شکر طلا شد

نسترن یوسف‌بکیان- کمبود و گرانی شکر در بازار اگرچه موضوع جدیدی نیست اما دوباره دامنگیر مصرف‌کنندگان و کارخانه‌ها شده است. با وجود اینکه دولت طی ماه‌های اخیر قول ثبات قیمت و وفور این کالا در بازار را داده بود، در حال حاضر شاهد این هستیم که مردم در تامین این کالا با مشکل روبه‌رو هستند و کارخانه‌های بیسکویت، شیرینی و شکلات نیز نمی‌توانند شکر مورد نیاز خود را به موقع و با قیمت مناسب تامین کنند. به این ترتیب در حالی که هر کیلو شکر باید با نرخ ۴۲۵۰ تومان به فروش برسد اما هر کیلو شکر به صورت عمده در بازار آزاد با نرخ هفت هزار تومان و هر کیلو شکر بسته‌بندی در خرده‌فروشی‌ها به قیمت ۱۲ هزار تومان عرضه می‌شود.
درست در همین زمان دولت تصور می‌کند که بازار در حوزه‌های گوناگون از جمله شکر را تنظیم کرده و حتی مقدمات لازم برای آرامش بازار در ماه رمضان را نیز فراهم آورده است. این در حالی است که به گفته کارشناسان، اتفاقا همین دخالت‌های دولت در بازار باعث شده که هر چند وقت یکبار با کمبود و افزایش قیمت قابل توجه برخی از کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم روبه‌رو شویم.
همان‌طور که گفته شد، داستان گرانی و کمبود شکر بارها تکرار شده است. اواخر سال ۱۳۹۷ نیز به یکباره بازار با افزایش نرخ شکر روبه‌رو شد و قیمت این محصول در سطح سوپرمارکت‌ها و خرده‌فروشی‌ها به حدود کیلویی ۱۰ هزار تومان رسید. این مساله نه‌تنها برای مصرف‌کنندگان بلکه حتی برای تولیدکنندگانی که از شکر استفاده می‌کردند نیز مشکلات زیادی را ایجاد کرد.
پس از آن مسوولان مربوطه از انجام اقداماتی برای تامین نیاز بازار از طریق تولید داخل و واردات خبر دادند که از جمله آنها عرضه شکر با نرخ تنظیم بازاری ۳۵۰۰ تومانی بود که به زعم دولتمردان، در نهایت باعث شد بازار شکر با تعدیل قیمت‌ها در خرداد ماه سال گذشته روبه‌رو شود.
سازمان‌ها شکر عرضه نمی‌کنند
حال سوال اینجاست که اگر دولت هوای بازار شکر را دارد، چه اتفاقی رخ داده که بار دیگر با کمبود و افزایش قیمت این کالا در بازار روبه‌رو هستیم. بر اساس آنچه برخی از فعالان بخش خصوصی می‌گویند، سازمان‌های مسوول در حال حاضر به صورت قطره‌چکانی شکر به بازار عرضه می‌کنند یا حتی عرضه شکر را متوقف کرده‌اند. همین موضوع باعث شده که درست در آستانه ماه رمضان، بازار شکر بار دیگر با بحران مواجه شود.
این در حالی است که این گمانه‌زنی وجود دارد که با نزدیک شدن به ماه رمضان و افزایش مصرف شکر از سوی قنادی‌ها و کارخانه تولید شیرینی و شکلات، تزریق شکر به بازار با مشکل روبه‌رو شود تا در نهایت این کالا در بازار آزاد با قیمت‌های بالا به فروش برسد.
به هر حال بحران شکر از هر کجا نشات می‌گیرد، دولت باید هرچه زودتر برای سر و سامان دادن به این بازار اقداماتی را انجام دهد و حتی اگر لازم است، تجارت و تنظیم بازار شکر را به طور کامل به اتحادیه‌ها و بخش خصوصی واگذار کند تا شاید با این اقدام دست‌کم بازار این یک قلم کالا با آرامش روبه‌رو شود.
تزریق قطره‌چکانی
در همین رابطه دبیر انجمن صنفی صنایع بیسکویت، شیرینی و شکلات از کمبود شکر برای کارخانجات تولیدی خبر داد و گفت: در حال حاضر قیمت شکر دولتی همان ۴۲۵۰ تومان است، اما در بازار آزاد با ۷۰۰۰ تومان هم نمی‌توان شکر تهیه کرد، چرا که اصلا در بازار شکر نیست.
جمشید مغازه‌ای اظهار کرد: کارخانجات شیرینی و شکلات برای تامین شکر با مشکل مواجه هستند که در این زمینه از دولت هم تقاضا کردند، اما تاکنون جوابی نگرفتند.
وی با اشاره به افزایش مصرف شیرینی و شکلات در ماه رمضان تصریح کرد: در شرایط شیوع ویروس کرونا که اقبال مردم به قنادی‌ها کمتر شده، مصرف شیرینی و شکلات بسته‌بندی در ماه رمضان بیشتر هم خواهد بود.
مغازه‌ای با بیان اینکه طبق گفته دولت شکر باید از طریق سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها توزیع شود، تصریح کرد: اما این سازمان‌ها یا قطره‌چکانی عرضه می‌کنند یا اصلا شکری عرضه نمی‌کنند.
وی با بیان اینکه تحقق جهش تولید بستگی به تامین مواد اولیه دارد، گفت: آرد، روغن و شکر سه ماده اولیه اصلی کارخانجات شیرینی شکلات است و با کمبود یکی از آنها هم تولید دچار مشکل می‌شود. البته در زمینه سایر مواد اولیه جانبی هم به دلیل تحریم‌ها همیشه مشکلاتی وجود داشته و دارد.
ورود بی‌فایده دولت
برآوردها نشان می‌دهد که صحبت‌های دبیر انجمن شیرینی و شکلات در مورد تزریق قطره‌چکانی شکر از سوی سازمان‌ها به بازار صحت دارد چرا که عمده‌فروشان نیز معتقدند دولت به مقدار ناچیزی شکر دولتی به بازار تزریق می‌کند که در کوتاه‌مدت به اتمام می‌رسد.
از این رو عمده‌فروشان برای تکمیل این جنس در مغازه‌های خود باید خودشان دست به کار شوند و شکر را از راه‌های دیگری تامین کنند. اما از آنجایی که تامین شکر برای آنها گران تمام می‌شود، نمی‌توانند شکر را به نرخ دولتی عرضه کنند اما دولت دقیقا در همین زمان وارد میدان می‌شود و عمده‌فروشان را تحت فشار قرار می‌دهد تا شکر را به نرخ مصوب عرضه کنند. به این ترتیب شاهد این هستیم که بسیاری از عمده‌فروشان قید تامین شکر را می‌زنند.
موضوعی که باعث شده در حال حاضر شکر در بازار کمیاب شود یا اینکه از سوی برخی از عمده‌فروشان که هزینه‌های ناشی از جریمه را از سوی تعزیرات به جان خریده‌اند، به نرخ‌های بالا به فروش برسد.
چالش بارگیری
در همین خصوص یکی از فعالان بازار در خیابان انبار نفت به «جهان‌صنعت» گفت: به دلیل سیاستگذاری‌های نادرست دولت و همچنین مشکلات به وجود آمده در حوزه بارگیری، شکر در بازار با کمبود روبه‌رو شده است.
حسین معقولی با اشاره به اینکه بارندگی‌های شدید مانع از رسیدن به موقع شکر به بازار شد، اظهار کرد: این در حالی است که دولت به عمده‌فروشانی که جواز کسب دارند، تنها چهار تن شکر با نرخ دولتی برای عرضه می‌دهد در حالی که این مقدار شکر برای عمده‌فروشان بسیار ناچیز است و به سرعت تمام می‌شود.
وی افزود: به دلیل تعطیلات و مشکلات ناشی از کرونا و بارگیری، عرضه شکر به بازار کاهش پیدا کرده است. بنابراین در حال حاضر نرخ شکر به صورت تناژ در عمده‌فروشی‌ها کیلویی ۶۳۰۰ تا ۶۵۰۰ تومان است.به گفته این فعال بازار، این در حالی است که شکر در خرده‌فروشی‌ها کمیاب شده یا اینکه با قیمت‌های بسیار بالا به فروش می‌رسد.
عرضه شکر ۹۰۰ گرمی به نرخ ۱۲ هزار تومان
معقولی با بیان اینکه یک بسته شکر ۹۰۰ گرمی در سوپرمارکت‌های سطح شهر دست‌کم با قیمت ۱۲ هزار تومان عرضه می‌شود، گفت: خرده‌فروشان معتقدند که به دلیل کمبود بار و مشکلات موجود در این حوزه، قیمت این کالا با افزایش روبه‌رو شده است.
وی اظهار کرد: اگرچه مشکلات مربوط به بارگیری در حوزه شکر تا حدی واقعیت دارد اما این روزها با بهانه‌تراشی‌های عده‌ای از خرده‌فروشان نیز روبه‌رو هستیم که به دنبال ماهی‌گیری از آب گل‌آلود هستند.
معقولی ادامه داد: به دلیل نابسامانی بازار و مشکلات ناشی از شیوع کرونا در کشور، هر کسی برای گرانفروشی بهانه‌ای می‌آورد و مصرف‌کننده چاره‌ای جز پذیرش این بهانه‌ها ندارد چراکه هر طور شده باید کالاهای اساسی مورد نیاز خود را تامین کند.
تامین شکر برای عمده‌فروشان گران تمام می‌شود
وی در ادامه با اشاره به اینکه عرضه شکر برای عمده‌فروشان سودی ندارد، گفت: بر اساس آنچه مسوولان می‌گویند، شکر باید با نرخ دولتی یعنی کیلویی ۴۲۵۰ تومان به فروش برسد اما از آنجایی که با توجه به افزایش هزینه حمل‌و‌نقل، تامین این کالا برای عمده‌فروشان گران تمام می‌شود و نمی‌توانند شکر را با نرخ‌های بالاتری به فروش برسانند، ترجیح می‌دهند که این کالا را نیاورند.
این فعال بازار بیان کرد: با توجه به شرایط موجود، عمده‌فروشان باید هر کیلو شکر را با نرخ ۶۵۰۰ تومان عرضه کنند اما به دلیل جریمه تعزیرات، کسی به دنبال تامین این کالا نیست. چرا که عرضه شکر با نرخ ۴۲۵۰ تومان برای عمده‌فروشان سود ندارد و اگر این کالا را با قیمت بالاتر عرضه کنند، باید به تعزیرات جواب پس بدهند و همچنین جریمه شوند. در حالی که همان‌طور که گفته شد، عرضه شکر دولتی به برخی از عمده‌فروشان ناچیز است.
معقولی با تاکید بر قیمت‌گذاری دستوری و بگیر و ببند به نفع مصرف‌کنندگان نیست، افزود: دولت اگر بازار را رها کند، مردم می‌توانند کالاهای خود را با قیمت‌های مناسب‌تری تهیه کنند اما متاسفانه دخالت دولت در تنظیم بازار، تنها شرایط را آشفته‌تر کرده و کمبود و گرانی کالاها را در زمان‌های مختلف ایجاد می‌کند.
تشدید گرانی در ماه رمضان
معقولی با بیان اینکه تنظیم بازار شکر در دست دولت قرار دارد و دولتمردان باید فکری به حال وضعیت پیش آمده بکنند، افزود: این نگرانی وجود دارد که تا یکی دو هفته دیگر با آغاز ماه رمضان، وضعیت بازار در حوزه شکر آشفته‌تر شود چرا‌که دولت تمام شکر موجود را میان صنف شیرینی‌فروشان و قنادی‌ها پخش می‌کند.
معقولی ادامه داد: بنابراین بازار عمده‌فروشی و خرده‌فروشی با کمبود بیشتری در حوزه شکر روبه‌رو خواهد شد که این موضوع به طور حتم افزایش قیمت بیشتر شکر را به دنبال دارد. به گفته وی، دولت اگر بازار را رها کند، هیچ‌یک از این اتفاقات پیش نخواهد آمد.