صف‌آرایی دوباره مردم مقابل دول اروپایی

زهرا رحیمی – اکثر مردم اروپا بیش از آنچه انتظار می‌رفت با سخت‌ترین برنامه‌های کاهش بودجه تاریخ کنار آمدند اما نشانه‌هایی به چشم می‌خورد که صبوری این مردم به زودی پایان بیابد. براساس گزارش رویترز، اعتصاب عمومی دور از انتظار اسپانیا طی روز پنجشنبه و افزایش مخالفت‌ها با ماریو مونتی، نخست‌وزیر ایتالیا از جمله نشانه‌های افزایش مقاومت مردم در منطقه‌ای است که محور نگرانی رهبرانش بازخیزش بحران بدهی ناحیه یورو است.
در حال حاضر پرتغال بسیار آرام و مطیع، هرگونه ریاضت اقتصادی را تحمل می‌کند و حتی یونان که صحنه اعتراضات خشونت‌آمیز بسیاری بوده، اخیرا در سکوت به کار خود ادامه داده است‌ اما نشانه‌هایی به چشم می‌خورد که سران سیاسی به زودی مستقیما در خط آتش سراسر اروپا قرار خواهند گرفت‌ به خصوص اگر برنامه‌های بیشتری جهت کاهش بودجه به منظور پرداخت بدهی‌های دولتی اجرایی شوند.
مشکل سیاست مدارانی چون مونتی و ماریانو راجوی، نخست‌وزیر اسپانیا این است که برنامه‌های ریاضت اقتصادی که تحت فشار رهبران ناحیه یورو تصویب کردند، می‌تواند رکود اقتصادی را افزایش دهد و آنها را ملزم به کاهش بیشتر مخارج دولتی کند. زمان زیادی تا مشارکت دوباره مردم باقی نیست، اصلاحات تنها چند ماه فرصت دارند که پیش از اقدام تلافی‌جویانه مردم در انتخابات یا بازگشت توده آنها به خیابان‌ها به سوددهی برسند. در حال حاضر ابراز نگرانی سرمایه‌گذاران از شرایط سخت اقتصادی و عدم اطمینان سیاسی در مورد کشورهای اسپانیا و ایتالیا آغاز شده است.
به اعتقاد برخی کارشناسان در صورت عدم بازدهی برنامه اصلاحات، سیاستمداران جنوب اروپا پس از شش ماه نه تنها با گردش سریع دولت‌های کنونی که با انتخابات روبه‌رو هستند، مواجه خواهند شد بلکه شاهد افزایش سطح نارضایتی عمومی که به شکل اعتصابات گسترده اجتماعی بروز می‌کند، خواهند بود. نظرسنجی‌ها در شمال ایتالیا نشان داد اقدامات ریاضت اقتصادی، رویکردی خطرناک است که می‌تواند ناآرامی‌های اجتماعی را به دنبال داشته باشد. در سوی دیگر اما به نظر می‌رسد مردم اسپانیا دست از افزایش فشار بر راجوی که نوامبر سال گذشته با اعلام برنامه ریاضت اقتصادی خود روی کار آمد، برداشته‌اند.
روز جمعه بود که دولت اسپانیا از صرفه‌جویی ۲۷ میلیارد یورویی بودجه مرکزی دولت که معادل ۵/۲ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور بود، خبر داد. نظرسنجی اخیر نشان داد نیمی از بزرگسالان اسپانیایی کاهش مخارج بخش بهداشت، درمان، خدمات آموزش‌و‌پرورش را در صورت تاثیرگذاری آن بر روند بهبودی اقتصاد کشورشان می‌پذیرند.با وجود ترس مردم از شرکت در اعتصابات که می‌تواند اخراجشان را به دنبال داشته باشد، اعتصاب روز پنجشنبه تاثیر به مراتب بیشتری نسبت به اعتصاب ۱۸ ماه پیش داشت و این امر بیانگر تمام شدن شکیبایی مردم در کشوری است که بالاترین نرخ بیکاری در اتحادیه اروپا را به خود اختصاص داده است.
ماریو مونتی، اقتصاددان ایتالیایی و کمیسر سابق اروپا که حال در سمت نخست‌وزیری این کشور فعالیت می‌کند، توانست با به کارگیری تخصص اقتصادی خود و اجرای اقدامات سریع در جهت بهبودی بحران بدهی تحسین اروپا، آمریکا و دیگر کشورها را متوجه خود کند اخیرا با مشکلاتی در زمینه اصلاحات بخش کارگری که مرکزیت برنامه وی برای آغاز دوباره رشد اقتصادی را تشکیل می‌دهد، روبه‌رو شده است. اتحادیه‌های کارگری برنامه‌هایی را برای آغاز اعتراض ها و اعتصاب عمومی ارایه داده‌اند، سطح محبوبیت مونتی افت کرده و با احزاب سیاسی که برای تصویب طرح‌هایش به آنها وابسته است دچار مشکل شده است.
احتمال رویارویی سیاستمداران یونانی با مشکلات مشابه نیز بالاست، آتن که برای دریافت بسته دوم کمک‌های بین‌المللی مجبور به کاهش دوباره حقوق بازنشستگی و دستمزدها شد، ششم ماه می‌ با انتخابات عمومی روبه‌رو است. گذشته از اعتراض‌های خشونت‌آمیزی که طی ماه فوریه منجر به آتش‌سوزی در فروشگاه‌ها و بانک‌ها شد، یونان اخیرا برخلاف تظاهرات روزانه تابستان گذشته روزهای آرامی را می‌گذراند.پرتغالی‌ها اما از جمله مردمی بوده‌اند که بیشترین سازگاری را با برنامه ریاضت اقتصادی داشته‌اند و اعتصاب اعتراض‌آمیز ۲۲ مارس تاثیر چندانی بر اقتصاد این کشور نداشت.
برخی پرتغالی‌ها معتقدند که این‌گونه اعتراض های عمومی تاثیری ندارد و راه‌حل مشکل نیستند. آنها بر این عقیده‌اند که تنها کار و فعالیت بیشتر است که شرایط را بهبود می‌بخشد.این تصویری از شرایط جنوب اروپاست. به عقیده نوریل روبینی، اقتصاددان آمریکایی مردم در اروپا ریاضت اقتصادی را هم از نظر سیاسی و هم از نظر اجتماعی پذیرفته‌اند اما برای ادامه راه باید روشنایی در انتهای دالان وجود داشته باشد. رشد مشاغل و درآمد همان چراغ انتهای مسیر است که اگر وجود نداشته باشد واکنش‌های شدید اجتماعی و سیاسی نظیر تظاهرات و اعتصاب بروز خواهند کرد.