صادرات ۷۰۰ کانتینر آب به ترکیه در اوج خشکسالی

خبر صادرات روزانه ۷۰۰ کانتینر آب به ترکیه یا در تنش آبی قرار داشتن ۲۷۲ شهر کشور خبرهای خوبی نیستند. در نگاه اول آشفتگی سیاستگذاری در حوزه آب را نشان می‌دهد و در عمق ماجرا نگرانی از آینده را برای تک‌تک ایرانی‌ها به تصویر می‌کشد.
مشکل کمبود آب هم مثل برق و گاز مدت‌هاست که در راس اخبار است. اگرچه دولت اقداماتی را هرچند محدود برای جلوگیری از بحرانی شدن شرایط انجام داده اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که با وجود آنکه آب یکی از ابرچالش‌های اقتصاد ایران به شمار می‌رود اما به راحتی آب‌های موجود کشور هم هدر می‌رود. از سرریز شدن آب‌های مرزی به کشورهای همسایه گرفته تا صادرات محصولاتی که آب‌بری بالایی دارند.
کارشناسان بارها و بارها هشدار داده‌اند که الگوی کشت محصولات آب‌بر در شرایطی که کشور در دومین دوره خشکسالی سخت قرار گرفته، باید تغییر کند، اما به راستی کو گوش شنوا! شاهد آنکه حسن محسنی عضو هیات علمی گروه زمین‌شناسی دانشگاه بوعلی‌سینا از «صادرات روزانه ۷۰۰ کانتینر هندوانه به ترکیه» ابراز تاسف کرده و گفته است: متاسفانه ما به کشور پرآبی چون ترکیه آب صادر می‌کنیم و از این موضوع هم خوشحالیم!
این استاد دانشگاه به ایسنا گفته است: ما از ارزآوری و دور زدن تحریم با صادرات هندوانه خوشحالیم غافل از اینکه این موضوع خود نوعی خودتحریمی محسوب می‌شود.
به گفته وی ۳۰۰ لیتر آب برای تولید یک کیلو هندوانه نیاز است و عاقلانه نیست که منابع را برباد دهیم، باید از کشت و صادرات محصولات پرآب‌بری چون هندوانه و سیب‌زمینی خودداری کرده و جایگزین‌های مناسبی برایشان در نظر بگیریم.
محسنی با بیان اینکه در بن‌بست ناجوری گیر کرده‌ایم که امکان ارائه راهکارهای ساده وجود ندارد اما در درازمدت شدنی است، می‌گوید: بیلان دشت‌ها معلوم است، اینکه چه میزان از بارش‌ها در زمین نفوذ می‌کند، بارش به چه اندازه است و… بنابراین نباید بیش از اندازه از آب‌های زیرزمینی برداشت کنیم.
این استاد زمین‌شناسی بر این باور است که بیلان سفره‌ها و منابع زیرزمینی را باید طوری تنظیم کرد که بیش از توان مورد بهره‌برداری قرار نگیرد و آبیاری تحت فشار در مزارع کشاورزی اجرا نشود و جلوی کشت محصولاتی که آب زیاد می‌برند و توجیه اقتصادی ندارند، گرفته شود. همچنین چرای بی‌رویه دام در مراتع مهار و مراتع، منابع طبیعی و سفره‌های آب زیرزمینی تقویت شود.
اظهارات دکتر محسنی وقتی نگرانی‌ها را بیشتر می‌کند که اتابک جعفری مدیرعامل شرکت مهندسی آب‌و‌فاضلاب ایران آخرین تعداد شهرهای دارای تنش آبی کشور را ۲۷۲ شهر اعلام کرده است.
او البته این را هم تایید کرده که اگر ما مدیریت نداشته باشیم و موضوع کاهش مصرف آب در دستور کار مشترکان قرار نگیرد احتمال افزایش شهرهای دارای تنش آبی به ۶۰۰ شهر هم وجود دارد.
به گفته مدیرعامل شرکت مهندسی آب‌و‌فاضلاب ایران، با توجه به کاهش بارش‌ها در این یکی دو سال، اما در تابستان امسال، قطعی برنامه‌ریزی شده و نوبت‌بندی آب نخواهیم داشت.
کمبود آب مساله دیروز و امروز نیست؛ آنچه در این میان مهم است اینکه دولت‌ها چگونه با این معضل مواجه می‌شوند و چه راهکاری را برای حل آن در دستور کار قرار می‌دهند. با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد که همه اقداماتی که دولت‌ها لااقل در دو دهه گذشته در دستور کار قرار داده‌اند، موقتی بوده است.