صبح‌ها با عشق نقاشی از خواب بیدار می‌شوم

گروه هنر- موزه هنرهای معاصر تهران قرار است میزبان آثار علی‌اکبر صادقی باشد‌. به همین منظور ظهر دیروز نشستی خبری با حضور این نقاش برگزار شد و صادقی توضیحاتی درباره این نمایشگاه و آثارش داد و از عشقش به نقاشی سخن گفت‌. «ایده‌های بسیاری در ذهن دارم و تمایل زیادی به اجرا کردن آنها داشتم‌. قبلا روزی ۱۳ ساعت کار می‌کردم و در حال حاضر که ۸۰ سال دارم روزی هفت ساعت کار می‌کنم‌. صبح‌ها با عشق نقاشی کردن از خواب بیدار می‌شوم‌.»
این هنرمند ۸۰ ساله درباره نمایشگاه جدیدش که قرار است ۸ بهمن تا ۲۵ فروردین‌ماه در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شود، گفت: «همیشه در جمع جوانان احساس جوانی می‌کنم‌. شاید از ۱۵ سالگی نقاشی را به شکل جدی شروع کردم. البته از هشت سالگی این کار را انجام می‌دادم‌. کلاس هفتم آنقدر نقاشی کشیدم که رفوزه شدم. به همین دلیل پدرم عصبانی شد و وسایل نقاشی‌ام را جمع کرد‌.»
او ادامه داد: «از آن روز قول دادم که درس بخوانم اما هر سال چند درس را تجدید می‌شدم‌. کلاس نهم دوباره رفوزه شدم‌. پدرم دوست داشت مهندس یا دکتر شوم‌. همه معلمان فهمیده بودند که من نقاش می‌شوم به همین دلیل در این زمینه به من کمک کردند‌. بعد از چند سال که یک‌ضرب قبول شدم توانستم وارد دانشگاه هنرهای زیبا شوم‌. همان زمان نوعی ویترای خاص که با ویترای اروپا فرق داشت را ابداع کردم که البته مشتری‌های بسیاری هم پیدا کرد‌.»صادقی با بیان اینکه هیچ‌گاه فرم را تکرار نمی‌کنم، اضافه کرد: «هر چند وقت یک بار با ایده‌ای جدید کار می‌کنم. به یکباره ویترای را کنار گذاشتم و کارهای تبلیغاتی را شروع کردم‌. در کنارش تصویرگری کتاب و مجلات را نیز انجام دادم‌. کلاس نهم بودم که روزنامه آسیا پیشنهاد کاری داد‌. آنقدر شور و هیجان کاری داشتم که حد و مرز نداشت‌. زمانی که افسر نیروی هوایی بودم کانون پرورش فکری پیشنهاد داد کتاب «پهلوان پهلوانان» را تصویرگری کنم‌. به همین دلیل بعد از سربازی مرا به کانون آوردند و گفتند انیمیشن بساز‌.»
این هنرمند ادامه داد: «در این زمینه هیچ اطلاعاتی نداشتم و نمی‌دانستم که باید چه کار کنم‌. مدیرعامل وقت کانون پیشنهاد داد فیلم قصه «هفت شهر» را بسازم و گفت می‌خواهیم تو اولین کسی باشی که یک فیلم انیمیشن ایرانی می‌سازد‌. من نیز کم‌کم با کار آشنا شدم‌. در این زمینه مطالعات زیادی کردم و در مجموع شش فیلم ساختم و به یکباره سینما را کنار گذاشتم‌. فیلم «من آنم که» قصه فولکلور ایرانی بود که به نوعی رجزخوانی محسوب می‌شد‌. این فیلم مرا به سمت سوررئال هدایت کرد‌. به همین دلیل از سال ۵۶ شروع به نقاشی سوررئال کردم‌.»
او بیان کرد: «‌بعد از آن همه چیز را از جمله ویترای، تصویرگری و‌.‌.‌. کنار گذاشتم و نگارخانه سبز را برای هنرمندان افتتاح کردم که بعد از مدتی آن را تعطیل کردم‌. در کل ایده بسیاری در ذهنم داشتم و تمایل زیاد به اجرا کردن‌. در واقع روزی ۱۳ ساعت کار می‌کردم و در حال حاضر که ۸۰ سال دارم روزی هفت ساعت کار می‌کنم و صبح‌ها با عشق نقاشی از خواب بیدار می‌شوم‌. قبل از انقلاب به مدت سه ماه در دانشگاه هنر انیمیشن تدریس کردم و بعد از انقلاب نیز به مدت سه ماه در دانشکده هنرهای زیبا تصویرگری درس دادم اما بعد از مدتی متوجه شدم معلمی کار من نیست و نمی‌توانم سفارشی کار کنم‌.»صادقی با بیان اینکه بسیاری به من می‌گفتند تو باید به جوانان درس دهی، اضافه کرد: «هنر سه وجه دارد؛ مبانی هنر، خلاقیت هنر و سرحد آن‌. شاید بتوان مبانی و سرحد را یاد گرفت و به دست آورد اما خلاقیت را باید خود فرد ایجاد کند‌. بسیاری از نقاشان مثل ونگوگ از ۱۷ سالگی خلاقیت را به وجود می‌آوردند در حالی که بسیاری سن زیادی هم دارند اما خلاقیتی که باید داشته باشند را ندارند و یک شکل کار می‌کنند‌.»
شغل دوم من نجاری است
این هنرمند در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا زمانی که پیشنهاد ساخت انیمیشن را در کانون دادند دوره‌ای در این زمینه دیدید گفت: «نه به هیچ وجه‌. مرا به یکباره از ده به پاریس بردند و شوق عجیبی در من به وجود آمد که روزی بیش از ۱۷ ساعت کار می‌کردم گرچه فیلم‌هایی که ساخته می‌شد اشکالات سینمایی زیادی داشت‌.»او همچنین درباره وضعیت انیمیشن‌سازی در کشورمان توضیح داد: «چون ساخت انیمیشن بازده مالی ندارد بیشتر به سمت فیلم‌های تبلیغاتی و بازاری می‌روند‌. به دوستانی که فیلم تبلیغاتی کار می‌کنند گفتم خوب است که در کنار سال‌ها ساخت فیلم‌های تبلیغاتی، چند دقیقه هم فیلم هنری بسازیم‌. در بیشتر جشنواره‌ها جزو داوران بودم و انیمیشن‌های زیادی دیدم‌. خیلی از انیماتورهای ایرانی کارهای خوب و جهانی انجام داده‌اند و این موضوع همچنان در حال پیشروی است‌.»
صادقی اضافه کرد: «وقتی والت‌دیزنی می‌خواهد انیمیشنی بسازد ابتدا آن را به صورت زنده فیلم می‌گیرد و از این زاویه به آن نگاه می‌کند‌. اما تا جایی که می‌دانم در کشور ما چنین نگاه مطالعاتی وجود ندارد‌. خودم شخصا به هر چیزی زیاد نگاه می‌کنم‌. گاهی اوقات ریزترین گل‌های باغ را نگاه می‌کنم تا بتوانم آنها را نقاشی کنم زیرا معتقدم آنها هم در زندگی ما سهم دارند‌. ساختار یک برگ جهان بی‌نهایتی است‌؛ زمانی که آب به تمام مویرگ‌های آن جریان پیدا می‌کند‌.»
این هنرمند بیان کرد: «به عقیده من یک نقاش باید نجاری هم بلد باشد‌. شغل دوم من نجاری است و این کار را زیاد انجام دادم‌. هنرمند باید یاد بگیرد‌. برخی فکر می‌کنند وقتی می‌خواهند نقاشی ایرانی انجام دهند باید بته جقه بکشند‌. از طرفی چون سرزمین ما کویری است بسیاری برای نقاشی به آب روی می‌آورند‌.»
مجابی پیشنهاد کرد شعرهایم را بنویسم
او همچنین درباره فعالیت موسیقی‌اش بیان کرد: «دوستی داشتم که ساز می‌ساخت و به آتلیه ما می‌آمد به همین دلیل فکر کردم که می‌توانم این کار را هم انجام دهم‌. یک سه‌تار از او خریدم و باید شب‌ها تمرین می‌کردم‌. آن زمان پسرم اشکان سه سال داشت و به محض آنکه می‌دید من تمرین می‌کنم جلو می‌آمد و سیم‌های ساز را پاره می‌کرد به همین دلیل موسیقی را رها کردم‌.»
صادقی همچنین درباره شعرهایش نیز گفت: «چندین سال پیش افسرده شده بودم یک بوم سفید جلویم بود و هر کاری که می‌کردم نمی‌توانستم نقاشی کنم‌. در مهمانی‌ها بداهه حرف‌هایی می‌زدم‌. یک بار آقای جواد مجابی به همسرم گفت آیا این صحبت‌هایش را می‌نویسد؟ از آن به بعد انگیزه‌ای ایجاد شد تا نوشته‌هایم را روی کاغذ بیاورم به همین دلیل کتاب شعری حدود ۱۶۰ صفحه نوشتم‌.»
توضیحات نمایشگردان ارشد درباره برنامه‌های نمایشگاه
فرشته موسوی –نمایشگردان ارشد- در ادامه این نشست که صبح دیروز سوم بهمن ماه در موزه هنرهای معاصر برگزار شد درباره نمایشگاه مروری بر آثار و زندگی علی‌اکبر صادقی بیان کرد: «استاد صادقی مجموعه آثار تولیدی بسیاری دارند به همین دلیل تلاش کردیم تا به صورت عادلانه‌ای آثاری را انتخاب کنیم که مروری بر رویکرد زندگی او باشد‌. البته که این کار ساده نبود‌. مهم این بود نه تنها آثار استاد صادقی را به نمایش می‌گذاریم بلکه بتوانیم بستری ایجاد کنیم تا به او در یک دوره تاریخی نگاه کنیم‌.»او با بیان اینکه مجموعه نمایشگاه صادقی شامل نقاشی، طراحی، انیمیشن، تصویرسازی، ویترای و شعر است، افزود: همچنین چهار فیلم از شش فیلم این هنرمند به صورت ثابت در زمان بازدید نمایش داده می‌شود‌. از طرفی آثار استاد زمانی که در کانون فعالیت می‌کردم تاثیر آموزشی در نسل‌های متفاوت به وجود آوردند که این امر بی‌نظیر است‌. موسوی اعلام کرد: پنل‌ها و نشست‌های تخصصی در طول نمایشگاه برگزار می‌شود زیرا بخشی از فعالیت‌های استاد صادقی نمونه خوبی برای نشانه‌شناسی و اسطوره‌شناسی است‌. به همین دلیل پنلی با موضوع انسان‌شناسی با حضور دکتر فکوهی، پنل اسطوره‌شناسی با حضور حلقه اسطوره‌شناسان ایران از جمله بهمن نامورمطلق و پنل‌های دیگر را برگزار می‌کنیم‌. نمایشگردان ارشد نمایشگاه مروری بر آثار و زندگی علی‌اکبر صادقی گفت: دو نقاشی مهمی در این نمایشگاه وجود دارد‌. همچنین مجموعه شعر به اضافه طراحی‌ها و در کل ۲۰۰ قطعه اثر به نمایش گذاشته می‌شود‌. بخشی از گالری نیز به تخت خوابی که خود استاد ساخته‌اند و همچنین آثار و اشیای آتلیه ۷ و نگارخانه سبز نمایش داده می‌شود‌. علی بختیاری دومین نمایشگردان نیز بیان کرد: این نمایشگاه به این جهت اهمیت دارد زیرا در زمانه‌ای هستیم که باید افق تاریخی‌مان را گسترده‌تر و از میراث‌مان نگهداری کنیم‌. از طرفی صحت و سقم تاریخی که در این نمایشگاه بیان می‌شود برای ما اهمیت داشت‌. شاید بتوانیم با این نمایشگاه قطعات گمشده را به تاریخ برگردانیم و سوءتفاهمات تاریخی را برطرف کنیم‌. نمایشگاه «مروری بر آثار و زندگی علی‌اکبر صادقی» یکشنبه هشتم بهمن‌ماه ساعت ۱۷ افتتاح می‌شود و تا ۲۵ فروردین‌ سال آینده در موزه هنرهای معاصر دایر خواهد بود‌.