صدور هشدار درخصوص سفر به ایران

نادر نینوایی- گزارش‌های برخی رسانه‌های آمریکایی و بریتانیایی در یک هفته اخیر با هشدارهای جدی در مورد سفر به برخی کشورهای خاورمیانه از جمله ایران همراه بوده است و باتوجه به این هشدارها انتظار می‌رود حجم سفرها به منطقه با ریزش مواجه شود.
مساله تنش‌های اسرائیل و ایران یکی از موضوعات محوری است که وزارت خارجه بریتانیا و برخی رسانه‌های غربی به آن پرداخته و از گردشگران خواسته‌اند که از سفر به ایران و 17کشور دیگر خودداری کنند.
درخصوص تاثیر تنش‌های تهران و تل‌آویو بر توریسم ایران، «مصطفی شفیعی شکیب» رییس جامعه تورگردان گفته که بعد از شروع جنگ اسرائیل و غزه، شاهد لغو شدن گسترده تورها از سوی شرکت‌ها و کمپانی‌هایی بودیم که تا پیش از این با آنها کار می‌کردیم.
وی تاکید دارد که حتی کشورهای دوست و نزدیک نظیر چین و روسیه هم از طریق مقامات‌شان به کمپانی‌های تورگذار می‌گویند که فعلا به ایران سفر نکنید؛ در نتیجه درشرایط کنونی داریم سخت‌ترین دوران را بعد از دوران کرونا سپری می‌کنیم.
نگاهی به موج دوباره تنش‌ها در منطقه خاورمیانه و نیز موج ایران‌هراسی ایجادشده، گویای آن است که با ادامه این شرایط گره کور توریسم ایران باز نخواهد شد. در این وضعیت یگانه امید باقیمانده به دولت چهاردهم خواهد بود تا شاید این دولت با اتخاذ سیاست تنش‌زدایی، زمینه را برای جذب گردشگران بین‌المللی فراهم کند.
هشدار وزارت خارجه بریتانیا
وزارت خارجه بریتانیا هشدار سفر اضطراری جدیدی برای 18کشور از جمله مقصدهای محبوب تعطیلات مدیترانه و نیز ایران صادر کرده است.
آخرین توصیه دولت بریتانیا به مسافران در مورد افزایش خطر حملات تروریستی در کشورهای اطراف جنوب مدیترانه و خاورمیانه به دلیل افزایش تنش‌ها پس از حوادث اخیر در اسرائیل و سرزمین‌های اشغالی است.
وبسایت وزارت خارجه بریتانیا در به‌روزرسانی جدید خود هشدار می‌دهد: «تنش بین ایران و اسرائیل در حال افزایش است. هرگونه اقدام نظامی می‌تواند به سرعت تشدید شود و خطراتی گسترده‌تر را برای منطقه به همراه داشته باشد. اگر در منطقه هستید یا قصد سفر به منطقه را دارید، اخبار را رصد کنید و به‌روزرسانی‌ها و همچنین توصیه‌های سفر وزارت خارجه بریتانیا را ادامه دهید.» کشورهای مورد علاقه گردشگران بریتانیایی مانند امارات متحده عربی، مراکش، مصر، عربستان سعودی، الجزایر و تونس نیز در این هشدار برجسته شده‌اند.
آنطور که «ولز آنلاین» گزارش داده است، این هشدار همچنین شامل بحرین، کویت، لیبی، یمن، قطر، ایران، عراق، سوریه، اردن، عمان و لبنان می‌شود. از سوی دیگرمقامات بریتانیایی نگرانی خاصی را برای اتباع خود در این مناطق ابراز کرده و اعلام کرده‌اند: «تهدید حملات تروریستی که بر منافع بریتانیا و اتباع بریتانیا تاثیر می‌گذارد در سطح جهانی وجود دارد، در همه حال هوشیار باشید.»
پلیس ضدتروریسم بریتانیا نیز اطلاعات و توصیه‌هایی در مورد ایمن ماندن در خارج از کشور و اقداماتی که شهروندان این کشور در صورت وقوع یک حمله تروریستی باید انجام دهند، ارائه کرده است تا به تعبیر خود با مشارکت اتباعش، خطر تروریسم را در خارج از این کشور کاهش دهد.
گزارش‌های رسانه‌های بریتانیایی اینطور مطرح می‌کنند که تهدید تروریسم در منطقه خلیج‌فارس همچنان بالاست و تروریست‌ها به حملات خود ادامه می‌دهند و این تهدیدها اغلب شامل ارجاع به منافع غربی، به ویژه شهروندان بریتانیایی است. وجود این هشدارهای جدی از سوی وزارت خارجه و پلیس ضدتروریسم بریتانیا و پرداختن رسانه‌های غربی به آن باعث شده در عمل سفر به خاورمیانه و ایران که به تعبیر مخاطب غربی در مرکز تنش‌ها قرار گرفته است، بسیار پرریسک باشد و اتباع این کشورِ گردشگرفرست، قید سفر به منطقه و ایران را بزنند.
انتظارات از دولت آتی برای حل بحران
نگاهی به تنش‌های‌ چندماه گذشته در منطقه و نیز هشدارهای اخیر وزارت خارجه بریتانیا، تاثیر منفی خود را در مسیر جذب گردشگر از کشورهای گردشگرفرست غربی داشته است.
به هر صورت باید در نظر داشت که دولت سیزدهم در دوران گذار خود قرار دارد و به‌زودی دولت جدید انتخاب شده و روی کار می‌آید. طبیعی است که چشم فعالان گردشگری کشور به سیاست‌های دولت آتی برای کاهش تنش‌ها و کم شدن از موج ایران‌هراسی ایجادشده و به تبع آن جذب گردشگر از کشورهای گردشگرفرست غربی باشد.
مصطفی شفیعی‌شکیب، رییس جامعه تورگردانان ایران، در گفت‌وگویی با پایگاه خبری «سفر امروز» در مورد توقعات تورگردان از دولت چهاردهم گفت: «انتظار این است که به هر حال این مسائلی را که کشور با آن رو‌به‌رو است و وضعیتی که به‌وجود آمده و دنیا را به حالت قهر با کشور درآورده است را در سیاست خارجی در نظر بگیرند و یک گشایشی در روابط با دنیای غرب داشته باشند.»
وی افزود: «به هر حال کشورهای کوچک به غرب نگاه کرده و از آن تأسی می‌گیرند، درنتیجه اگر کشورهای غربی تور بفرستند این کشورهای کوچک نیز تورهایشان را راهی ایران خواهند کرد و اگر غربی‌ها ممانعت کنند، تور اپراتورهای این کشورهای کوچک هم دستور اعزام نشدن تورهای‌شان به ایران را صادر می‌کنند.»
شفیعی‌شکیب ادامه داد: «حل تمام این موارد به یک سیاست خارجی قوی نیاز دارد تا تعاملی با دنیا به وجود آید و آن چهره واقعی و قابل تماشای ایران را به دنیا نشان داده و مردم خوب ما را بیش از پیش به دنیا معرفی کرده و کشورمان را به عنوان یک کشوری که مهمانپذیر و مهمان‌دوست است، معرفی کند. این شرایط(البته) تنها در صورتی تحقق می‌یابد که یک سیاست خارجی قوی در دولت برقرار باشد.»
عقب ماندن از سند 20 ساله
در سایه تنش‌های ادامه‌دار، صنعت توریسم ایران حال‌وروز خوشی ندارد و آمار موجود نیز بر نامطلوب بودن شرایط صحه می‌گذارد. براساس سند ۲۰ساله باید تا پایان امسال ۲۰میلیون گردشگر ورودی می‌داشتیم و این در حالی است که سال گذشته صرفا حدود 7میلیون گردشگر ورودی داشتیم و دستیابی به هدف جذب 20میلیون گردشگر برای سال‌جاری، بسیار دور از ذهن می‌نماید.
براساس گزارشی که سازمان جهانی گردشگری منتشر کرده، حداقل ۹کشور جهان در سه‌ماهه ابتدایی ۲۰۲۴ افزایش ورود گردشگر داشته‌اند و البته همانگونه که انتظار می‌رفت نام ایران بین این کشور‌ها دیده نمی‌شود.
طبق هدف‌گذاری سند چشم‌انداز ۲۰ساله گردشگری که دی ۱۳۸۳ تصویب شد، ۴دوره در فاصله سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۴ تعیین شده بود و برای هر دوره، میزان جذب گردشگر خارجی و میزان درآمدزایی از محل ورود گردشگران مشخص شده است.
براساس این سند باید در فاصله سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸، تعداد گردشگران خارجی ورودی به کشور با رشد ۳۰درصدی به 6/2میلیون نفر (۲میلیون و ۶۰۰هزار نفر) در فاصله سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۳ با رشد ۲۰درصدی به 5/6میلیون نفر
(۶میلیون و ۵۰۰هزار نفر) در فاصله سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۸ با رشد ۱۵درصدی به ۱۳میلیون نفر و در فاصله سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۳ با رشد ۱۰درصدی به ۲۰میلیون نفر برسد. این هدف‌گذاری اگرچه روی کاغذ مطرح شده، اما آمار سال‌های قبل مشخص می‌کند نتوانسته‌ایم به آن عمل کرده و همواره از تحقق وعده‌ها عقب بوده‌ایم.
باید در نظر داشت که گردشگری یکی از آن حوزه‌هایی است که از سیاست خارجی و روابط کشور میزبان با سایر کشورها به شدت تاثیر می‌پذیرد. در این سال‌ها اما سایه تنش از روابط سیاسی ایران هرگز رخت بر نبسته است. بروز واقعه شهادت حاج‌قاسم سلیمانی، بمب‌گذاری کرمان، حادثه هواپیمای اوکراینی، شهادت سردار زاهدی و به دنبال آن حمله به اسرائیل، تداوم بحران هسته‌ای، همه و همه از جمله مواردی بوده‌اند که موجب شده‌اند تنش همواره در روابط ایران خصوصا با کشورهای گردشگرفرست غربی وجود داشته باشد. طبیعی است که این حجم بالای تنش‌ها مانع فرونشستن موج ایران‌هراسی در عرصه بین‌المللی شده و اجازه جذب گسترده گردشگران بین‌المللی به ایران را نداده است.
باتوجه به تمام نکاتی که ذکر شد، چنانچه قرار است از ظرفیت‌های شاخص کشورمان در حوزه توریسم بهره گرفته شود، لازم است دولت آتی برنامه مشخص و جامعی برای ایجاد گشایش در روابط با کشورهای گردشگرفرست که عمدتا هم غربی هستند، داشته باشد تا شاید شرایط برای عبور از موج ایران‌هراسی و پذیرش گردشگران بین‌المللی فراهم شود.