چارلز میشل رییس شورای اروپا نیز مانند شولتس امیدوار است که این توافق را احیا کند. به گفته یک مقام ارشد اتحادیه اروپا که نخواست نامش فاش شود، میشل این موضوع را در برهه‌های مختلف از جمله در سفر خود در اواخر سال گذشته به پکن با اعضای عالی‌رتبه حزب حاکم چین در میان گذاشته است.
با این حال، اورسولا فون درلاین رییس کمیسیون اروپا تلاش‌های میشل برای قرار دادن مجدد توافق را در دستور کار بروکسل متوقف کرده است. فون درلاین نسبت به تعامل با چین بسیار بدبین است و به افزایش فعالیت‌های این ابرقدرت شرقی در خارج از کشور و سرکوب در داخل اشاره می‌کند.
فون درلاین اوایل ماه جاری میلادی مکرون را در بخشی از سفرش به چین همراهی کرد، اما درباره دیدار کوتاهش با شی جین‌پینگ و دیگر مقامات چینی گفت که موضوع CAI به میان نیامد. او علنا بیان کرده است که با توجه به وخامت روابط بین پکن و غرب، این توافق باید بازنگری شود. به گزارش ایرنا در همین حال، مقامات چینی به میشل و دیگر رهبران اروپایی پیشنهاد داده‌اند چین می‌تواند به‌طور یکجانبه تحریم‌های خود را علیه اعضای پارلمان اروپا لغو کند؛ اما تنها با این تضمین که CAI در نهایت به تصویب می‌رسد. سخنگوی میشل خبر داد نشست غیررسمی وزرای خارجه اتحادیه اروپا در مورد روابط اتحادیه اروپا و چین در ۲۲ اردیبهشت به بحث و بررسی در این باره خواهد پرداخت.